شب گذشته در دومین لایو اینستاگرامی «یکشنبه‌های فرابورسی» موضوع تغییرات جدید در اعمال حجم‌ مبنا با حضور سروش خواجه حق‌وردی، معاون نظارت بر بازار فرابورس بررسی شد.

به گزارش اقتصادنامه به نقل از مدیریت ارتباطات فرابورس ایران، در این برنامه زنده اینستاگرامی معاون نظارت بر بازار فرابورس با اشاره به اینکه حجم مبنا یک ساختار ذهنی درون خود دارد که در قیمت اثر دارد، گفت: در حال حاضر با تغییرات فعلی معاملات سه نماد در بازار پایه روان شده و ۲۰ نماد نیز حجم مبنا یک دارند و منتظر هستیم که معاملات آن‌ها نیز روان شود تا به شرایط قبل برگردند و حجم مبنا به خود بگیرد.

حذف بدون سقف دامنه نوسان اما مشروط

حق‌وردی با اعلام خبری بسیار مهم گفت: در دستورالعمل بازار گردانی موضوعاتی اضافه‌ شده، ازجمله اینکه اختیار به بورس‌ها داده ‌شده تا ضوابطی تهیه شود که برای نمادهای با بازار گردان، حجم مبنا حذف شود. البته بر اساس ضوابطی که بورس‌ها تهیه و مصوب می‌کنند، نمادهایی که ضوابط را دارند دیگر حجم مبنا نخواهند داشت.

وی توضیح داد: در این موضوع بحث دامنه نوسان است برای نمادهایی که بازار گردان دارند با شرایط هیئت‌مدیره بورس‌ها می‌توانند دامنه نوسان را افزایش دهند و این افزایش هیچ سقفی ندارد، هیئت‌مدیره فرابورس در حال تهیه ضوابط دقیق این موضوع است تا برابر با این ضوابط اجرا انجام شود.

وی با تأکید بر اینکه باید ضوابط اجرای این موضوع بسیار دقیق تنظیم شود تا آربیتراژ مقرراتی ایجاد نشود و سرمایه‌گذاران از افزایش دامنه قیمتی آسیب نبینند، افزود: در مقرراتی که تنظیم می‌شود سعی می‌کنیم هارمونی تابلوها برهم نخورد.

حق‌وردی با اشاره به اینکه در خصوص بازارهای اول و دوم هیئت‌مدیره فرابورس اختیاری برای تغییر مقدار و عدد حجم مبنا ندارد و این اختیار با هیئت‌مدیره سازمان بورس است، گفت: اما در بازار پایه اختیارات کامل است.

تصمیمی جدید برای بازار گردانی: حراج تک قیمتی با دامنه ۴ برابری

وی در خصوص تصمیم دیگر دستورالعمل بازار گردانی اظهار داشت: مقررشده نمادهایی که در دستورالعمل بازار گردانی چند روز صف می‌شوند امکان حراج تک قیمتی بنا به درخواست بازار گردان داشته باشند که این حراج تک قیمتی با دامنه ۴ برابری است و ضوابط این حراج باید توسط هیئت‌مدیره فرابورس تصویب شود.

معاون نظارت بر بازار فرابورس با تأکید بر اینکه بر اساس مصوبه هیئت‌مدیره سازمان بورس، تمام ناشران موظف هستند بازار گردان داشته باشند، گفت: اما در شرایط امروز چالش اصلی نحوه عملکرد بازار گردان است.

جزییاتی درباره تغییرات تیک قیمتی

حق‌وردی در ادامه تغییر تیک قیمتی بازارهای اول و دوم را مورد بررسی قرارداد و اظهار داشت: تیک قیمتی محور اعداد قابل ‌قبول برای بورس‌ها است و در بورس‌های مختلف وجود دارد، علت اجرای تیک قیمتی این است که تجمع سفارش‌ها در نمادهای مختلف مهم است. زمانی که تیک قیمتی در نمادهای با قیمت بالا افزایش پیدا می‌کند، عمق دید بورس‌ها بیشتر می‌شود البته هزینه معاملاتی هم بیشتر می‌شود که این هزینه برای شفافیت است تا غنای بیشتری به دفتر سفارش‌ها داده شود.

نظر کارشناس: محدودیت آسیب‌زننده است

در ادامه لایو اینستاگرامی «بررسی تغییرات جدید در اعمال حجم مبنا» برزو حق‌شناس کارشناس بازار سرمایه به موضوع رفع محدودیت‌های معاملاتی به‌خصوص در بازار پایه فرابورس تأکید کرد.

وی با اشاره به اینکه تصمیم حذف حجم مبنا در نمادهای بازار پایه اقدام مناسبی بود، گفت: درهرصورت هر اقدام محدودکننده‌ای به بازار آسیب می‌زند. قوانین محدود کننده در بازار پایه اشتباه بود. اقدامات اخیر فرابورس بسیار خوب است. هرچه قدر قوانین محدود کننده برای بازار حذف شود، بازار پویاتر می‌شود.

وی که معتقد است بحث باز شدن دامنه نوسان اگر فقط در برخی نمادها اجرایی شود، ممکن است بازار را دچار چالش کند، ادامه داد: هرچند که دامنه نوسان برای بازار سرمایه ما لازم است اما باید به سمت حذف آن حرکت کرد. نوسان گیران و سفته‌بازان به سمت بازار پایه حرکت کرده بودند، نوسان‌گیران به کارایی و پویایی بازار سرمایه کمک می‌کنند. باید اجازه داد نوسان‌گیران به بازار پایه بازگردند با نوسان ۱۰ درصدی این بازار پویایی بیشتری داشت، اگر حجم مبنا را از بازار پایه حذف کنیم این بازار پویاتر خواهد شد.

فلسفه تشکیل بازار پایه

حق‌وردی در پاسخ به موارد مطرح‌ شده از سوی این کارشناس بازار سرمایه گفت: افزایش دامنه نوسان پیش‌شرط‌های زیادی لازم دارد. در بازارهای ب و ج که بحث باز بودن دامنه نوسان قبلاً وجود داشت رفتارهای به ‌شدت متناقض دیده می‌شد.

وی با اشاره به فلسفه تشکیل بازار پایه گفت: بازار پایه ایجاد شد تا نقل ‌و انتقال سهام شرکت‌های اخراجی از بورس شفاف شود و همچنین شرکت‌هایی که نمی‌توانند وارد بورس شوند، سهام خود را در این بازار معامله کنند. این بازار شفافیت اطلاعاتی متفاوتی دارد و شناوری و نقد شوندگی این بازار هم خیلی با سایر بازارها تفاوت دارد.

چالش‌های مهم بازار گردان

حق‌شناس هم با اشاره به دستورالعمل بازار گردانی خطاب به حق‌وردی گفت: چرا فقط از بازار گردان انتظار داریم نقد شوندگی را حفظ کند، بازار گردان باید در نماد تعادل ایجاد کند، اختیارات بیشتری باید به بازار گردان داد تا تعادل بخشی به نماد بدهد و مانع نوسان‌های شدید شود.

در ادامه حق‌وردی با اشاره به اینکه در حال حاضر یک چالش مهم وجود دارد که بازار گردانی بیزینسی سودآور است یا خیر، گفت: هرچه قدر بازار مشتقه فعال‌تری داشته باشیم بازار گردان می‌تواند معاملات خود را برای بازار فیوچرز مدیریت کنند که این چالش مهمی است، چالش دیگر هم موضوع دامنه نوسان برای بازار گردان است که آن ‌هم در حال بررسی است، بحث «Short Sell» هم موضوعی است که می‌تواند کمک قابل‌ توجهی برای بازار گردان باشد.