در سال ۱۳۳۰ مهندس اسکندر ارجمند، برادر بزرگ به کارخانه پیوست، اما در سال ۱۳۳۲ این مسئولیت به مهندس سیاوش ارجمند سپرده شد. او فارغالتحصیل مهندسی الکترونیک رشته برق فشارقوی از آلمان بود که پس گذراندن دوره یکساله کارآموزیاش در شرکت زیمنس به ایران آمد.
سیاوش متولد سال ۱۳۰۷ بود و در دوران کودکی تحت تاثیر برادرش خلیل بود. وقتی خلیل ارجمند، کارخانه ارج را تاسیس کرد، سیاوش به دبستان تربیت میرفت. با این حال، هر روز برای دیدن کارگاه برادرش از مدرسه به کارخانه میرفت. او از همان دوران کودکی به سه بخش اصلی کارخانه یعنی آهنگری، ریختهگری و جوشکاری علاقه داشت.
با شروع مدیریت سیاوش دوره توسعه سریع و مدرن کارخانه ارج شروع شد. خط تولید محصولات شرکت تغییر پیدا کرد و تولید محصولات خانگی در برنامه اصلی قرار گرفت. با استخدام کارگرانِ بیشتر، رفاه آنها نیز مورد توجه قرار گرفت. در همان سال ساخت آپارتمانهای کارگران شروع شد. مسیر توسعه تا جایی پیش رفت که سرانجام ارج بزرگترین کارخانه لوازم خانگی ایران و خاورمیانه شد.
در دهه ۱۳۳۰ بخاری ارج از تولیدات اولیه شرکت بود. بعد از آن کولر ارج یکی از تولیدات مهم کارخانه شد. سیاوش در مسافرتی که به آریزونای امریکا داشت به کالایی برخورد که به سادگی میتوانست حرارت را تا بیش از ۱۰ درجه کم کند بنابراین کولر آبی ارج بر اساس این محصول ساخته شد. یک سال بعد از تولید کولر ارج، آبگرمکن برقی ۵۰ گالنی این کارخانه هم به بازار آمد. اگرچه ساخت آن توسط مهندس رهنما و در کارخانه پلار اصفهان انجام میشد اما تولید آن از سوی ارج به توسعه بهداشت شخصی مردم در خصوص نحوه استحمام و عدم استفاده از خزینه که عامل شیوع بسیاری از بیماریها بود کمک زیادی کرد. کارخانه ارج نخستین شرکت ایرانی بود که شروع به تولید یخچال برقی کرد.
خصوصیات اخلاقی خلیل ارجمند و تجربه و دنیادیدگی سیاوش ارجمند، شرکت را از خدمات اجتماعی نظامیافتهای برخوردار کرد. در تفکر آنها همیشه این موضوع مطرح بود که کارگر، ماشین و ابزار نیست بلکه روح دارد. ارج دارای بخش مددکاری اجتماعی بود که در آن زمان بیسابقه بود. چند مددکار اجتماعی از فارغالتحصیلان موسسه مددکاری خانم فرمانفرماییان نیز به استخدام ارج درآمده بودند.
صادرات محصولات ارج به کشورهای اروپای شرقی و کشورهای خلیجفارس نشان داد که با وجود محصولات خارجی، ارج توانسته بود سهم قابل توجهی از بازار مصرف این کشورها را بهدست آورد. ارج در سال ۱۳۵۸ مشمول قانون حفاظت از صنایع نشد اما بعدها با ناآرامیهای کارگری که برخی نیروهای سیاسی آن را ایجاد کردند، تحت مدیریت سازمان صنایع قرار گرفت و از همان زمان دوره افول خود را آغاز کرد.
برادران ارجمند، انسانهای منحصربهفردی بودند. آنها برخلاف بسیاری از خانوادههای صنعتگر، خاستگاه بازاری نداشتند. هرچند در خانوادهی معمولی به دنیا آمدند، اما تحصیلات مهندسی داشتند. خاستگاه برادران ارجمند، نظام تازه متولدشده بوروکراسی دولتی بود. ارج بر روی شانههای سه برادر یعنی خلیل، اسکندر و سیاوش بالا رفت و توسعه پیدا کرد. خلیل آن را بنیان گذاشت و سیاوش آن را به بزرگترین کارخانهی صنعتی خاورمیانه تبدیل کرد. هر چند خلیل زود از دنیا رفت، اما سیاوش ماند تا خاکستر شدن ارج را با چشمانش ببیند!
وقتی در سال ۱۳۹۵ خبر بسته شدن کامل شرکت ارج در رسانهها منتشر شد، شوک بزرگی به سیاوش وارد شد. او در رابطه با این موضوع نوشت : «خبر بسته شدن شرکت صنعتی ارج، قلبم را شکست.» او گفت که صاحبان فعلی کارخانه ارج، گویا برای فروش کارخانه مشتری پیدا نکرده و با او تماس گرفته و حاضر شدهاند کارخانهاش را با تخفیف به خودش بفروشند!
سیاوش با اینکه علاقهمند به فعالیت در ایران بود اما کهولت سن اجازه چنین کاری را به او نمیداد. سرانجام سیاوش ارجمند، دوم مرداد ۱۳۹۷ و در سن ۹۰ سالگی در شهر نیویورک درگذشت.
مطالب مرتبط