طبق برنامه، قرار است تولید ۱۰ میلیون تن فولاد در این منطقه در افق ۱۴۰۴ کشور محقق شود که اکنون این منطقه ظرفیت تولید حدود ۴ میلیون تنی را ایجاد کرده است.

به گزارش اقتصادنامه، مدیرعامل فولاد هرمزگان، فرزاد ارزانی گفت؛ توسعه صنعت فولاد در منطقه ویژه خلیج فارس، با توجه به امکانات آن، دور از دسترس نیست، اما مهم‌ترین پیش‌شرط آن توسعه متوازن است.

رسالت منطقه ویژه خلیج فارس در خصوص توسعه صنعت فولاد چیست؟
در حال حاضر، توسعه صنعت فولاد عموما در کنار سواحل و مناطق دارای آب رقم می‌خورد؛ زیرا یکی از مهم‌ترین عوامل توسعه هر صنعت، تجارت بین‌المللی به‌ویژه صادرات است و این عامل باعث پیشرفت صنعت فولاد می‌شود. از آنجا که سواحل جنوبی کشور با دریای آزاد ارتباط دارند و می‌توانند محلی برای صادرات باشند، یکی از برنامه‌های اساسی صنعت فولاد کشور احداث واحدهای جدید در کنار سواحل است. در این میان، سواحل استان هرمزگان به‌خصوص منطقه ویژه خلیج فارس، به دلیل کامل بودن زیرساخت‌های بنیادین، بهترین مکان برای سرمایه‌گذاری در زنجیره تولید فولاد، به‌ویژه محصولات نهایی، محسوب می‌شوند. در این راستا، طبق برنامه، قرار است مطابق با سند چشم‌انداز توسعه صنعت فولاد کشور در افق ۱۴۰۴، منطقه ویژه خلیج فارس به تولید حدود ۱۰ میلیون تن فولاد دست یابد که تفاهم اولیه در این خصوص میان ایمیدرو به عنوان متولی و واحدهای موجود صورت گرفته است. در این راستا و برای تحقق این هدف، شرکت ستاره سیمین هرمز با سهامداری فولاد هرمزگان، گل‌گهر، صبا فولاد خلیج فارس، مادکوش، فولاد قشم و سازمان ایمیدرو تاسیس شده است.

وضعیت این منطقه را از نظر تولید فولاد چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در حال حاضر، چندین شرکت در زنجیره تولید فولاد در منطقه ویژه خلیج فارس فعالیت می‌کنند که شامل فولاد هرمزگان با ظرفیت ۵/۱ میلیون تن اسلب، فولاد کاوه جنوب کیش با ظرفیت ۴/۲ میلیون تن بیلت و بلوم، صبا فولاد خلیج فارس با ظرفیت ۵/۱ میلیون تن بریکت گرم، گندله‌سازی مادکوش با ظرفیت ۵/۲ میلیون تن گندله و فولاد جنوب با ظرفیت ۳۰۰ هزار تن شمش فولادی می‌شود. در این میان، شرکت فولاد هرمزگان قدیمی‌ترین واحد تولیدی فولاد در منطقه ویژه محسوب می‌شود. در حال حاضر، این منطقه تولید حدود ۴ میلیون تن فولاد را بر عهده دارد و از این حیث، سومین قطب تولید فولاد در کشور تلقی می‌شود.

شرکـت فولاد هرمزگان، با توجه به قرارگیری در منطقه ویژه خلیج فارس، از چه امکانات و زیرساخت‌هایی برای تولید برخوردار شده است؟
گفتنی است که منطقه ویژه خلیج فارس کامل‌ترین زیرساخت‌ها را برای تولید فولاد دارد، اعم از دسترسی به انرژی ارزان همچون برق و گاز، آب شیرین (با توجه به استقرار آب‌شیرین‌کن‌های متعدد)، ریل و جاده، اسکله اختصاصی برای صادرات و استقرار گمرک ویژه به منظور سهولت واردات و صادرات، و از این منظر، آماده‌ترین مکان برای سرمایه‌گذاری در زنجیره تولید فولاد محسوب می‌شود. فولاد هرمزگان طی سال‌های بهره‌برداری توانسته است از همه این امکانات به نحو احسن استفاده کند. هرچند در سال‌های نخست بهره‌برداری این شرکت، به دلیل کمبود مواد اولیه در کشور و نیاز فولاد هرمزگان به واردات، تولید فولاد متناسب با ظرفیت اسمی و کامل حاصل نشد، اما با تامین به‌موقع مواد اولیه، تولید این شرکت نیز متناسب با ظرفیت افزایش یافت و فولاد هرمزگان طی سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ توانست با تولید بیش از ۴/۱ میلیون تن، به ظرفیت اسمی خود یعنی ۵/۱ میلیون تن نزدیک شود. در ضمن، طی چهار سال اخیر، فولاد هرمزگان با صادرات بیش از ۵۰۰ هزار تن اسلب در هر سال، به عنوان یکی از صادرکنندگان برتر فولاد مطرح شده است.
فولاد هرمزگان در سال ۱۳۹۴ حدود ۲۵۹هزار تن، در سال ۱۳۹۵ حدود ۳۳۰ هزار تن، در سال ۱۳۹۶ حدود یک میلیون تن، در سال ۱۳۹۷ حدود ۵۸۰ هزار تن و در سال ۱۳۹۸ حدود ۸۱۵ هزار تن صادرات داشت. هرچند به دلیل نوسانات اقتصادی کشور و محدودیت‌های صادراتی، صادرات با افت‌وخیز همراه بود، اما آمارها حاکی از فعال بودن فولاد هرمزگان در حوزه صادرات است. این مهم به کمک زیرساخت‌های موجود در منطقه ویژه خلیج فارس حاصل شده است؛ ضمن اینکه زیرساخت‌های حمل‌ونقل در این منطقه موجب شده‌اند که مواد اولیه به‌موقع در اختیار فولاد هرمزگان قرار گیرد.

آیا این منطقه توانسته است به جایگاه اصلی خود در صنعت فولاد کشور، به‌ویژه مطابق با سند چشم‌انداز، دست یابد؟
طبعا شرایط سرمایه‌گذاری و تولید در منطقه ویژه خلیج فارس جدا از شرایط کل کشور نیست و همگام با آن پیش می‌رود. برای مثال، قرار بود شرکت فولاد هرمزگان ظرفیت تولید خود را از ۵/۱ میلیون تن اسلب کنونی به دو‌برابر، یعنی ۳ میلیون تن افزایش دهد، اما به دلیل تحریم‌ها، طرف خارجی کنار کشید و این طرح تغییر کرد و اکنون طرح توسعه به ۲میلیون تن تغییر یافته است. با این حال، توسعه هیچ‌گاه متوقف نمی‌شود و طی سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری‌های خوبی در این منطقه صورت گرفته است که نمونه آن را می‌توان در احداث واحدهای فولادی و زنجیره فولاد مشاهده کرد. اکنون، علاوه بر سه تولیدکننده فولاد که خود واحد احیای مستقیم نیز دارند، دو واحد فرآوری شامل گندله و آهن اسفنجی (بریکت گرم) نیز در منطقه ویژه فعالیت می‌کنند.

چه راهکارهایی را در خصوص تبدیل منطقه ویژه خلیج فارس به هاب سرمایه‌گذاری صنعت فولاد و دستیابی به چشم‌انداز ۱۰ میلیون تنی تولید فولاد پیشنهاد می‌دهید؟
مهم‌ترین استراتژی به منظور دستیابی به اهداف بلندمدت صنعت فولاد کشور، حفظ توازن در زنجیره فولاد است. با اینکه هدف ۱۰میلیون تنی تولید فولاد تعیین شده است و همه زیرساخت‌های مورد نیاز آن از جمله آب، برق، گاز و… در نظر گرفته شده‌اند، اما نکته مهم، برقراری زنجیره تولید قبلی یعنی سنگ‌آهن، کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی است. بر این اساس، برای تولید ۱۰ میلیون تن فولاد باید بیش از ۴۰ میلیون تن مواد اولیه تولید شود و برای این میزان تولید نیز باید راهبردی در نظر گرفت؛ زیرا ممکن است واحدهای فولادِ بهره‌برداری‌شده در سال‌های آینده بدون مواد اولیه بمانند و سرمایه‌گذاری با چالش مواجه شود. هرچند اتفاقات اخیر در حوزه بهره‌برداری از واحدهای جدید فرآوری سنگ‌آهن از جمله کنسانتره‌سازی سنگان و گندله‌سازی مادکوش می‌تواند بخشی از مواد اولیه مورد نیاز منطقه را تامین کند، اما تنها در صورتی می‌توان به رسیدن به هدف یادشده امیدوار بود که همه حلقه‌های قبلی زنجیره تکمیل و تولید آن‌ها آغاز شده باشد. در این صورت، دستیابی به هدف ۱۰ میلیون تن تولید فولاد دور از انتظار نخواهد بود.

ماموریت فولاد هرمزگان در طرح ۱۰ میلیون تنی تولید فولاد چیست و تاکنون چه اقداماتی در این خصوص صورت گرفته است و چه برنامه‌هایی در دستور کار قرار دارد؟
همان‌طور که پیش از این نیز بیان شد، قرار بود مطابق با طرح توسعه فولاد هرمزگان، ظرفیت تولید از ۵/۱ میلیون تن به ۳ میلیون تن افزایش یابد که این طرح به ۲ میلیون تن تغییر کرد. بنابراین فولاد هرمزگان سهمی ۲۰درصدی در این برنامه دارد. در ضمن، توسعه فولاد هرمزگان به تولید اسلب فولاد محدود نخواهد شد و با توجه به تغییراتی که در خط تولید برای افزایش ظرفیت رخ خواهد داد، این شرکت قادر خواهد بود اسلب‌های عریض مورد استفاده در صنایع نفت و گاز را نیز تولید کند. در عین حال، فولاد هرمزگان یک طرح توسعه ۲/۱ میلیون تنی ورق عریض فولادی را نیز در دستور کار قرار داده است که هر دو طرح با حمایت فولاد مبارکه انجام خواهند شد.