🔻روزنامه دنیای اقتصاد
📍 خواب زمستانی در بورس تهران

معاملات روز دوشنبه تالار شیشه‌‌‌ای با عقبگرد ۲/ ۰‌درصدی شاخص کل به پایان رسید تا این نماگر به نوسان محدود خود در پایین‌تر از مرز ۴/ ۱‌میلیون واحد ادامه دهد. ارزش معاملات خرد سهام به کمترین میزان در ۸ ماه اخیر نزول کرد. فضایی رکودی که برخی آن‌‌‌ را به جو انتظاری حاکم بر بازارها در بزنگاه مذاکرات هسته‌‌‌ای ارتباط می‌دهند و برخی از شرایط تالار شیشه‌‌‌ای و عدم‌رغبت بورس‌‌‌بازان به فروش سهام در سطوح ارزان کنونی و در عین حال تمایلات صفر برای خرید سهام تا مشخص شدن وضعیت بازار سخن می‌‌‌گویند. به هر حال وضعیت فعلی هر دلیلی که داشته باشد، به نظر می‌رسد بازار سهام به خوابی زمستانی فرو رفته و شاید انتشار گزارش عملکرد ۹ ماهه بنگاه‌‌‌های بورسی در واپسین روزهای دی‌‌‌ماه بتواند به افزایش جنب و‌جوش معامله‌‌‌گران بینجامد.
ارزش معاملات در کف ۸ ماهه
دادوستدهای بورسی که مدت‌‌‌هاست چنگی به دل نمی‌‌‌زند، روز گذشته ارزش ۱۴۳۲‌میلیارد تومان را نشان داد که کمترین مقدار از ۱۸ اردیبهشت‌‌‌ماه سال‌جاری بود. برخی این رکود معاملاتی را به فضای انتظاری ناشی از مذاکرات هسته‌‌‌ای ارتباط می‌دهند و معتقدند اغلب سرمایه‌گذاران منتظر دریافت اخبار قطعی از نتیجه مذاکرات احیای برجام هستند و ترجیح می‌دهند تا آن زمان پول جدیدی به بازار وارد نکنند. با این حال گروه دیگری این فضای کم‌‌‌رمق را نتیجه شرایط بازار سهام می‌‌‌دانند. به اعتقاد آنها از یک طرف قیمت سهم‌‌‌ها در محدوده‌‌‌ای قرار دارد که تمایل برای فروش را به کمترین میزان رسانده است اما خریداری نیز در بازار یافت نمی‌شود؛ چراکه با وجود ارزان بودن بسیاری از سهام، هر روز باز هم شاهد آب رفتن قیمت‌ها هستیم و سرمایه‌گذاران نیز تا زمانی که سیگنالی قوی از احتمال بازگشت قیمت‌ها و تغییر مسیر بازار دریافت نکنند، ترجیح می‌دهند منتظر بمانند و از ورود سرمایه جدید به این بازار خودداری کنند.

به هر حال هریک از این دو برداشت که به واقعیت نزدیک باشد، ماحصل آن چنبره فضای رکودی در تالار شیشه‌‌‌ای است. گویا بازار به خوابی زمستانی فرورفته و تا زمانی که محرکی برای تحریک تقاضا در بازار ایجاد نشود این وضعیت ادامه خواهد یافت. یکی از نکات مهم معاملات این روزهای بازار سهام، ترس انجام خرید و فروش با فراگیر شدن جو منفی در میان فعالان بازار است. موضوعی که سبب شده همان‌طور که اشاره شد ارزش معاملات خرد سهام در کف ۸ ماهه قرار گیرد. متوسط ارزش معاملات روزانه طی ۵/ ۱ ماه گذشته کمی بیشتر از ۲‌هزار میلیارد تومان بود که از کاهش ۴۲‌درصدی نسبت به ۸ ماه نخست سال‌جاری حکایت می‌کند. این رکود معاملاتی در فضای منفی و در حالی که صف‌‌‌های فروش چندان قدرتمند نیستند و سهامداران حقوقی خالص خرید بیشتری دارند، نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران خرد تنها زمانی میل به خرید پیدا می‌کنند که روند پرقدرت تقاضا وجود داشته باشد و در غیر‌این‌صورت ترجیح می‌دهند از بازار فاصله بگیرند. به‌ویژه آنکه در ۱۷ ماهی که از سقوط نماگرهای بورسی می‌‌‌گذرد، تمامی روندهای صعودی ناپایدار بوده‌‌‌ و نتوانسته‌‌‌اند توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کنند.

حضور حقوقی‌‌‌ها در سهام بنیادی
کاهش معنادار ارزش دادوستدهای روزانه سهام در هفته‌‌‌های اخیر در حالی رخ داده که سهامداران حقوقی در گروه‌‌‌ها و صنایع مطرح، در تلاش برای تقویت تقاضای عمومی و برچیدن جو منفی ایجاد شده هستند. سهامی که عمدتا یا از نسبت‌‌‌های پایین قیمت به درآمد و پشتوانه‌‌‌های بنیادی برخوردار بوده و می‌‌‌توانند در بلندمدت نیز سود مناسبی از آن سهامداران خود کنند یا محرک‌‌‌هایی صعودی در فضای اقتصادی و سیاسی می‌‌‌توان برای آنها متصور بود. در این میان هر چه در دی‌‌‌ماه به پیش می‌‌‌رویم، زمان انتشار گزارش عملکرد بورسی‌‌‌ها برای ۳ فصل نخست سال نزدیک‌‌‌تر می‌شود. انتظار می‌رود انتشار گزارش‌های ۹ ماهه شرکت‌ها به‌‌‌عنوان یک فیلتر قدرتمند عمل کرده و علاوه بر کنترل هیجان‌‌‌های مثبت و منفی، تخصیص سرمایه‌‌‌های سرگردان را به نحو مطلوب‌‌‌تری صورت دهد. روز دوشنبه در حالی فعالان تالار شیشه‌‌‌ای شاهد جابه‌‌‌جایی سهامی به ارزش ۱۷۷‌میلیارد و ۶۰۵‌میلیون تومان در مسیر حقیقی به حقوقی بودند که گروه‌‌‌های بزرگ ریالی و دلاری در لیست خرید سهامداران عمده جای گرفتند. در این راستا بیشترین خالص خرید حقیقی‌‌‌ها به میزان ۵۸‌میلیارد و ۲۹۰‌میلیون تومان در زیرمجموعه‌‌‌های گروه فلزات اساسی رقم خورد و پس از آن نوبت به ۲صنعت بزرگ ریالی خودرو و بانک‌ها رسید تا در مجموع هر دو گروه شاهد انتقال سهامی به ارزش ۳۴‌میلیارد و ۴۶۵‌میلیون تومان به پرتفوی حقوقی‌‌‌های بورس تهران باشند. رتبه‌‌‌های بعدی ورود پول‌‌‌های حقوقی نیز به سه گروه محصولات شیمیایی، فرآورده‌‌‌های نفتی و کانه‌‌‌های فلزی اختصاص پیدا کرد.

ملاک روزانه بورس‌‌‌بازی
ماه‌‌‌هاست که روند روزانه بورس به ملاک تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران تبدیل شده است. شرایطی که به موجب آن شاهد تسری فضای مثبت یا منفی به قریب به اتفاق سهام و صنایع بورسی هستیم. یک روز با غلبه فضای منفی، خشک و ‌تر با هم می‌‌‌سوزند و روز دیگر بدون ایجاد محرک جدید، شاهد سبزپوشی قیمت‌ها در کلیت بازار بدون توجه به صنعت و متغیرهای اثرگذار هستیم. حال سوال اینجاست که تا چه اندازه باید رفتار روزانه، ملاک تصمیم‌گیری‌‌‌ها قرار گیرد؟ در حالی که با خروج بی‌‌‌پایان پول‌‌‌های حقیقی، قیمت بسیاری از سهم‌‌‌ها به سطوح کمتر از محدوده‌‌‌های ارزنده بنیادی نزول کرده است که میل به دادوستد، بر اساس استفاده از ابزار فاندامنتال را کاهش یافته و اگر هم معامله‌‌‌ای صورت پذیرد عمدتا بر اساس نمودارهای تکنیکال رقم می‌‌‌خورد. شاید به همین دلیل است که بعضا واکنش‌‌‌های سریع و پرقدرت بازار به حمایت‌‌‌ها و مقاومت‌‌‌های تعریف شده و نقاط حساس نمودار‌‌‌های قیمتی در دادوستدهای روزانه به‌‌‌طور خاصی نمایان است.

باز هم قطعی سامانه
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، بازار در فازی انتظاری قرار دارد و همین مهم باعث شده ارزش معاملات خرد سهام هر روز افت بیشتری را تجربه کند. اما رکود روز گذشته دادوستدهای بورسی دلیل دیگری نیز داشت. از همان آغاز معاملات روز دوشنبه بورس تهران، معامله‌‌‌گران شاهد قطعی سامانه معاملاتی بودند، به طوری که دادوستدها با تاخیر حدود ۱۵ دقیقه‌‌‌ای آغاز شد و حتی برخی از بازگشایی‌‌‌ها به‌روز کاری بعد موکول شد.

حسن فرج‌‌‌زاده، معاون اجرایی سازمان بورس و اوراق بهادار درباره قطعی سامانه معاملاتی بورس در همان آغاز معاملات صبح روز دوشنبه ۱۳ دی ماه، به «سنا» گفته بود: «باید اجازه دهیم گزارش فنی ارائه و مورد بررسی قرار بگیرد و پس از آن دلیل اختلال را به صورت رسمی اعلام می‌‌‌کنیم.»

روح‌‌‌الله دهقان، مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس نیز در این رابطه عنوان کرد: «سامانه‌‌‌ها از ابتدا روشن بودند و مشکلی نداشته‌‌‌اند، تنها برقراری ارتباط به دلیل قطعی برق ابتدای صبح با اختلال مواجه شد. سامانه‌‌‌ها در دیتا سنتر بودند و معاملات در حال انجام بود، اما ارتباط با دیتاسنتر دچار مشکل قطعی برق شد. هسته معاملات از برق اضطراری و مسیرهای دوم برق برخوردار است، بنابراین اختلال ایجاد شده به هسته معاملات ارتباطی نداشته است.»

به هر روی اختلال سامانه معاملاتی بورس تهران هر دلیلی که داشت سبب شد دادوستدها با تاخیر آغاز شود و طبیعتا بر میزان ردوبدل شدن سهام تاثیر بگذارد. از این رو می‌‌‌توان بخشی از تشدید رکود معاملاتی در روز دوشنبه را به آغاز دیرهنگام معاملات ارتباط داد.

ادامه اعتراضات به طرح اصلاح قانون بورس
پیش‌نویس طرح اصلاح قانون بازار سرمایه که هفته گذشته در دسترس عموم قرار گرفت هنوز هم با موجی از اعتراض از سوی فعالان بورسی از سهامداران خرد گرفته تا کارشناسان و قدیمی‌‌‌های بازار مواجه است. در تازه‌‌‌ترین اظهارات روز گذشته محسن علیزاده، عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس با تاکید بر اینکه در تهیه پیش‌نویس اصلاح قانون بازار سرمایه، سازمان بورس نظرات خود را به مجلس دیکته نکرده است، به «سنا» گفت: «پیش‌نویس اصلاح قانون بازار سرمایه طرح مجلس بود و سازمان بورس چیزی به مجلس دیکته نکرده است. یک مقدمه‌‌‌ای را دولت و سازمان بورس آغاز کرده بودند که ما بنا به ملاحظاتی ترجیح دادیم طرح خودمان را در مجلس آماده کنیم.

اینکه می‌گویند نظرات سازمان بورس به مجلس دیکته شده است، اصلا درست نیست. ما در کمیته بازار سرمایه این موارد را به صورت دقیق بررسی خواهیم کرد. ما مدافع حقوق تمامی فعالان بازار سرمایه هستیم و از حقوق آنها صیانت کامل خواهیم کرد و اجازه اظهارنظری که بخواهد به زیان سهامداران باشد را نخواهیم داد.»

بورس ‌‌‌دوشنبه از دریچه آمار
در روزی که شاخص کل بورس تهران با افت ۲۲/ ۰ درصدی همراه شد، از ۳۴۲ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۱۰۴ سهم (۳۰‌درصد) مثبت بود و در مقابل ۲۰۷ سهم (۶۱‌درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار ۱۹ نماد (۶‌درصد) صف خریدی به ارزش ۵۳‌میلیارد تومان تشکیل دادند اما در مقابل شاهد شکل‌‌‌گیری صف فروش در ۱۶ نماد بورسی (۵‌درصد) به ارزش ۱۵۱‌میلیارد تومان بودیم.

در فرابورس ایران اما در روزی که آیفکس کاهش۳۵/ ۰‌درصدی را ثبت کرد، ۱۴۰ نماد معامله شدند که در این میان قیمت ۵۴ سهم (۳۹‌درصد) مثبت و ۸۲ سهم (۵۹‌درصد) منفی بود. در این بازار ۹ نماد (۶‌درصد) صف خریدی به ارزش ۲۵‌میلیارد تومان تشکیل دادند و در مقابل شاهد شکل‌‌‌گیری صف فروش در ۳ نماد فرابورسی (۲‌درصد) به ارزش ۲۹‌میلیارد تومان بودیم.
🔻روزنامه کیهان
📍 تشکیل ۶ هزار گروه جهادی پس از شهادت سردار سلیمانی
مسئول بسیج سازندگی کشور از تشکیل ۶ هزار گروه جهادی در بازه زمانی پس از شهادت حاج قاسم سلیمانی خبر داد.

سردار محمد زهرایی در گفت‌وگو با فارس، در پاسخ به این پرسش که بعد از شهادت سردار ‌سلیمانی عملکرد گروه‌های جهادی و کمک‌های مومنانه دچار چه تحولاتی شد؟ اظهار داشت: قطعا به عشق سردار دل‌ها هم کمک‌های مومنانه بعد از شهادت وی بیشتر شد و هم گروه‌های جهادی جدیدی تشکیل شدند.
وی توضیح داد: در یک بازه زمانی کوتاه بعد از شهادت این سردار عزیز، ۶ هزار گروه جهادی جدید شکل گرفت که در هر گروه به طور متوسط ۱۵ نفر از جوانان عضو هستند و حدود ۹۰ هزار جوان برای خدمت‌رسانی به مردم و به عشق شهید حاج قاسم سلیمانی جذب گروه‌های جهادی شدند که این امر سابقه نداشته است.
مسئول بسیج سازندگی کشور گفت: در زمانی که سیل خوزستان در فروردین ۹۸ اتفاق افتاد، خود شهید قاسم سلیمانی در خوزستان حضور پیدا کرد و در آنجا فراخوانی از جوانان برای خدمت به سیل‌زدگان ارائه کرد که بسیاری از گروه‌های جهادی از کل کشور برای کمک‌رسانی به سیل زدگان استان‌های خوزستان و لرستان آمدند و این مسئله ادامه پیدا کرد تا اینکه بعد از شهادت ایشان، گروه‌های جهادی با سرعت بیشتری تشکیل شد و چند برابر شدند. تعدادی از گروه‌های جهادی به نام حاج قاسم راه‌اندازی شد.
سردار زهرایی گفت: بسیج هم بسیاری از طرح‌هایی را که برای محرومیت‌زدایی اجرا می‌کرد، نام حاج قاسم را بر آن می‌گذاشت که مهم‌ترین این طرح‌ها، طرح شهید سلیمانی برای مقابله با گسترش کرونا بود که ۲۰۰ هزار نفر از جهادگران به صورت داوطلبانه حضور پیدا کردند و به کمک بیماران کرونایی شتافتند که این طرح مهم موجب کنترل بیماری کرونا و جلوگیری از گسترش آن شد و همچنین بسیاری از مشکلات بیماران کرونایی را حل کرد.
وی همچنین گفت: نهضت کمک مومنانه در بسیج برای طرح بسته‌های معیشتی و همچنین طرح آزاد‌سازی زندانیان توسط گروه‌های جهادی انجام شد.
به گفته وی، در حال حاضر گروه‌های جهادی در همکاری با سازمان جنگل‌ها و مراتع طرح نهالکاری را شروع کردند که بر اساس این طرح تا سال ۱۴۱۴ قرار است ۵۰۰ میلیون نهال در کشور کاشته شود. همچنین تا سال ۱۴۰۱ قرار است هر ایرانی یک نهال بکارد که این طرح از شهرهای مختلف بر اساس اقلیم شروع شده است.
مسئول بسیج سازندگی همچنین گفت: در هفته بسیج در آذرماه سال جاری ۲۵۰۰ طرح در کشور راه‌اندازی شد، همچنین در سالروز شهادت حاج قاسم سلیمانی طرحی با محوریت کرمان و در سراسر کشور برگزار می‌شود که دیروز در یک طرح هماهنگ تعداد یک میلیون بسته کمک معیشتی به نیت شهید قاسم سلیمانی بین محرومان توزیع شد.
وی همچنین گفت: کارگاه‌های اشتغال به یاد و نام حاج قاسم برای اشتغال جوانان راه‌اندازی شده، در حال حاضر بیش از هزار طرح در سالگرد شهادت حاج قاسم در کشور برگزار می‌شود که برخی از این طرح‌ها با تابلو به نام وی بوده و برخی نیز به یاد وی راه‌اندازی می‌شود.
مسئول بسیج سازندگی همچنین در زمینه اشتغالزایی گفت: کارگاه‌های اشتغالزایی و اقتصاد مقاومتی برای اشتغال جوانان در سراسر کشور راه‌اندازی می‌شود.
🔻روزنامه رسالت
📍 ضرورت جذب سرمایه‌های خارج از کشور
بسیاری از کشورهای پیشرفته همواره پذیرای جذب سرمایه‌گذاران خارجی در کشور برای رونق اقتصادی‌شان هستند و همواره از آن استقبال کرده‌اند. کشور ما نیز از این امر مستثنی نیست اما به دلیل وجود شرایط تحریمی امکان جذب سرمایه‌گذاری خارجی با محدودیت‌هایی روبه‌روست.
یکی از منابع مهمی که کشورمان می‌تواند از آن برای سرمایه‌گذاری در داخل بهره‌مند شود، جذب سرمایه‌گذاران ایرانی مقیم خارج از کشور است که البته نیازمند جذب اعتماد از طریق مسئولان و سیاست‌گذاران کشور برای حضور سرمایه‌های این افراد است.
در شرایطی که جذب سرمایه ایرانیان مقیم خارج از کشور در داخل به‌طور مستمر فراهم شود و سهولت درراه اندازی بنگاه‌های اقتصادی تضمین‌شده باشد بی‌شک بسیاری از هم‌میهنان ایرانی با میل و رغبت فراوان اقدام به این کار می‌کنند. سرمایه مالی و دانش گسترده ایرانیان مقیم خارج، بخشی از منبع بالقوه و ارزشمند توسعه کشور است که در جهت رونق تولید و اشتغال ایران باید از آن بهره جست.
رئیس‌جمهور نیز چندی‌است از جذب سرمایه ایرانیان خارج از کشور استقبال کرده‌ودر همین راستا دولت می‌تواند اقدام به جذب سرمایه‌های خارجی از طریق بالا بردن سطح کارآمدی و مدیریت اقتصادی و اعلام اهداف خود درسیاست خارجی کند.
ایجاد حس اعتماد در ایرانیان خارج از کشور
فرزاد گرامی، مشاور سرمایه‌گذاری وزیر اقتصاد در همین ارتباط در گفت‌وگو با «رسالت» بیان کرد: میزان سرمایه ایرانیان خارج از کشور بیش از ۴ هزار میلیارد دلار پیش‌بینی می‌شود که در حدود ۱۵ برابر متوسط تولید ناخالص ملی کشور و نزدیک به ۴ برابر کل درآمد‌های نفتی ایران در طول یکصد سال گذشته است که جذب درصدی از سرمایه ایرانیان خارج از کشور می‌تواند محرک بخش‌های مختلف اقتصاد ایران باشد.
وی اضافه کرد: برای درک بهتر این میزان سرمایه یادآور می‌شویم که چین با ۵/۵ هزار میلیارد دلار، ژاپن با ۴/۱هزار میلیارد دلار و سوئیس با ۱ هزار میلیارد دلار، دارای بیشترین ذخایر ارزی در بین کشورهای جهان هستند.
مشاور سرمایه‌گذاری وزیر اقتصاد تصریح کرد: در سال گذشته میلادی بیش از ۸۰ میلیارد دلار جذب سرمایه خارجی در کشور چین از محل چینی‌های خارج از کشور انجام‌گرفته که ۱۰ درصد از کل میزان جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در چین محسوب می‌گردد.
گرامی با اشاره به حضور ایرانیان خارج از کشور اظهار کرد: به‌طور رسمی، حدود ۴ میلیون ایرانی در خارج از کشور شناسایی‌شده‌اند و احتمال دارد این عدد به بیش از
۶ میلیون نیز برسد.
عضو کارگروه اقتصادی و بازرگانی شورای‌عالی ایرانیان مقیم خارج از کشور درباره سهم قابل‌توجه حضور ایرانیان در خارج از کشور گفت: بر اساس آمارهای وزارت امور خارجه، ۴۹ درصد از ایرانیان مقیم خارج از کشور در آمریکا و کانادا، ۲۶ درصد در اروپا، ۵/۱۴ درصد در کشورهای عربی و آفریقایی و ۵/۱۰ درصد در سایر کشورهای آسیا و اقیانوسیه زندگی می‌کنند.
گرامی با اشاره به‌ضرورت جذب سرمایه‌گذاری ایرانیان مقیم خارج گفت: ایجاد و تقویت حس اعتماد در ایرانیان خارج از کشور از مهم‌ترین مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی است که لازم است دولت سیزدهم در سیاست‌گذاری‌های خود توجه ویژه‌ای به آن نشان دهد.
مشاور ارشد فراکسیون حمایت از سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی مجلس درباره موانع حضور سرمایه‌های ایرانیان خارج از کشور گفت: در کنار لزوم فراهم‌سازی فضای روانی و جلب اعتماد ایرانیان دارای سرمایه و تخصص مقیم
خارج از کشور، از موانع اصلی جذب این سرمایه‌ها، می‌توان به تأمین مبانی حقوقی سرمایه‌گذاری‌های خارجی و به رسمیت شناخته شدن حقوق مالکیت، به‌ویژه
ماده ۹۸۹ قانون مدنی و همچنین اصلاح ساختار‌های مالی، پول‌شویی و شفافیت‌های مالیاتی اشاره نمود
که همگی ریشه داخلی دارد.
گرامی با اشاره به این‌که جذب سرمایه‌گذاران ایرانی تأثیر به سزایی بر ورود سرمایه‌گذاران غیرایرانی دارد ادامه داد: در صورت اجرایی شدن تصمیمات مهم و اقدامات عملیاتی در خصوص مشارکت ایرانیان مهاجر
در فعالیت‌های اقتصادی ایران و ایجاد فضای ثبات و امنیت برای ایشان، قطعازمینه برای ورود مؤثر و وسیع سرمایه‌گذاران غیرایرانی نیز فراهم خواهد شد.
وی اظهار کرد: با فعال شدن شورای‌عالی ایرانیان مقیم خارج از کشور، به‌ویژه تشکیل ۲ کارگروه اقتصادی و بازرگانی و کارگروه حقوقی و قضای، می‌توان هرچه سریع‌تر موانع پیش روی جذب سرمایه ایرانیان مقیم خارج از کشور را مرتفع نمود و شاهد رشد میزان سرمایه‌گذاری‌ها در طرح‌های داخل کشور بود، که البته این موضوع مستلزم دغدغه‌مندی و تلاش شبانه‌روزی مسئولین امر است.
🔻روزنامه آرمان ملی
📍 مافیـــای خــودروسازی دربرابر دولـــت‌ها

وزیر صمت از زمانی‌که در مسند وزارت نشست یکی از برنامه‌هایش را اصلاح رویه‌های معیوب در حوزه صنعت خودروسازی عنوان کرد! افزایش بهره‌وری و تولید و صادرات و آزادسازی واردات و ایجاد بازار رقابتی و کاهش قیمت و افزایش کیفیت و... از جمله شعارهایی بود که فاطمی امین وعده داد. با این حال در چند ماه اخیر اگرچه برخی از تصمیمات وزیر صمــت در حوزه خودرو مناسب بوده و توانسته کمی از فشار وارده بر خودروسازان را کاهش دهد اما طرح مجدد برنامه اصلاحی این وزارتخانه که در واقع همان برنامه ناکام دولت نهام است که ۱۲ سال قبل تدوین شده بازهم نگرانی‌ها را نسبت به آینده این صنعت افزایش داده است.
در واقع دلیل ناکام ماندن این برنامه و البته بسیاری از تصمیملات دیگر در صنعت خودروی کشور به حضور مافیای قدرتمند دولتی و شبهه دولتی رانت‌خوار است که در همه بخش‌های تصمیم‌گیری نفوذ و حق رای دارد! حال وزارت صمت به جای اینکه به سمت ایجاد یا تهیه برنامه‌ای بروند که بتواند از این سد‌های مستحکم که جلوی اصلاح صنعت خودروسازی را گرفته عبور کند؛ برنامه اصلاح صنعت خودروسازی دولت نهم را به‌عنوان برنامه خود معرفی و آن را برنامه‌ پیش روی وزارت صمت برای صنعت خودروسازی معرفی کرده است! فربد زاوه، ‌کارشناس صنعت خودرو درباره برنامه‌ای که وزیر صمت برای اصلاح صنعت خودرو به «آرمان‌ملی» گفت: شاید تنها نکته مثبت اینکه برنامه‌ها نه فقط در حوزه خودرو که در همه حوزه‌های کشور تکراری شده این است که مسئولان می‌خواهند زحمت رسانه‌ها و کارشناسان را در بررسی این برنامه‌ها کم کنند، مثلا شما می‌توانید بررسی‌های زمان ارائه این برنامه‌ها را امروز هم در رسانه‌‌ها استفاده کنید! او ادامه داد: واقعیت این است که نه برای رسیدن به نتیجه بلکه برای اینکه تغییری اتفاق نیافتد مطرح می‌شود! من برنامه‌ای که وزیر صمت ارائه کرد را دیدم این برنامه بی‌معنی است، وقتی صنعت دچار بحران‌های مالی اساسی بوده و درصد زیادی از مشکلاتی که در صنعت خودرو به دلیل سیاست‌های کلانی است که در کل کشور پیاده‌سازی می‌شود؛ این برنامه‌ تناسبی با شرایط روز صنعت خودروسازی کشور ندارد. زاوه افزود: همه ما می‌توانیم حرف‌های خوب بزنیم و بگوییم «صنعت خودرو باید درست شود!» اگر نشد روز بعد هم این جمله را تکرار کنیم! در حقیقت برنامه‌هایی که در این حوزه یا سایر حوزه‌ها نوشته می‌شوند همه به همین شکل هستند و رنگ و بوی واقعیت ندارند.
سیکل معیوب و حفظ انتفاع!
این کارشناس صنعت خودرو تشریح کرد: دلیل آن هم این است که برنامه‌ها برای اجرا نوشته نمی‌شود بلکه می‌خواهند شرایط موجود را به بهانه اینکه مثلا کشور در ریل و مدار توسعه قرار گرفته بتوانند تغییرات را به عقب بیاندازند تا نفراتی که دوره بعدی مسئولیت را دست می‌گیرند بی‌خبر از این تحولات همین‌ها را برایش تکرار کنند! بعد از این هم که رفت می‌گویند کار بلد نبود. زاوه گفت: در حقیقت این وضعیت به یک سیکل معیوب در ایران و در همه حوزه‌های اقتصادی بدل شده و این دروغگویی در همه سطوح استفاده می‌کنند. یعنی به بالاترین مقام کشور، ‌وزار و مردم همین دروغ‌ها را می‌گویند و حاصل این حفظ انتفاعی است که در این صنعت وجود دارد. او اضافه کرد: انتفاع خودروسازی‌ها و مافیایی که وجود دارد به این شکل تضمین شده است و انحصاری که را که می‌خواهند حفظ و فساد را ادامه می‌دهند تا نفر بعدی و این سیکل ادامه می‌یابد. بنابراین صنعت خودرو اقتصاد ایران هم در ۱۲ سال گذشته تغییری نکرده و عین همین موضوع را در بحث‌های سیاسی هم می‌بینیم. یعنی اقتصادیون سیاسیون رو مقصر می‌دانند چون مذاکرات را به نتیجه نمی‌رسانند تا اقتصاد بهبود پیدا کند؛ سیاسیون هم اقتصادیون را بی‌عرضه می‌دانند که اگر عرضه‌ داشتند کار کشور به اینجا نمی‌رسید وگرنه می‌توانستیم در میزهای سیاسی به نتایج بهتری برسیم!
عناوین تکراری، برنامه‌های اصلاحی
زاوه تاکید کرد: اینها تیترهای تکراری تزلزل‌ها است که حل نشده و بنایی برای حل شدن آن وجود ندارد چون کسی برای حل کردن نیامده و همه برای حفظ شرایط می‌آیند! به‌نظر می‌رسد اگر بیایند و بگویند هدف حفظ تحریم یا حفظ فساد فلانی در فلان انجمن و قطعه‌سازی و خودروسازی است صدای همه در خواهد آمد و برای اینکه این اتفاق نیفتاد می‌گویند که قرار است برنامه‌ جدید بنویسند و روی کم حافظه بودن مردم هم حساب می‌کنند! این کارشناس صنعت خودرو در پاسخ به اینکه گفته می‌شود برخی از تغییرات در این برنامه تکراری از سوی وزارت صمت می‌تواند مفید برای صنعت خودروسازی باشد را چقدر درست می‌دانید، گفت: اصلاحات صورت گرفته، اصلاحات بی‌اهمیتی هستند، چراکه ریشه مشکلات اصلا دیده نشده است! بیماری که دچار تب می‌شود ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشد نمی‌توان بدون ریشه‌یابی مشکلات درمانی برای او قائل بود؛ در صنعت هم این مصداق بارز است، تا وقتی ندانیم ریشه مشکلات صنعت خودروسازی چیست که نمی‌توان برای آن نسخه نوشت! او با بیان اینکه باید بدانیم منشا مشکلات اقتصاد و صنعت خودروی ایران چیست، تاکید کرد: منشا نگاه قیم‌مآبانه مدیران بی‌سواد و فاسد دولتی است. مشکل این است که ما با یکسری از آدم‌هایی مدعی و ناکارآمد و فاسد مواجه هستیم که اینها منشا مشکل‌اند و نگاه قیم‌مآبانه به مردم دارند و معتقدند مردم خودشان نمی‌دانند چه چیزی برایشان خوب یا بد است و اینها باید تصمیم بگیرند. زاوه گفت: کارشان این است که توزیع فقر نگاه عادلانه‌ای است! یعنی وقتی می‌بینند شعور ثروتمندتر کردن مردم را ندارند پس مردم را عادلانه فقیر می‌کنند؛ این نگاه وجود دارد و قاعدتا برای اصلاح این وضعیت ابتدا باید نگاه قیم‌مآبانه از بین برود؛ باید قبول کنند که صنعت و بنگاه اقتصادی آزادند به وزارت صمت، مجلس یا سایر ارگان‌ها چه ارتباطی دارد که وضعیت اقتصادی بنگاه‌ها چیست؛ شرکت‌های اقتصادی هستند که باید تصمیم بگیرند چطور حرکت کنند. وزارت صمت مگر کاری به جز سیاه کردن کاغذ و نابودی جنگل انجام می‌دهد!؟ صنعت خودروسازی یکی از پول‌سازترین بخش‌های اقتصادی کشور است که دولت‌ها همیشه آن را به‌عنوان حیات خلوت خود دیده‌اند؛ صنعتی که بیش از ۴۰ سال قدمت دارد و پیش از انقلاب خودرو به قلب اروپا و انگلستان صادر می‌کرد حالا به‌عنوان صنایعی زیان‌ده و متضرر شناخته می‌شوند که صادرات خود به عراق و افغانستان را هم از دست داده‌ و فشار همه مشکلات اقتصادی خود را به دوش مردم انداختند! صنعتی با مافیاهای بزرگ در بخش‌های مختلف که اجازه اصلاح رویه معیوب و بی‌کیفیت تولید خودرو را نمی‌دهند. وزارت صمت هم که جزوی از بازی مافیاست با وعده تبیین برنامه جدید مردم را سرمی‌دواند!
🔻روزنامه همشهری
📍 جای خالی آب

تازه‌ترین اطلاعات وزارت نیرو از کاهش ۴۰ درصدی ورودی آب به سدها و خالی بودن ۶۳درصد ظرفیت مخازن حکایت دارد

آب نیست؛ این روایت عریان آمارهای وزارت نیرو از وضعیت سدهاست. طبق اطلاعات و داده‌های آب، در شرایط فعلی فقط ۱۸میلیارد و ۷۰۰میلیون مترمکعب آب در مخازن سدها وجود دارد که البته بخش قابل‌توجهی از این مقدار نیز به‌عنوان حجم مرده و آب غیرمفید، قابل بهره‌برداری نیست.
به گزارش همشهری، به‌دنبال محرمانه شدن اطلاعات و آمار مربوط به بارندگی در حوضه‌های آبریز، تنها منابع قابل‌اتکا برای بررسی شرایط آب کشور، آمارهایی است که گاهی دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور ارائه می‌کند و البته همین آمارها نیز از شرایط نامساعد آبی حکایت دارد. خالی ماندن ۶۳درصد ظرفیت سدهای کشور آن‌هم در دوره پرباران پاییز و زمستان، آخرین آمار منتشر شده از این مرجع است که نشان می‌دهد اوضاع از سال قبل نیز وخیم‌تر است.

پرشدگی ۳۷درصدی مخازن
ظرفیت مخازن سدهای بزرگ که بخش قابل‌توجهی از بار تأمین آب شرب به آنها اختصاص دارد، ۵۰میلیارد و ۵۰۰میلیون مترمکعب است که در آخرین آمارها، میزان پرشدگی آنها به ۱۸میلیارد و ۷۰۰میلیون مترمکعب معادل ۳۷درصد رسیده است؛ درحالی‌که در زمستان پارسال باوجود خشکسالی، بیش از ۵۵درصد ظرفیت مخازن پر آب بود و در زمستان ۲سال قبل که کشور از نظر بارندگی در شرایط نرمالی قرار داشت میزان پرشدگی سدها از ۶۰درصد فراتر می‌رفت. به‌عبارت دیگر، در زمستان امسال، شرایط آبی نسبت به زمستان سال قبل به‌مراتب نامطلوب‌تر شده و در خوش‌بینانه‌ترین حالت، موجودی آب سدها ۳۳.۵درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل است. از نگاهی دیگر، اگر شرایط آبی سدها در زمستان ۱۳۹۸مطلوب تلقی شود، فعلاً ذخایر آبی سدها ۱۲میلیارد مترمکعب کمتر است.
کسری ۹میلیارد مترمکعبی آب در مخازن سدها نسبت به سال قبل و کسری ۱۲میلیارد مترمکعبی نسبت به ۲ سال پیش، موضوعی است که می‌تواند شرایط سختی برای تأمین آب شرب در بهار و تابستان سال آینده ایجاد کند و برای جلوگیری از آن، باید از هم‌اینک فکری برای مدیریت مصرف و جلب مشارکت حداکثری مشترکان آب شرب شود.

کاهش ۴۰درصدی ورودی آب
بررسی اظهارات مسئولان و کارشناسان حوزه آب از نیمه دوم سال گذشته تاکنون حاکی است بخشی از وضع به نسبت مطلوب ذخایر آبی سدها در زمستان و بهار امسال و اثرپذیری پایین آنها از وضعیت بارندگی، افزایش شتاب ذوب ذخایر برفی بوده است. در نتیجه این اتفاق، ذخایر برفی در ارتفاعات مشرف ‌به سدها در سال‌جاری به‌شدت کمتر از سال قبل است و در مقایسه با سال قبل، آب کمتری از محل ذوب برف روانه سدها می‌شود. در این وضعیت، هم به‌واسطه کاهش ذوب برف و هم به‌دلیل افت محسوس بارش‌های جوی نسبت به میانگین بلندمدت، ورودی آب به مخازن سدها ۴۰درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل شده و همین مسئله به کاهش تراز آبی مخازن دامن زده است.
مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور می‌گوید: در صدویکمین روز از سال آبی
۱۴۰۱-۱۴۰۰ (اول مهر تا شامگاه ۱۱دی‌ماه) میزان کل حجم ورودی آب به سدهای کشور معادل ۵میلیارد و ۱۴۰میلیون مترمکعب بوده است که معادل ۴۰درصد نسبت به‌مدت مشابه در سال آبی گذشته کاهش نشان می‌دهد. البته شدت کاهش ورودی آب برای همه سدهای کشور یکسان نیست؛ اما برخی از سدهای کشور که دچار شرایط ناگوار خشکسالی هستند، امسال نیز وضعیت بدی را تجربه می‌کنند و همین مسئله به کاهش شدید تراز آبی آنها منجر شده است. براساس اظهارات فیروز قاسم‌زاده، میزان پرشدگی سدهای مهمی چون زاینده‌رود، شمیل ، نیان و سفیدرود در شرایط فعلی حدود ۱۳تا ۲۲درصد است که با توجه به مأموریت‌های آبی این سدها، رقم پایینی محسوب می‌شود.

هشدار باد و بارش
اگرچه شرایط آبی سدها نامطلوب است و باوجود محرمانه شدن آمارهای بارندگی، همچنان نشانه‌های بارزی از عقب‌ماندگی بارش‌های کشور نسبت به میانگین ۵۳ساله وجود دارد اما در روزهای اخیر سامانه‌های بارشی در کشور فعال شده‌اند و این امید وجود دارد که لااقل بخشی از نیازهای آبی بخش کشاورزی از این طریق تأمین شود. سازمان هواشناسی در جدیدترین اطلاعیه‌ای که صادر کرده، با اعلام فعالیت سامانه بارشی در تمامی کشور از وقوع تندباد در جنوب شرق کشور خبر داده است. امین‌حسین نقشینه، کارشناس سازمان هواشناسی در گفت‌وگو با پایگاه وزارت راه و شهرسازی، با اشاره به اینکه از ۱۳دی، گستره فعالیت سامانه بارشی، کل کشور را دربر می‌گیرد و از بارش باران، وزش باد، رگبار ، رعد و برق و تندباد در مناطق جنوبی ، رگبار تگرگ در مناطق مستعد و بارش برف در مناطق سردسیر و ارتفاعات خبر داد. به‌گفته نقشینه، امروز نیز تندباد در جنوب شرق کشور و وزش باد بسیار شدید در شرق استان کرمان پیش‌بینی شده است. این کارشناس می‌گوید: شدت بارش‌ها برای شرق هرمزگان، جنوب شرق کرمان، نیمه جنوبی سیستان و بلوچستان، شرق خراسان رضوی و خراسان جنوبی پیش‌بینی شده و امروز در نیمه شرقی کشور نیز سامانه بارشی فعال خواهد بود؛ ضمن اینکه برای نیمه جنوبی سیستان و بلوچستان نیز شدت بارش پیش‌بینی می‌شود. کارشناس سازمان هواشناسی می‌افزاید: از بعدازظهر امروز، یک سامانه بارشی جدید نیز از جنوب غرب وارد کشور می‌شود که سبب بارش برف و باران در مناطقی از شمال غرب و غرب خواهد شد و فردا نیز با شمالی‌شدن جریانات در سواحل دریای خزر، بارش‌ها در مناطق شمالی و شمال شرق کشور آغاز می‌شود. به‌گفته نقشینه، چهارشنبه ‌شدت بارش‌ها در مازندران است و پنجشنبه نیز شرق و جنوب شرق کشور بارش باران دارند که گاهی می‌تواند با رعد و برق و تندباد همراه باشد. براساس پیش‌بینی‌های هواشناسی، سامانه‌های بارشی تا روز جمعه از آسمان کشور خارج می‌شوند و در این روز آسمان در بیشتر مناطق آفتابی خواهد بود.
قاسم‌زاده می‌گوید: در استان‌های خوزستان و تهران، میزان پرشدگی متوسط مخازن طی سال آبی جاری به ترتیب ۴۲درصد و ۱۸درصد است. البته آنچه در مورد پرشدگی سدها اهمیت دارد، میزان آب مفید سدهاست درحالی‌که آمارهای مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور فقط به کل موجودی آب اعم از آب مرده و مفید اشاره دارد.
آمارهای غیررسمی مطلعان حوضه آب ارائه شده حاکی از این است که حجم آب مفید و قابل استحصال در برخی از سدهای کشور ازجمله سد زاینده‌رود در مرکز، به‌شدت کاهش پیدا کرده است. یک ماه پیش، فرهاد ایزدجو، مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان نیز گفته بود فقط ۴درصد از حجم مفید مخازن سدهای این استان دارای آب است.
🔻روزنامه اعتماد
📍 ترفندهای قاچاق در روز روشن

قاچاق در ایران چگونه انجام می‌شود؟ چه ساز و کارهایی در اختیار چه کسانی است که می‌توانند به راحتی کالا وارد یا خارج کنند؟ بازوی پژوهشی مجلس در گزارشی تلاش کرده تا برخی راه‌های پیدا و پنهان قاچاق در ایران را روشن کند. آمارهای مربوط به گزارش‌های ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا از سال ۱۳۹۲ به بعد نشان می‌دهد در کمترین حالت مجموع قاچاق ورودی و خروجی (شامل قاچاق معکوس) بیش از ۱۲ میلیارد دلار بوده که نسبت به تجارت رسمی کشور رقم قابل توجهی است. این حجم قاچاق طیف وسیعی از کالاها از جمله پوشاک، کفش، سیگار، لوازم خانگی، لوازم آرایشی و بهداشتی را شامل می‌شود. قاچاق کالا و ارز دارای آثار اجتماعی است که از جمله آن می‌توان به گسترش فاصله و شکاف طبقاتی، تهدید سلامت و بهداشت عمومی، ایجاد فساد مالی در دستگاه‌های دولتی، قضایی، تشدید مهاجرت به مناطق در معرض قاچاق و به تبع آن افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی اشاره کرد. اما ساز و کارهای مورد بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که قاچاق هم از گمرکات رسمی و هم به صورت غیررسمی در حال انجام است. این گزارش، شیوه‌های وقوع قاچاق در ایران را با استفاده از پرونده‌های مرتبط با آن بیرون کشیده و معتقد است که عمده دلیل قاچاق کالا، سوءاستفاده از برخی قوانین و مقررات است. گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در بخش اول به شیوه‌های قاچاق کالا از مبادی رسمی کشور می‌پردازد. منظور از مبادی رسمی، مرزهایی است که گمرک ایران در آن مستقر هستند و در قالب رویه‌های مختلف ممکن است قاچاق کالا و ارز در آنها رخ دهد. این رویه‌ها، در سه بخش واردات، صادرات و ترانزیت رخ می‌دهد. البته باید سهمی را نیز به تجارت‌های خاص مانند تجارت ملوانی یا کالای مسافری و ورود موقت داد. مرکز پژوهش‌های مجلس در این گزارش مشخص نکرده که هر یک از این رویه‌های قاچاق چه سهمی را از کشفیات این کالاها در بر می‌گیرد. اما در این گزارش به شگردهای قاچاق کالا اشاره شده که در جای خود قابل توجه است.

قاچاق از طریق واردات
به‌طور مثال در این گزارش عنوان شده که قاچاقچیان محموله‌هایی که دارای چند کالا و با ارزش متفاوت است به صورت جابه‌جا به گمرک اعلام می‌کنند. با این شگرد، عمده محموله تحت عنوان کالای با عوارض و تعرفه پایین به گمرک اعلام می‌شود. در موردی دیگر، قاچاق کالا با جعل اسناد مربوط به اظهارنامه گمرکی صورت می‌گیرد. یا اینکه قاچاقچیان کالاهایی را که فقط برای مرزنشینان وارد می‌شود را تجمیع کرده و به بازار تزریق کنند. نمونه این اتفاق را می‌توان در بازار سیگارهای قاچاق و بدون هالوگرام که با قیمت‌های گزافی نیز فروخته می‌شوند، دید. قاچاقچیان ترفندهای جالب توجه دیگری نیز دارند. مثلا یک کالا را اوراق کرده و اجزای آن را با تعرفه پایین‌تر می‌آورند و سپس آن را سر هم می‌کنند. یا اینکه درباره کالایی که وارد می‌کنند با کمک برخی عوامل، دست به «کم اظهاری» می‌زنند. در این موارد ارزش کالا کمتر از آنچه هست، اظهار و با پرداخت بخشی از حقوق و عوارض دولت، کالا وارد کشور می‌شود. اگر این مساله سازمان یافته باشد، می‌تواند سبب زیان‌های هنگفت شود.

قاچاق از طریق صادرات
مرکز پژوهش‌های مجلس در بخش دیگری از این گزارش به موضوع قاچاق از راه صادرات می‌پردازد. به گفته این نهاد تحقیقاتی در این بخش به قاچاق سوخت در پوشش کالای دیگر پرداخته شده است. در این بخش عنوان شده که قاچاقچیان با استفاده از گازوییل به جای روغن پایه یا تصفیه، این فرآورده نفتی را به افغانستان قاچاق می‌کنند. یا اینکه گازوییل یارانه‌ای داخلی بارگیری و با جعل اسناد تحت عنوان گازوییل ترانزیتی از کشور خارج می‌شود. با توجه به نظارت کمتری که روی حمل و نقل ریلی وجود دارد، قاچاقچیان گازوییل را به وسیله قطار تا شهرهای مرزی حمل کرده و تحویل قاچاقچیان سوخت می‌دهند. یا اینکه مخزن دوم در تانکرهای صادراتی تعبیه می‌کنند.

قاچاق از طریق ترانزیت
در بخش دیگری از این گزارش به قاچاق کالا با روش ترانزیت اشاره شده است. به‌طور مثال قاچاقچیان محموله بارگیری شده در گمرک مبدا را بدون پرداخت حقوق ورودی به سرزمین اصلی می‌برند و بدون مراجعه به گمرک مقصد ترانزیت اقدام به جعل قبض انبار در گمرک مقصد می‌کنند. یا اینکه ابتدا محموله را به قصد خروج از کشور در رویه ترانزیت اظهار می‌کنند. سپس در گمرک مقصد با بیان اینکه کالا توسط خریدار عودت داده شده است دوباره اقدام به ترانزیت محموله به گمرک اولیه می‌کنند. در نهایت محموله در کشور تخلیه شده و با بارگیری کالایی دیگر که قصد خروج آن از کشور را داشته‌اند، قاچاق کالا انجام می‌شود.

قاچاق ارز
قاچاقچیان برای قاچاق ارز نیز ترفندهای مخصوص خود را دارند. نخستین انتخاب آنها در سال‌های گذشته، جمع‌آوری ارزهای مداخله‌ای است. این ارزها توسط بانک مرکزی به بازار تزریق شده و در این فرآیند هر صرافی یا هر شخص حقیقی امکان خرید میزان مشخصی ارز از صرافی‌ها را داشته است. این ارزها جمع‌آوری شده و به دلالان فروخته شده است. ارز جمع‌آوری شده از طریق واسطه‌هایی به صورت چمدانی به مرزهای عمدتا غربی قاچاق شده است. معادل این ارز به واسطه‌ها ریال تحویل شده یا عمدتا به صورت مشروبات الکلی و طلا وارد کشور می‌شود. مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان کرده که بسیاری از صرافی‌های مجاز، به منظور فرار از پرداخت مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده، از ثبت اطلاعات مربوط به معاملات ارزی خود در سامانه سنا خودداری می‌کنند و برخی دیگر نیز اقدام به ورود اطلاعات غیرواقعی یا اطلاعات واقعی مربوط به برخی مشتریان خود، بدون رضایت و اطلاع آنان کرده و برای مقاصدی همچون قاچاق کالا، اقدام به معامله ارز می‌کنند. یا اینکه دیده شده بسیاری از صرافان مجاز و غیرمجاز، به منظور فرار از کشف فعالیت ارزی خود، به استفاده از حساب‌های بانکی اشخاص دیگر اقدام می‌کنند که این اشخاص عمدتا یا اشخاص نیازمند هستند یا کارمند صراف مجاز یا غیرمجاز.
🔻روزنامه تعادل
📍 ظرفیت‌های مغفول مانده در صادرات
مدیر اجرایی کنسرسیوم صادراتی ایران- اوراسیا می‌گوید: براساس بررسی‌های انجام شده، ظرفیت اصناف در صادرات بالا است، اما با وجود این، اقدامات قابل دفاعی در صادرات محصولات صنفی نداشته‌ایم. دهه‌ها است که نمایشگاه‌های صادراتی تولیدات ایرانی برگزار می‌شود اما خبری از آمارهای صادراتی اصناف نیست. به گفته او، «ایجاد زنجیره ارزش افزوده، ایجاد زنجیره کامل تولید تا صادرات، معرفی واحدهایی که تخصص صادراتی دارند، استفاده از شرکت‌های دانش بنیان در افزایش بهره وری واحدهای صنفی، ...» از جمله روش‌هایی است که در نهایت به ارتقای کیفیت تولید و صادرات منجر خواهد شد. رییس اتاق اصناف تهران هم معتقد است که اصناف از رویکردهای سنتی به سمت رویکردهای نوین حرکت کنند؛ چراکه به گفته او، ظرفیت‌های صادراتی اصناف و اتحادیه‌ها مغفول مانده است. از این رو، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه معتقد است که دولت باید ناظر و هدایتگر باشد و از دخالت‌های نابجا دست بردارد. او می‌گوید: اگر وضعیت اقتصادی نا مطلوبی داریم به معنای این نیست که کاری انجام نداده‌ایم. بلکه چیزی که به آن نیاز داریم این است که اقتصاد دولتی ما باید به سمت بخش خصوصی متمایل شود.

تحول در اصناف ضروری است

رییس اتاق اصناف تهران می‌گوید: اگر با علم روز پیش نرویم، عقب می‌مانیم. حدود ۹ سال پیش اتحادیه‌های سوپرمارکت داران را در مجلسی جمع کردیم و از ایشان خواستیم که فروشگاه بزرگ بزنند. به ایشان گفتیم که اگر چنین نکنند، ۵ سال بعد، بیکار می‌شوید. پیشنهاد دادیم که هر ۵۰ واحد صنفی یک فروشگاه بزرگ ایجاد کنند این کار را نکردند و حالا فروشگاه‌های بزرگی ایجاد شده که آنها را از رونق انداخته است. به گزارش «تعادل» قاسم نوده فراهانی ادامه داد: ما برای اولین‌بار آموزش را در اصناف اجباری کردیم. آن زمان اعتراضاتی شد که مگر ما بی‌سواد هستیم که کلاس‌های آموزشی برویم. به ایشان گفتیم که کسب دانش ارتباطی به بی‌سوادی ندارد. ما در فرهنگ و ادب خود می‌گوییم که زگهواره تا گور دانش بجوی. متاسفانه دانش واحدهای صنفی ما حتی در مورد قانون نظام صنفی کافی نیست. پس آموزش در اصناف همچون همه گروه‌های اقتصادی و اجتماعی لازم است.

وی بیان کرد: در حال حاضر در بسیاری از واحدهای صنفی افرادی با تحصیلات فوق لیسانس داریم و زمان حساب با چرتکه در مغازه‌ها تمام شده است. بنابراین اصناف از حالت سنتی خارج شده‌اند و ما ظرفیت‌های صادراتی زیادی داریم. رییس اتاق اصناف تهران تصریح کرد: افرادی که ظرفیت صادراتی دارند، لازم است تا با اتحادیه‌ها و اصناف ارتباط برقرار کنند. اطلاع‌رسانی و جلب اعتماد تولیدکنندگان صنفی به صادرکنندگان، می‌تواند راهگشای همکاری باشد. مدیر اجرایی کنسرسیوم صادراتی ایران- اوراسیا نیز گفت: بررسی‌های ما نشان می‌دهد که ظرفیت اصناف در صادرات بالا است. با وجود این، اقدامات قابل دفاعی در صادرات محصولات صنفی نداشته‌ایم. دهه‌ها است که نمایشگاه‌های صادراتی تولیدات ایرانی برگزار می‌شود اما خبری از آمارهای صادراتی اصناف نیست.

سید امیر عباس افشار امین افزود: برخی از مسائل از جمله صادرات ممکن است در دستور کار اصلی اصناف نباشد اما نمی‌توان منکر ظرفیت ایشان به ویژه پیشکسوتان صنفی در رفع موانع صادرات شد. اگر ایشان با ریش سفیدی زنجیره تامین مواد اولیه، تولید، توزیع داخلی و صادرات را مهیا کنند، منع قانونی ندارند. وی گفت: واضح است که تغییر برخی از رویکردهای سنتی اصناف که هنوز باقی است، به رویکردهای جهانی کار دشواری است با این حال نباید دست روی دست گذاشت و لازم است تا اتحادیه‌ها در جهت تنویر افکار عمومی گزارشاتی از آنچه در به روزرسانی رویکردهای جمعی و فردی اعضای خود داشته‌اند ارایه دهند.

مدیر اجرای کنسرسیوم صادراتی ایران- اوراسیا گفت: این کنسرسیوم توانسته برای نخستین‌بار با تایید سفارت‌های روسیه و ارمنستان شلف فروشگاهی را یک سال اجاره کند. هزینه را هم دلاری پرداخت می‌کنیم. بدین واسطه به‌طور مکتوب، به اتاق اصناف تهران اعلام آمادگی خواهیم کرد که با تمامی اتحادیه‌هایی که توانمندی صادراتی دارند همکاری کنیم. اما در این راستا لازم داریم تا بدانیم اتحادیه‌های صنفی از چند استارت آپ و در چه حوزه‌هایی حمایت کرده‌اند و به چند شرکت دانش بنیان پروانه افتخاری داده‌اند. البته کارهایی انجام شده است اما اگر کافی نیست، انتظار داریم که بیشتر شود. افشار امین با تاکید بر مسوولیت آموزش اعضای صنف توسط اتحادیه‌ها بیان کرد: این آموزش‌ها نباید طوری طراحی و هدایت شود که منجر به سودآوری مالی از محل آموزش شود بلکه لازم است برنامه‌های نوسازی را دنبال کند و در نهایت فرهنگ استفاده از شرکت‌های دانش بنیان در اصناف نهادینه شود.

وی گفت: در نمایشگاه صادراتی مبلمان که به تازگی برگزار شد، از بیش از ۱۰۰ غرفه بازدید کردیم. فیلم‌هایی از صحبت‌های این تولیدکنندگان موجود است که تاکید داشته‌اند مشکل اصلی آنان نوسان قیمت مواد اولیه به ویژه در خصوص چوب است. اینها چیزی نیست که نتوان آن را اداره کرد و نامه‌نگاری با وزارت صمت، یعنی کاری که دهه‌ها است اصناف انجام می‌دهند، کافی نیست.

چند گام برای تقویت صادرات

مدیر اجرایی کنسرسیوم صادراتی ایران- اوراسیا بیان کرد: لازم است بدانیم که نقش دولت در رفع این موانع بسیار کمتر از نقش بخش خصوصی است. «ریش سفیدی، ایجاد زنجیره ارزش افزوده، ایجاد زنجیره کامل تولید تا صادرات، معرفی واحدهایی که تخصص صادراتی دارند، استفاده از شرکت‌های دانش بنیان در افزایش بهره وری واحدهای صنفی و ...» از جمله روش‌هایی است که در نهایت به ارتقای کیفیت تولید و صادرات منجر خواهد شد و ما به عنوان کنسرسیوم صادراتی ایران- اوراسیا اعلام آمادگی می‌کنیم تا در این زمینه به اتحادیه‌ها کمک کنیم.

غلامرضا حسن پور فعال صنفی هم عنوان کرد: بازاریان و فعالان اقتصادی کشور نیز در این نشست گفت: ظرفیت صادرات تولیدات با کیفیت ایرانی به سوریه و تمامی کشورهای عربی موجود است.

افزود: شرکت‌های دانش بیان رشد خوبی داشته‌اند و اصناف نیز تجربه خوبی دارند. همه دانه‌های این تسبیح باید در کنار هم باشند تا تولید و صادرات کالاهای ایرانی تسهیل شود. وی بیان کرد: امیدوار هستیم در سال ۱۴۰۱ با تحریک تقاضا و کمک به تولید در نهایت به صادرات کمک کنیم. در ادامه این نشست، مبتکر دیپلماسی اقتصادی و سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه ضمن تقدیر از سید حسین افشار امین موسس اتحادیه صادرکنندگان مبلمان منزل و اداری به واسطه ۶۰ سال تلاش صادقانه در عرصه تولید و صادرات مصنوعات چوبی، از جمله مبلمان گفت: همه می‌دانیم که مشکلات زیادی در تولید و صادرات داریم. تلاش‌های زیادی هم شده است اما اگر به نتیجه مطلوب نمی‌رسیم بدین معنا است که این زنجیره تولید تا صادرات کامل نیست و حلقه مفقوده دارد. رامین مهمان پرست افزود: حدود ۲۰ سال است که مقام معظم رهبری، هر سال را با گرایشات اقتصادی نامگذاری کرده‌اند اما چرا همچنان به نتیجه نمی‌رسیم. اگر وضعیت اقتصادی نا مطلوبی داریم به معنای این نیست که کاری انجام نداده‌ایم. بلکه چیزی که به آن نیاز داریم این است که اقتصاد دولتی ما باید به سمت بخش خصوصی متمایل شود.

وی گفت: دولت کافی است نظارت و هدایت کند اما باید از دخالت‌های نابجا دست بردارد. هزینه‌های دولتی باید کاهش یابد. مواد اولیه، دانش فنی و ماشین آلات مدرن سه نیاز اصلی تولید است که باید آن را دنبال کنیم. همچنین در نشست تخصصی نقش اتحادیه‌های صنفی در تولید و صادرات، کتاب «۶۰ سال زندگی با هنر و صنعت چوب» به روایت سید حسین افشار امین موسس اتحادیه صادرکنندگان مبلمان منزل و اداری و از پیشکسوتان صنف درودگران و قلم مژده پورزکی در این مراسم رونمایی شد.