در واقع این تلاشهای نخستوزیر تازه رویکار آمده اسرائیل با هدف سنگاندازی و کارشکنی در مسیر گفتوگوهای احیای برجام است که احتمالا تا یک ماه دیگر و با تعیین تکلیف کابینه جدید در ایران از سرگرفته خواهد شد.
این مقام وابسته به دفتر نخست وزیری اسرائیل افزود که دولت بنت در حدود سه ماهی که بر سر کار بوده، سیاست اسرائیل در قبال ایران را بررسی کرده و طرح تازهای را در ارتباط با غنیسازی اورانیوم ایران و اقدامات ایران در منطقه تنظیم کرده است. پیشتر کاخ سفید اعلام کرده است که دیدار نفتالی بنت و جو بایدن روز پنجشنبه، چهارم شهریور برگزار خواهد شد.
از سوی دیگر یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفته است که اگر ایران در مذاکرات امتیازات بیشتری تقاضا کند یا موارد کمتری را حاضر به انجام آنها باشد، این مذاکرات به نتیجه نمیرسد.
همزمان ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا از تلاشها برای عملی کردن بازگشتی دوجانبه به پایبندی به برجام سخن گفت و مدعی شد که این اقدام تا حد زیادی در راستای منافع ملی آمریکا است. وی ادامه داد: «به یک دلیل ساده به نفع ماست و آن این است که یک بازگشت دوجانبه به پایبندی میتواند دوباره ایران را تحت سختترین و سرزدهترین بازرسیهایی[از تاسیسات هستهای آن] قرار دهد که تاکنون درباره شان مذاکره شده. به نفع ماست که مطمئن شویم به طور دائمی و قابل راستیآزمایی از دستیابی ایران به یک سلاح هستهای جلوگیری شده است.»
استراتژی ضدایرانی تلآویو
منابع دیپلماتیک و مقامات رسمی مطرح کردهاند که نخستوزیر رژیم صهیونیستی در جریان دیدارش با رئیسجمهور آمریکا تلاش خواهد کرد با ارائه یک استراتژی جدید ضد ایرانی، مانع بازگشت واشنگتن به توافق هستهای شود.به گزارش «ایسنا»، شبکه صهیونیستی i۲۴ در بخشی از یک گزارش درباره اهداف سفر نفتالی بنت نخست وزیر رژیم صهیونیستی به واشنگتن برای دیدار با جو بایدن رئیسجمهور آمریکا نوشت: «رئیس دولت اسرائیل این استدلال را مطرح خواهد کرد که برنامه هستهای ایران پیشرفتهتر از آن است که توافق هستهای امروز به آن ارتباطی داشته باشد و منافعی که توافق فعلی در اختیار ایران میگذارد، بیش از حد است.»
این شبکه افزود: «طبق گفته چند منبع دیپلماتیک، بنت مساله هستهای ایران را فرصتی برای ایجاد یک استراتژی جامع منطقهای علیه تهران تلقی میکند.»
پایگاه تحلیلی اکسیوس نیز در بخشی از یک گزارش نوشت که یک مقام رسمی رژیم صهیونیستی روز پنج شنبه در جمع خبرنگاران گفت، دولت نفتالی بنت نخست وزیر رژیم صهیونیستی این طور فکر میکند که بازگشت به توافق هستهای بیفایده است، چون پیشرفتهای ایران در زمینه غنیسازی اورانیوم و تحقیق و توسعه هستهای، به معنی این است که توافق احیا شده برجام همان منافع عدم اشاعهای قبلی را ارائه نخواهد داد.
اکسیوس ادامه داد: «بنت قصد دارد این نگرانیها را نشان دهد در عین حال که سیگنال فاصله داشتن از سیاستهای بنیامین نتانیاهو نخست وزیر پیشین رژیم صهیونیستی را میفرستد.» در ادامه این گزارش آمده است: «این مقام اسرائیلی گفت، میراثی که از دولت قبل راجع به ایران برایمان باقی مانده بسیار بغرنج است. با تمام لفاظی ها (از سوی نتانیاهو)، ایران بیش از همیشه به یک سلاح هستهای نزدیک است. میان لفاظی دولت قبل و نتیجههای حاصله فاصله زیادی وجود دارد».
اکسیوس میافزاید، مشخص نیست که سیاست دولت بنت چگونه از سیاست نتانیاهو در قبال ایران متفاوت است، هرچند بنت درباره در افتادن علنی با دولت آمریکا محتاطتر است.
در ادامه گزارش به نقل از این مقام اسرائیلی آمده است، دلیل سفر بنت در این برهه و با وجود تمامی چالشها، فوریتی است که پیرامون تسریع فعالیت هستهای ایران در چند ماه گذشته احساس میشود. این پایگاه خبری طبق گفته مقام اسرائیلی نوشت، وقتی اقدامات برای ترتیب دادن این نشست میان بنت و بایدن آغاز شد، به نظر میرسید که بازگشت آمریکا به توافق هستهای قریب الوقوع باشد اما احتمال آن در دولت جدید ایران کمتر است.
تعامل برجامی بنت با واشنگتن
با وجود اینکه نفتالی بنت و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر پیشین رژیم صهیونیستی هر دو جزو سیاستمداران تندروی افراطی در قبال ایران محسوب میشوند رسانههای صهیونیستی مدعی هستند بنت قصد دارد سیاستهای تلآویو را به مسیر جدیدی هدایت کند.
بحث اصلی در حال حاضر این است که آیا وضعیت فعلی- که توافقی در مذاکرات برجام حاصل نشده و ایران در حال پیشبرد سریع برنامه هستهای خود است- به نفع اسرائیل است یا حالتی که آمریکا و ایران هر دو برجام را به طور کامل اجرا کنند.
به گزارش خبرگزاری فارس، کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سالهای گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هستهای این کشور متهم کردهاند. ایران قویا این ادعاها را رد کرده است. ایران تاکید میکند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی (انپیتی) و عضوی از آژانس بینالمللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هستهای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.
علاوه بر این، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هستهای ایران بازدید کردهاند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلحآمیز انرژی هستهای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکردهاند.
ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنشها بر سر برنامه هستهای خود دست پیدا کرد. با وجود اذعان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد. از سوی دیگر، رژیم صهیونیستی تنها دارنده سلاحهای هستهای در منطقه غرب آسیا است و با حمایتهای آمریکا برنامه تسلیحات هستهای خودش را از نظارتهای بینالمللی دور نگاه داشته است.
دولت جدید آمریکا به ریاست جو بایدن مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین آمریکا را به توافق هستهای برجام بازگرداند اما تاکنون از اجرای تعهداتش در این راستا خودداری کرده است.
رژیم صهیونیستی و واشنگتن در ماههای گذشته همکاری علیه ایران را در دستور کار قرار دادهاند. به عنوان مثال خبرگزاری رویترز ماه پیش گزارش داد کابینه جدید اسرائیل قصد دارد برای رایزنی درباره روشهای اجرای بهتر «برنامه جامع اقدام مشترک» و تحریمهایی که باید علیه ایران حفظ شوند، گروهی از متخصصان مسائل تحریمی را روانه واشنگتن کند.
این رسانه غربی تصریح کرد این راهبرد تفاوت زیادی با سیاست «بنیامین نتانیاهو»، نخستوزیر سابق رژیم صهیونیستی دارد که قصد نداشت با دولت «جو بایدن» درباره بازگشت مجدد آمریکا به برجام وارد تعامل شود.
هفته پیش همچنین «یاییر لاپید»، وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی هنگام سخنرانی در مراکش تصریح کرد که توافق هستهای برجام جایگزین دیگری ندارد. او گفت: «من جزو طرفداران این توافق (برجام) نیستم و فکر میکنم که توافق صحیحی نیست. همواره این را گفتهام و اینجا هم میگویم که مساله فقط این است که من جایگزینی برای آن نمیبینم.»
«بنیامین نتانیاهو»، نخستوزیر سابق رژیم صهیونیستی زمانی که در قدرت بود تلاشهای زیادی برای بر هم زدن برجام انجام داد و از جمله «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور سابق آمریکا را به خروج از آن ترغیب کرد.او بارها تاکید کرد که ترامپ با تشویق وی از برجام خارج شده و سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران را در پیش گرفته است.
ترامپ و نتانیاهو امیدوار بودند فشار حداکثری بتواند ایران را به حضور در پای میز مذاکره برای گفتوگو بر سر توافقی جدید به جای برجام مجاب کند. این سیاست، به شکست منجر شد.
این در حالی است که گروه دیگری از تحلیلگران پیش از این اختلافات ابراز شده از سوی مقامهای آمریکا و رژیم صهیونیستی درباره ایران را بخشی از تقسیم کار میان دو طرف در راستای بازی «پلیس خوب-پلیس بد» برای گرفتن امتیازات حداکثری از ایران در مذاکرات هستهای میدانستند.
ایران امتیاز بیشتری بخواهد مذاکرات به نتیجه نمیرسد
همزمان یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به اظهارات اخیر سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران، مواضع دولت آمریکا درباره تداوم مذاکرات احیای توافق هستهای در وین را تشریح کرد و گفت: « اگر ایران در مذاکرات امتیازات بیشتری تقاضا کند یا موارد کمتری را حاضر به انجام آنها باشد، این مذاکرات به نتیجه نمیرسد.» به گزارش «ایسنا»، یکی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه در پی درخواست بخش فارسی صدای آمریکا برای ارائه واکنش به اظهارات سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارتخارجه ایران گفت: « دولت جو بایدن در پیگیری مسیر دیپلماسی معنادار برای تحقق بازگشت به پایبندی متقابل به برجام و رسیدگی به طیف وسیعی از نگرانیهای ما با ایران صادقانه و ثابت قدم عمل کرده است.اگر ایران [امتیازات] بیشتری تقاضا کند یا [خودش امتیازات] کمتری بدهد، این مذاکرات به نتیجه نمیرسد.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران در کنفرانس خبری دوشنبه اول شهریور در جدیدترین اظهارات درباره از سرگیری مذاکرات هستهای غیر مستقیم بین تهران و واشنگتن برای احیای برجام گفت: « متاسفانه به دلیل نقض کامل برجام توسط آمریکا و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ و عدم پایبندی کامل طرفهای اروپایی و طرفهای ما در برجام به تعهداتشان در رفع تحریمها، زمان به نفع برجام نیست.»
ایران پیشتر به اتحادیه اروپا به عنوان میزبان مذاکرات اطلاع داده بود تا زمان روی کار آمدن دولت سید ابراهیم رئیسی تاریخی برای از سرگیری مذاکرات در نظر ندارد. تاکنون شش دور گفتوگوی هستهای میان ایران و قدرتهای جهانی برای بازگشت به تعهدات برجام انجام گرفته است.
تحولات افغانستان تاثیری بر گفتوگوها ندارد
این سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به پرسش دیگری درباره اینکه آیا تحولات اخیر در افغانستان، در اولویت مساله مذاکره هستهای با ایران تغییری ایجاد کرده است، بیان کرد: «ما همچنان متعهد هستیم و به صراحت اعلام کردهایم که آماده بازگشت به وین برای از سرگیری مذاکرات درباره بازگشت به پایبندی متقابل به برجام هستیم؛ زیرا معتقدیم این به نفع امنیت ملی ما است. اتفاقات در افغانستان هیچ تاثیری بر دیدگاه ما در این زمینه نمیگذارد.» او در ادامه افزود: «ما از ایران میخواهیم که به زودی به مذاکرات بازگردد تا بتوانیم کار را به نتیجه برسانیم. با این حال، همانطور که وزیر خارجه آنتونی بلینکن به روشنی اعلام کرده است، فرصت تحقق بازگشت به پایبندی متقابل به برجام برای همیشه دوام نخواهد داشت.»
صحبتهای سخنگو
به گزارش «ایسنا»، سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان روز دوشنبه در نشست مطبوعاتی خود گفت: «از روزی که آمریکاییها سرکشانه از برجام خارج شدند و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را نقض کردند همه طرفها انتخابهای مختلفی داشتند و ما هم براساس منافع و تعهدات خود حق تصمیمات مختلف داشتیم و در این راستا اقدامات جبرانی انجام دادیم.» وی گفت: «آنچه که مهم است این است که آمریکاییها با اقدامات خود سرنوشت برجام را در هالهای از ابهام قرار دادهاند و نشان دادهاند که حتی به امضای رئیسجمهور خود پایبند نیستند.» خطیبزاده ادامه داد: «ما توصیه میکنیم که همه طرفها به این موضوع توجه کنند که حق انتخاب برای همه طرفها وجود دارد و ما نیز براساس منافع خود عمل میکنیم.» سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری درباره زمان بعدی مذاکرات وین و برخی از مسائلی که در این زمینه مطرح شده است، گفت: «پیشتر هم اعلام کردهایم که در تغییر و تحولاتی که در قوه مجریه ایران در حال وقوع است ممکن است برخی تغییرات صورت بگیرد.» وی گفت: «البته مواضع حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران همان مواضعی است که بارها اعلام کرده و طرفهای مقابل به هیچوجه نباید به دنبال سوء محاسبات باشند.باید بدانند که مواضع ما تغییری نکرده و رفع موثر تحریمهای آمریکا و پایبندی کامل طرفهای دیگر برجام به تعهداتشان در این زمینه به عنوان اصول مقوم هرگونه توافقی در وین است.» خطیبزاده ادامه داد: «تاریخ جدید مذاکرات وین پس از اطمینان از تغییر و تحولات به طرفهای ما در ۱+۴ اعلام خواهد شد.»
عملی کردن بازگشت دوجانبه به برجام
همزمان با این تحولات سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در کنفرانس خبریاش جدیدترین مواضع دولت این کشور را در قبال تداوم مذاکرات احیای توافق هستهای در وین و برخی موضوعات دیگر پیرامون ایران بیان کرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه آمریکا، ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در کنفرانس خبری دوشنبه شب در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا از جانب رئیسجمهور جدید ایران چیزی درباره مذاکرات احیای توافق هستهای در وین شنیده است یا نه، گفت: «ما به وضوح گفتهایم اینکه به دنبال عملی کردن بازگشتی دوجانبه به پایبندی به برجام باشیم، تا حد زیادی در راستای منافع ملی ماست. به یک دلیل ساده به نفع ماست و آن این است که یک بازگشت دوجانبه به پایبندی میتواند دوباره ایران را تحت سختترین و سرزدهترین بازرسی هایی[از تاسیسات هستهای آن] قرار دهد که تاکنون دربارهشان مذاکره شده.به نفع ماست که مطمئن شویم به طور دائمی و قابل راستیآزمایی از دستیابی ایران به یک سلاح هستهای جلوگیری شده است.»
پرایس افزود: «میدانم که دولت جدید در تهران هنوز در حال شکلگیری است.آنها باید درباره موضعگیریشان تصمیمگیری کنند، نه تنها موضعگیری در قبال جامعه جهانی، بلکه به ویژه در قبال دیپلماسی لازم برای آزمودن طرحی که میتوانیم بر اساس آن یک بازگشت دوجانبه به توافق را رقم بزنیم. بنابراین، به خود ایرانیها واگذار میکنم که بگویند در این باره چه موضعی دارند. شرکا و متحدان ما در گروه ۱+۵ هم آن را به وضوح گفتهاند.»
او در پاسخ به اینکه آیا واکنشی نسبت به واردات سوخت از ایران به لبنان توسط حزبالله دارد یا نه، گفت: «تمام تحریمهایی که بر ایران اعمال شدهاند، پابرجا هستند. این تحریمها درباره نفت خام و مواد نفتی تغییری نکردهاند.»
پرایس همچنین در پاسخ به سوال دیگری درباره گزارشهای موجود درباره اهداف سفر نفتالی بنت نخست وزیر رژیم صهیونیستی به واشنگتن برای دیدار با جو بایدن رئیسجمهور آمریکا و اینکه آیا طبق این گزارشها، برنامهای که بنت میخواهد درباره ایران به بایدن ارائه دهد، میتواند جایگزینی برای تحولات این چند ماه اخیر باشد، توضیح داد: « من این را بر عهده نخست وزیر اسرائیل میگذارم که نظراتی که ممکن است دولت اسرائیل داشته باشد را درباره ایران با رئیسجمهوری آمریکا شرح دهد. ولی فکر میکنم که ایران یکی از محورهای مذاکرات خواهد بود.»
ادعای خبرنگار آمریکایی درباره نامهنگاری آژانس اتمی با ایران
از سوی دیگر خبرنگار روزنامه آمریکایی «والاستریت ژورنال» مدعی شده آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نامهای به ایران خواستار دسترسی به سایتها برای اطمینان از تداوم عملکرد تجهیزات نظارتی این نهاد شده است.به گزارش خبرگزاری فارس، «لارنس نورمن» خبرنگار روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» در توییتی مدعی شده «آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نامه هفته گذشته خود به ایران خواستار دسترسی به سایتهای ایران در این هفته برای به روزرسانی کارتهای حافظه (دوربینها) و امثال آن برای اطمینان از تداوم عملکرد تجهیزات نظارتی (این نهاد) شده است.» او در ادامه نوشت ایران هنوز پاسخ نامه آژانس اتمی را نداده است. خبرگزاری رویترز اخیرا مدعی شد که گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره ایران را رویت کرده و در این گزارش آمده که ایران غنیسازی ۶۰ درصد خود را افزایش داده است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیش از آن نیز در گزارشی که رویترز مدعی رویت آن بود، ادعا کرد ایران اقدام به تولید ۲۰۰ گرم اورانیوم فلزی با غنای ۲۰ درصد کرده است. آژانس اتمی، اقدام ایران را سومین گام از برنامه چهار مرحلهای آن دانسته است.چهارمین گام، تولید صفحه سوخت رآکتور است.ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را بر مبنای بند ۲۶ برجام متوقف کرده اما در چارچوب پادمانی همچنان با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری میکند.
منبع: دنیای اقتصاد
مطالب مرتبط