صبح روز گذشته در وبینار چشم‌انداز صنایع در سال ۱۴۰۱ که توسط مرکز مالی ایران برگزار شده بود، سروش خواجه حق وردی معاون نظارت بازار فرابورس ایران به ارائه راهکارهای توسعه و ورود صنایع جدید و شرکت‌های استارتاپی به بازار سرمایه پرداخت.

به گزارش اقتصادنامه به نقل از مدیریت ارتباطات فرابورس ایران، حق وردی با اشاره به اینکه بحث ورود شرکت‌ها و صنایع جدید به بازار سرمایه بسیار مهم است، گفت: در همین راستا طی سال جاری، فرابورس اقدام به درج شرکت تپسی به‌عنوان اولین شرکت استارتاپی در بازار سرمایه کرد، همچنین برنامه درج و ورود دو تیم باشگاهی استقلال و پرسپولیس در دست بررسی است. چند فروشگاه زنجیره‌ای نیز برای ورود به بازار سرمایه درخواست پذیرش خود را به فرابورس اعلام کرده‌اند.

وی درج شرکت‌ها در فرابورس پیش از احراز شرایط پذیرش برای ورود به تابلوهای اصلی فرابورس یا بورس را اقدامی در راستای افزایش شفافیت دانست و اظهار داشت: هرقدر شرکت‌های بیشتری وارد بازار سرمایه شوند و شاهد تنوع صنایع در بازار باشیم، مطالبه گری سهامداران افزایش‌یافته و همچنین توجه مسئولان نیز بیشتر خواهد شد که به اقتصاد کشور کمک می‌کند.

تکمیل پکیج توسعه‌ای صندوق‌های PE و VC

معاون نظارت بازار فرابورس ایران با اشاره به لزوم تکمیل پکیج توسعه‌ای برای صندوق‌های PE و VC گفت: در حال حاضر برای این صندوق‌ها سازوکار مشخصی وجود ندارد، مشخص نیست صندوق‌های PE شرکت‌هایی که بهبود پیدا کردند یا از ورشکستگی نجات یافته‌اند را چگونه می‌توانند مجدداً وارد بازار کنند، در حال حاضر سیکل کاملی برای این صندوق‌ها وجود ندارد.

حق وردی با تأکید بر اینکه صندوق‌های فوق می‌توانند صنایع جدیدی مثل های تک را وارد بازار کنند و صنایع زیان ده را نجات دهند، اظهار داشت: اما هنوز مسیر مشخصی برای این صندوق‌ها وجود ندارد. مشکل اصلی در حال حاضر این است که وقتی سیکل شرکت کامل شد هیچ سازوکاری برای صندوق‌ها وجود ندارد.

لزوم احیای قوانین بازار سوم

وی موضوع مؤثر دیگر را احیای مجدد قوانین بازار سوم دانست و افزود: در حال حاضر صنایع مختلفی وجود دارند که با تغییر مالکیت کنترلی یا مدیریتی می‌توانند ارتقای چشمگیری داشته باشد، زمانی در فرابورس، بازار سوم فعال بود و شرکت‌های سهامی خاص هم می‌توانستند وارد شوند تا در قالب یک حراج کنترلی و مدیریتی بخشی از سهام را به افراد دیگر واگذار کنند و در مسیر این واگذاری افزایش شفافیت هم داشته باشند.

معاون نظارت بازار فرابورس ایران با تأکید بر اینکه در حال حاضر این امکان فقط برای خصوصی‌سازی فراهم است، گفت: قبلاً این بازار فعال و برای واگذاری‌های گذشته خیلی کمک‌کننده بود، به‌خصوص در صنعت بانکی برای واگذاری اموال تملیکی و شرکت‌های زیرمجموعه که مشمول قانون رفع موانع تولید می‌شدند، بسیار راهگشا بود و همه حرف‌وحدیث‌ها و شایعه‌ها را از بانک‌ها دور می‌کرد.

وی تأکید کرد: در حال حاضر فرابورس پیگیر است تا قوانین بازار سوم مجدداً احیا شود.

باید صنایع متنوع وارد بازار شوند

حق وردی با اشاره به اینکه صنایع جدید و صنایع تازه‌وارد باید با مکانیزم های متعدد تأمین مالی وارد بازار سرمایه شوند عنوان کرد: تنوع صنایع می‌تواند قدرت چانه‌زنی آن‌ها را در مقابل مسئولان افزایش دهد. بررسی‌ها نشان داده که صندوق‌های وی سی و پی‌ای‌ها می‌توانند شرکت‌های جوان را برای ورود به بازار سرمایه تحت کنترل قرار دهند.

معاون نظارت بازار فرابورس ایران موضوع مهم این روزهای بازار را بحث سواد مالی دانست و تأکید کرد: طی سال گذشته به دلیل ناکافی بودن آموزش سهامداران، خرید سهام با تکیه‌بر برند شرکت بسیار شایع بود که این نشان می‌دهد سطح سواد مالی پایین است.

دو مفهوم جدید در اصلاحات دستورالعمل عرضه اولیه

وی با اشاره به اصلاحات دستورالعمل عرضه اولیه و پذیره‌نویسی در تابستان سال جاری گفت: در این اصلاحات مفهومی تحت عنوان سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و واجد شرایط افزوده شد، سرمایه‌گذاران واجد شرایط صندوق‌های سرمایه‌گذاری و ای تی اف ها هستند و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای هم باید ضوابطشان توسط بورس‌ها ابلاغ شود.

به گفته وی در این دستورالعمل به دلیل ریسک‌های صنایع جدید یا شرکت‌های جدید، معاملات ثانویه را منحصر به معاملات سرمایه‌گذاران حرفه‌ای کرده است. این موضوع یکی از دغدغه‌های ارکان بازار سرمایه را نسبت به ورود شرکت‌های جدید کم می‌کند.

وی در ادامه افزود: ترکیب دارایی‌ها برای ورود شرکت‌های جدید و استارتاپ ها به‌ خصوص شرکت‌هایی که مبتنی بر تکنولوژی کامپیوتری نرم‌افزاری هستند، موضوع مهمی است.

دغدغه مهم ورود استارتاپ‌ها به بازار

حق وردی به یک نگرانی درباره‌ احتمال رها شدن شرکت بعد از عرضه سهام از سوی سهام‌دار عمده در بازار سرمایه اشاره کرده و گفت: این دغدغه در قالب ضوابط خاص پذیرش استارتاپ ها مطرح‌شده تا نگرانی درباره‌ اینکه آیا ورود به بازار سرمایه توسط استارتاپ ها می‌تواند استراتژی خروج باشد یا خیر را، پوشش دهد.

این مقام مسئول در فرابورس اظهار داشت: بر همین اساس شرایط خاصی برای این شرکت‌ها ایجادشده و فرآیند پذیرش آن‌ها مسیر موازی دیگری هم دارد و استعلام‌هایی باید انجام شود. عرضه سهام این شرکت‌ها همان‌طور که در مقررات تصریح‌شده به سرمایه‌گذاران واجد شرایط و معاملات ثانویه منحصر به سرمایه‌گذاران حرفه‌ای خواهد بود.

وی تاکید کرد: تخصیص سهام این شرکت‌ها به دو گروه فوق به مفهوم حصر معاملاتی نیست و مردم می‌توانند توسط صندوق‌ها در این شرکت‌ها وارد شوند و از منافع این شرکت‌ها بهره‌مند شوند.

او اظهار امیدواری کرد با پیگیری‌های انجام‌شده به‌زودی تابلویی در بازار پایه برای شرکت‌هایی که فقط تمایل دارند سهامی عام ثبت‌شده نزد سازمان بورس باشند، ایجاد شود و گفت: در صنایع جدید ابتدا باید سازوکارهای تأمین مالی متنوع شود و شرکت‌ها سریع‌تر در بازار پایه درج شوند.

حق وردی درج و واگذاری شرکت‌های زیرمجموعه بانک‌ها را در بازار پایه طی یک مسیر شفاف اتفاق بسیار مهمی برای افزایش شفافیت صورت‌های مالی بانک‌ها دانست و افزود: تا به امروز چندین بانک برای این موضوع اعلام آمادگی کرده‌اند و اجرای آن می‌تواند باعث شفافیت و ایجاد چشم‌انداز روشنی برای این صنعت باشد.

بررسی مکانیزم های متنوع ارائه خدمات در فرابورس

معاون نظارت بازار فرابورس ایران با اشاره به اینکه در حال حاضر در فرابورس ایران برای ارائه خدمات بیشتر به صنایع جدید، مکانیزم های بیشتری در دست بررسی داریم، گفت: به بازار خصوصی فکر می‌کنیم تا مسیرهای جابه‌جایی سهامداری را در این شرکت‌ها پیش بگیریم. موضوع بعدی نیز درج شرکت‌های جدید در بازار پایه است که احتمالاً استقلال و پرسپولیس در این بازار هستند البته دغدغه تفکیک بین مفهوم هواداری و سهامداری برای این دو تیم وجود دارد تا آثار اجتماعی نداشته باشد.

وی بحث بعدی را توسعه سازوکارهای دو صندوق PE و VC دانست و افزود: این صندوق‌ها می‌توانند توسعه بیشتری داشته باشند تا صنایع جدید با بهبود شرایط بتوانند وارد بازار سرمایه شوند.