این سفر دو روزه به دعوت رئیس‌‌جمهور روسیه انجام گرفت و در راستای گسترش تعاملات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است. در دیدار روز گذشته روسای‌‌‌جمهور ایران و روسیه، تاکید بر عدم‌محدودیت در گسترش روابط دو کشور و دستور کار گسترده پیش‌‌‌روی تهران و مسکو از جمله محورهای مطرح شده بود.

سید ابراهیم رئیسی عصر روز چهارشنبه با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه در مسکو دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیس‌جمهور در این دیدار با اشاره به نقش تاثیرگذار دو قدرت ایران و روسیه در منطقه و جهان گفت: «هیچ محدودیتی برای توسعه روابط با روسیه نداریم و روابط ممتاز تهران-مسکو در تراز مناسبات راهبردی است و ارتقا نیز خواهد یافت.»

رئیس‌جمهور ادراک مشترک دو کشور در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی را زمینه‌ساز همکاری‌های مشترک خواند و گفت: «روابط ایران و روسیه در مسیر مناسبات راهبردی قرار دارد.» به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، همکاری‌های دوجانبه در عرصه‌های مختلف زیرساختی به ویژه کریدور شمال- جنوب، همکاری در عرصه انرژی و بانکی و جهش تجارت بین دو کشور محورهای اصلی گفت‌وگوی روسای جمهور ایران و روسیه بود. رئیسی در این دیدار، تعامل حداکثری با کشورهای همسایه و هم‌پیمان را جزو اولویت‌های سیاست خارجی ایران توصیف و تاکید کرد: «تقویت همکاری‌های دوجانبه ایران و روسیه، موجب رونق اقتصاد دو کشور و باعث افزایش امنیت منطقه و جهان خواهد شد.» رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه همکاری ایران با دولت‌های مستقل، فارغ از تحولات بین‌المللی گسترش می‌یابد، مبارزه با تروریسم و قاچاق سازمان یافته مواد مخدر را از محورهای همکاری مشترک دانست و گفت: «تجربه موفق همکاری علیه تروریسم در سوریه می‌تواند در قفقاز و افغانستان هم به کار گرفته شود.»

نفوذ ناتو در قفقاز و آسیای مرکزی یک تهدید است
همچنین رئیس دولت ایران در ادامه دیدارش با پوتین با تاکید بر تغییرناپذیری مرزها در قفقاز و حاکمیت ملی و ژئوپلیتیک منطقه، به ضرورت همکاری برای توسعه اقتصادی منطقه اشاره کرد و گفت: «نفوذ ناتو با هر پوششی در قفقاز و آسیای مرکزی تهدید کننده منافع مشترک کشورهای مستقل است.» رئیسی تنها راه ثبات و امنیت پایدار در افغانستان را تشکیل دولت فراگیر با حضور همه اقوام و گروه‌ها دانست و خطاب به همتای روس تاکید کرد: «ما از ۴۰ سال گذشته ‌مانند شما در برابر آمریکا ایستاده‌ایم.» وی در عین حال همکاری ایران و روسیه در مبارزه با تروریسم در سوریه را یک تجربه موفق خواند و ضمن تاکید بر حفظ تمامیت ارزی سوریه گفت: «حاکمیت کامل دولت مرکزی بر همه سرزمین و مرزهای بین‌المللی سوریه، تنها راه تامین امنیت در سوریه است و چرخه باطل جابه‌جایی اشغالگر با تروریست و بالعکس در سوریه باید متوقف شود.» رئیس‌جمهور، روند آستانه را چارچوب مناسبی برای حل دیپلماتیک مساله سوریه توصیف کرد. در این دیدار طرفین تاکید کردند که مشکل اصلی جهان، دوری از معنویت است.

تاکید پوتین بر همکاری‌‌‌ با ایران در سوریه
از سوی دیگر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه روز چهارشنبه در دیدار با ابراهیم رئیسی، رئیس‌‌‌جمهور ایران گفت که حمایت‌‌‌های ایران و روسیه به جلوگیری از تهدیدهای تروریستی در سوریه کمک کرد. پوتین در این دیدار خطاب به همتای ایرانی گفت: «از زمان تحلیف جناب‌‌‌عالی، ما در تماس دائم هستیم اما در هر صورت ویدئو کنفرانس یا تماس تلفنی نمی‌تواند جای دیدار حضوری باشد. به‌رغم شرایط سخت پاندمی، سال گذشته تبادلات تجاری دو کشور روند مثبت ۶‌درصدی داشت.» رئیس‌جمهور روسیه افزود: ‌‌‌ «پروژه‌‌‌های هنگفت دوجانبه در حال اجراست و ما در زمینه‌‌‌های گوناگونی همکاری داریم. در صحنه بین‌المللی همکاری تنگاتنگی داریم. با کوشش‌‌‌های دو کشور توانستیم به سوریه در مبارزه با تروریسم بین‌المللی کمک کنیم.» پوتین با بیان اینکه اوضاع در افغانستان مورد توجه ویژه دو طرف بود، ادامه داد: «من مایلم این موضوعات مهم مورد رایزنی قرار گیرند و نظر جناب‌‌‌‌‌‌عالی را جویا شوم.» ولادیمیر پوتین در ادامه دیدارش با رئیس‌‌‌جمهور ایران گفت: «بر پایه توافق‌نامه موقت، روابط بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا گسترش می‌‌‌یابد و فعالانه تلاش می‌‌‌کنیم یک پایه دائم در شکل منطقه آزاد تجاری بین ایران و اتحادیه اوراسیا تشکیل شود. ایران به‌‌‌عنوان ناظر در سازمان شانگهای فعالیت می‌‌‌کند و بدیهی است که بخواهم نظرات شما را درباره برجام جویا شوم.» شایان ذکر است که اتحادیه گمرکی اوراسیا یک اتحادیه گمرکی متشکل از کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیاست و به کالاهایی که میان کشورهای این اتحادیه جابه‌‌‌جا می‌‌‌شوند هیچ حق گمرکی تعلق نمی‌گیرد.

پیام رئیس‌جمهور روسیه برای رهبری
رئیس‌جمهور روسیه همچنین با تاکید بر اینکه «دستورکار وسیعی» را پیش رو داریم، ادامه داد: «از دیدار جناب‌‌‌عالی بسیار خرسندم. در شروع صحبت می‌‌‌خواهم از شما خواهش کنم که بهترین آرزوی سلامتی را خدمت رهبر معظم ایران آقای [آیت‌الله سید علی] خامنه‌‌‌ای منتقل فرمایید.»پوتین در بخش دیگری از دیدار با رئیسی گفت: «مطلع هستم که سفر شما به روسیه برنامه بزرگی است و ملاقات‌‌‌ها و سخنرانی‌‌‌های متعددی دارید. خوشبختانه عجله‌‌‌ای نداریم و می‌توانیم راحت بنشینیم و به طور مفصل درباره تمام مسائل صحبت کنیم.»

ورود رئیسی به مسکو
رئیسی و هیات همراه، ظهر روز چهارشنبه در بدو ورود به فرودگاه وونکووا مسکو از سوی «نیکولای شولگینوف» وزیر انرژی روسیه و رئیس کمیسیون مشترک همکاری‌‌های اقتصادی ایران و روسیه و «ایگور مارگولوف» معاون وزیرخارجه این کشور مورد استقبال قرار گرفت. به گزارش «ایسنا» در مراسم استقبال، پس از نواخته شدن سرود ملی دو کشور، رئیسی از یگان تشریفات مستقر در میدان سان دید. نخستین برنامه این سفر دو روزه، دیدار با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه بود. حضور و سخنرانی در نشست عمومی مجلس دوما، دیدار با ایرانیان مقیم روسیه و نشست هم‌‌اندیشی با فعالان اقتصادی روس، از دیگر برنامه‌های سفر رئیس‌جمهور به روسیه است. وزرای امور خارجه، نفت و امور اقتصادی و دارایی، رئیسی را در این سفر همراهی می‌کنند.

ارتقای دیپلماسی همسایگی
ابراهیم رئیسی صبح روز چهارشنبه پیش از عزیمت به روسیه در فرودگاه مهرآباد درباره اهداف این سفر گفت: «این سفر به دعوت رئیس‌جمهور روسیه و در راستای ارتقای دیپلماسی همسایگی و منطقه‌‌ای انجام می‌شود.»

به گزارش پایگاه اطلاع‌‌رسانی ریاست‌جمهوری، رئیس‌‌جمهور ادامه داد: «‌به‌دنبال برقراری و تقویت ارتباط‌‌ با همه همسایگان به ویژه روسیه در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و تجاری هستیم و این سفر می‌تواند نقطه عطفی برای ارتقا و تحکیم سطح مناسبات با روسیه باشد.» رئیسی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران، کشوری مستقل، مقتدر و صاحب نفوذ در منطقه و روسیه هم کشوری مهم و با قدرت و دارای نفوذ در منطقه است، تاکید کرد: «همکاری و گفت‌وگوهای دو کشور مهم و دارای قدرت و نفوذ می‌تواند در ارتقای امنیت منطقه و روابط اقتصادی و تجاری موثر باشد.» رئیس‌‌جمهور با اشاره به تقویت همکاری تهران و مسکو در مجامع سیاسی و اقتصادی منطقه‌‌ای، ‌‌به عضویت ایران در اجلاس شانگهای اشاره کرد و گفت: «در اجلاس شانگهای همکاری‌‌های خوبی با همه کشورها به ویژه با روسیه خواهیم داشت. در رابطه با مساله اتحادیه اوراسیا هم روسیه نقش محوری دارد و همکاری دو کشور در این راستا می‌تواند به گام‌‌های موثری در جهت ارتقای مسائل تجاری و اقتصادی بینجامد.»رئیسی با بیان اینکه ایران و روسیه از منافع مشترک برخوردار هستند، گفت: «‌وجود منافع مشترک و تعاملی بین تهران و مسکو در منطقه امنیت‌‌ساز است و جلوی یکجانبه‌‌گرایی در دنیا را خواهد گرفت. همچنین تعامل و همکاری متقابل دو کشور می‌تواند در وضعیت منطقه‌‌ای و بین‌المللی تاثیرگذار باشد.»

لزوم ارتقای سطح همکاری‌‌های تجاری
رئیس‌‌جمهور با اشاره به وجود ظرفیت‌‌های گسترده همکاری بین تهران و مسکو در بخش‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و انرژی ادامه داد: «سطح کنونی همکاری تجاری و اقتصادی برای هیچ‌‌کدام از دو کشور رضایت‌‌بخش نیست و لازم است ارتقا یافته و به سطح بسیار بالاتری برسد و امیدواریم این سفر بتواند در جهت تامین منافع مشترک دو کشور که در عرصه منطقه‌ای و جهانی تاثیرگذار است، گام موثری را به همراه خود داشته باشد.»

توییت شمخانی درباره اهمیت سفر رئیسی
در عین حال همزمان با سفر رئیسی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در حساب کاربری خود در توییتر از «اهمیت سفر قریب‌‌الوقوع» رئیس‌جمهور ایران به روسیه نوشت. وی ادامه داد: «‌مشارکت ایران با روسیه در موضوعات مهم منطقه‌‌ای و بین‌المللی، سیاست یکجانبه‌‌گرایی آمریکا را با افول مواجه ساخت‌‌. همکاری‌‌های اقتصادی بلندمدت می‌تواند زمینه شکل‌‌گیری تجربیات موفق جدیدی باشد.»

دیپلماسی ایران در حال شکل‌‌گیری است
همچنین سفیر ایران در لندن با اشاره به سفر رئیس جمهوری کشورمان به مسکو گفت: «ایران با هر کشوری که با او با زبان احترام سخن بگوید، به حاکمیت ملی او احترام بگذارد و هدف آن تعامل بر اساس منافع مشترک، روابط دوستانه و همکاری‌‌های متقابل باشد، روابطش را تقویت می‌کند.» به گزارش «ایسنا»، محسن بهاروند در صفحه اینستاگرام خود با انتشار تصویری از پرچم ایران و روسیه نوشت: «‌کشور ما چون نگینی درخشان در غرب آسیا در شکل‌‌گیری توازن نظام جدید بین‌الملل نقش موثری دارد. در طول بیش از دو قرن روابط جدی دیپلماتیک با غربی‌‌ها رفتار آنها همواره توام با دخالت، زورگویی، تحمیل، تحریم و شرط و شروط تحقیرکننده بود. دیپلماسی ایران به تدریج در حال شکل‌‌گیری است و راه خود را پیدا می‌کند.»

جزئیات سفر مهم رئیس‌جمهور به مسکو
همچنین پیش از انجام دیدار رئیسی و پوتین، کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه درباره سفر رئیسی به روسیه و همچنین دیدار روسای جمهور دو کشور گفت: «‌در این ملاقات و مذاکرات بین دو رئیس‌‌جمهور سقف زمانی وجود ندارد و محدودیتی در زمان نیست؛ اینکه گفته شده «دو ساعت برای این دیدار در نظر گرفته شده» صحیح نیست و می‌تواند بیشتر هم باشد؛ با هم گفت‌وگو خواهند کرد و بستگی به نظر دو رئیس‌‌جمهور دارد.» کاظم جلالی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، درباره دیدارها و برنامه رئیس‌جمهور کشورمان توضیح داد: «آقای دکتر رئیسی علاوه‌‌بر ملاقات با آقای پوتین، در مجلس دومای روسیه حضور یافته و برای نمایندگان دوما سخنرانی خواهند داشت. دیدار و گفت‌وگو با فعالان برجسته اقتصادی روسی و همچنین جمعی از ایرانیان مقیم روسیه از سایر برنامه‌های برنامه‌‌ریزی شده برای این سفر است.»

موافقت‌‌نامه جامع همکاری‌‌های ایران و روسیه
سفیر ایران در روسیه درباره موافقت‌‌نامه جامع همکاری‌‌های دو کشور نیز تاکید کرد پیش‌‌نویس این موافقت‌‌نامه توسط ایران تهیه شده اما نیاز به زمان دارد تا گفت‌وگوهای بین دو کشور انجام بگیرد؛ درباره کلیات و اینکه موافقت‌‌نامه بلندمدت داشته باشیم توافق شده ولی هنوز به مرحله جزئیات نرسیده که این کار در آینده انجام خواهد گرفت. البته طرف ایرانی کار خود را در این زمینه انجام داده و امیدواریم طرف روسی نیز کار خود را انجام بدهد و در زمان مناسبی به جمع‌‌بندی مساله برسیم.

روابط اقتصادی تهران-مسکو
جلالی همچنین در پاسخ به سوالی درباره برنامه‌ها و توافقات دوجانبه دو کشور برای دور زدن تحریم‌ها با بیان اینکه یکی از اهداف این سفر گسترش روابط اقتصادی دو کشور است، گفت: «روابط اقتصادی با همسایگان در دولت جدید اولویت دارد و روسیه همسایه بزرگ شمالی ماست که حجم واردات این کشور بیش از ۲۳۰ میلیارد دلار است و این یعنی بازار وسیع و متنوعی در همسایگی ایران وجود دارد و می‌توانیم از آن استفاده کنیم، امیدواریم سهم خود را در تجارت افزایش بدهیم.»

امضای قرارداد؟
این مقام ایرانی در ادامه درباره اینکه آیا در این سفر توافقات جدیدی بین دو کشور انجام خواهد گرفت و همچنین درباره احتمال خرید جنگنده از روسیه، توضیح داد: «‌دو رئیس‌‌جمهور پس از ملاقات و گفت‌وگو، درباره مسائل به توافق خواهند رسید اما اینکه متن مکتوبی بین دو رئیس‌‌جمهور امضا بشود در برنامه‌ها وجود ندارد. درباره اینکه «آیا با روسیه همکاری‌‌های نظامی و تسلیحاتی داریم یا نه؟» می‌‌گویم که بله، ولی اینکه در این سفر به‌طور مشخص قراردادی امضا بشود، اینها چیزهایی است که توسط برخی ساخته و به آن پرداخته می‌شود. ما با روسیه همکاری داریم ولی جمهوری اسلامی ایران از نظر تولید تجهیزات نظامی حرف برای گفتن دارد و می‌توانیم این همکاری‌‌ها را متقابلا ادامه دهیم.»

رایزنی درباره نشست روند آستانه
سفیر کشورمان در مسکو درباره برنامه‌‌ریزی درباره نشست آینده پیرامون مسائل سوریه که با حضور ایران، روسیه و ترکیه انجام خواهد گرفت نیز عنوان کرد: «جمهوری اسلامی ایران میزبان نشست آینده روند آستانه است و از موضوعات مطروحه بین دو رئیس‌جمهور در این سفر نیز روند آستانه، مسائل منطقه، سوریه و ضرورت برگزاری این نشست خواهد بود. تاریخ برگزاری این اجلاس نیز مکانیزم خاص خود را دارد که باید توسط وزارتخانه‌ها و سفارتخانه‌های سه کشور پیگیری شود و به توافق برسیم.»

موضع برجامی مسکو به تهران نزدیک است
جلالی همچنین درباره گفت‌وگوی دو مقام عالی ایران و روسیه درباره برجام و مذاکرات هسته‌‌ای نیز تاکید کرد: «درباره توافق هسته‌‌ای و آنچه در وین می‌‌گذرد باید گفت طبیعی است که موضع روسیه تاکنون موضع حمایت از جمهوری اسلامی ایران به شکل جدی بوده و همواره مواضع روسیه درباره برجام نیز به ما نزدیک بوده است. روسیه خروج ایالات متحده آمریکا را نکوهش می‌کرد و آقای پوتین اخیرا در مباحث پیرامون اوکراین و ناتو جمله جالبی گفت «به آمریکایی‌‌ها نمی‌شود اعتماد کرد»؛ درباره مذاکرات هسته‌‌ای نیز ایران و روسیه همواره مواضع نزدیک داشتند و روسیه تلاش کرده از موضع ایران حمایت کند.»

روسیه پوتین، شوروی نیست
از دیگر سو وزیر امور خارجه ایران در آستانه سفر ابراهیم رئیسی به مسکو و دیدار با پوتین با بیان اینکه موضوعات متنوع راهبردی در روابط تهران و مسکو وجود دارد، گفت: ما روسیه‌‌ پوتین را متفاوت از شوروی سابق دانسته و نگاه راهبردی دو کشور به مناسبات خارجی را نقطه اتکای روابط جدید می‌‌دانیم. حسین امیرعبداللهیان روز چهارشنبه ۲۹ دی در گفت‌وگو با سایت نورنیوز نزدیک به شورای عالی امنیت ملی به بررسی ابعاد این سفر پرداخت.

طرح روسیه برای امنیت در خلیج فارس
امیرعبداللهیان در پاسخ به سوالی درباره مفاد طرح امنیت دسته جمعی خلیج فارس که از سوی فدراسیون روسیه ارائه شده گفت: «موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران، تامین امنیت منطقه از سوی کشورهای منطقه است. جمهوری اسلامی ایران همواره بر سیاست اصولی خود در تقویت حسن همجواری، اعتمادسازی و گفت‌وگو با همسایگان تاکید داشته و حصول امنیت پایدار را جز از طریق همکاری، مشارکت و صلح ممکن نمی‌‌داند.» او با بیان اینکه ایران ایده تشکیل مجمع گفت‌وگوی منطقه‌‌ای و ابتکار همکاری‌‌های منطقه‌‌ای را به کشورهای منطقه ارائه کرده‌‌ است، افزود: «هدف ما حفظ ثبات و امنیت منطقه است. در این راستا روسیه طرحی را برای ایجاد نظام امنیتی خلیج فارس با مشارکت منطقه‌‌ای و حمایت فرامنطقه‌‌ای ارائه داده که در دوره‌های مختلف مورد بازبینی قرار گرفته است. طرح ارائه شده روس‌‌ها از لحاظ نظری با بسیاری از مبانی و روش‌های مطرح شده در ابتکارات ارائه شده کشورمان از جمله پایبندی به حقوق بین‌الملل، مبارزه با تروریسم، شفافیت نظامی، کنترل تسلیحات، تلاش برای خاورمیانه عاری از سلاح‌‌های هسته‌‌ای بر اساس معاهده ان.پی.تی، در نظر گرفتن منافع بازیگران منطقه‌‌ای در فرآیند ارزیابی، همکاری اقتصادی در زمینه توسعه یکپارچه زیرساخت‌‌های انرژی و حمل‌‌ونقل و همچنین تسهیل در زمینه‌های گردشگری، پزشکی، فرهنگی و تعاملات سیاسی در کنار مسائل امنیتی همخوانی دارد. وزیر امور خارجه در ادامه اظهار کرد‌: «در همین راستا از تلاش آنها برای برگزاری نشست شورای امنیت در رابطه با امنیت خلیج فارس در تاریخ ۲۰ اکتبر ۲۰۲۰ حمایت کردیم. در عین حال ارائه هرگونه طرحی برای تامین امنیت منطقه باید درون‌‌زا باشد و با حضور کشورهای منطقه دنبال شود و مسائل غیر مرتبط با آن از دایره پردازش بیرون باشد. عنصری مانند رژیم صهیونیستی هم برای خاورمیانه و هم برای خلیج فارس موجب ناامنی است.»

همکاری‌‌های بلندمدت ایران و روسیه
وزیر خارجه در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به ورود دو کشور به همکاری‌های بلندمدت گفت: موضوعات متنوع راهبردی در روابط تهران و مسکو وجود دارد. ما روسیه‌‌ پوتین را متفاوت از شوروی سابق دانسته و نگاه راهبردی دو کشور به مناسبات خارجی را نقطه اتکای روابط جدید می‌‌دانیم. سوریه در سال‌های اخیر مدلی موفق از همکاری‌‌های منطقه‌‌ای دو کشور به حساب می‌‌آید. با وجود محدودیت‌‌های ناشی از تحریم‌های یک‌‌جانبه آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، تمایل زیادی از سوی بخش خصوصی و دولتی دو کشور برای همکاری در زمینه صادرات و واردات به روسیه وجود دارد.» حسین امیرعبداللهیان افزود: «شرکت‌‌ها و مراجع اقتصادی روسیه نیز با توجه به ملاحظات خود ناشی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران و تحریم‌های غرب علیه روسیه، محدودیت‌‌های مالی، فنی، لجستیکی و... و توان مالی طرف‌‌های ایرانی، همکاری‌‌هایی را در حوزه‌های بازرگانی، سرمایه‌‌گذاری و خدمات فنی-مهندسی در دستور کار قرار داده‌‌اند. توسعه همکاری‌‌های تجاری دو کشور، گسترش همکاری‌‌های بلندمدت و رفع برخی موانع از جمله ضعف زیرساخت‌‌ها، منابع مالی و سرمایه‌‌گذاری و تلاش برای بی‌‌اثر کردن تحریم‌های بین‌المللی علیه دو کشور، به‌طور جدی در دستور کار قرار گرفته است.» رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی درباره برنامه دولت سیزدهم برای توازن‌‌بخشی به روابط خارجی با کشورهای غربی و شرقی گفت: «روابط خارجی دولت سیزدهم در چارچوب «سیاست خارجی متوازن، دیپلماسی پویا، هوشمند و تعامل» طراحی شده و تمرکز دستورکار دستگاه دیپلماسی از آغاز فعالیت دولت جدید، بر اولویت‌های سه‌‌گانه «سیاست همسایه‌‌محور»، «سیاست آسیامحور با تاکید بر نگاه به شرق» و «دیپلماسی اقتصادمحور» استوار شده است. دولت سیزدهم علاوه بر معضلات قبلی در حوزه همسایگی، با بحران‌‌های جدیدی درباره افغانستان و قفقاز جنوبی، تامین واکسن کووید- ۱۹ و دریافت مطالبات ارزی نیز مواجه شد که خوشبختانه در همین مدت کوتاه، دستاوردهای نمایانی در تامین منافع ملی از رهگذر اهداف و اولویت‌های اعلامی داشته است. برای نمونه جمهوری اسلامی ایران توانسته است برای حل مشکل بدهی بابت دریافت گاز به ترکمنستان بر مبنای همکاری در حوزه تجاری و انرژی تفاهم کند، با عراق درباره وصول بدهی‌‌ها به رویکرد تعاملی برسد و روند تعاملات با کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله عمان، قطر، کویت، همکاری با امارات و نیز گفت‌وگوها با عربستان را به فاز جدیدی برساند.» امیرعبداللهیان با بیان اینکه دستگاه دیپلماسی توانسته است قرارداد مشارکت راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین را به مرحله اجرایی برساند، افزود: «مقدمات انعقاد پیمان مشابه با روسیه را تمهید کند، روابط تجاری با هند را فعال‌‌تر کرده و عضویت ناظر در سازمان همکاری شانگهای را به عضویت دائمی تبدیل و پنجره فرصت عظیمی را بر روی مثلث سیاست، تجارت و اقتصاد کشور بگشاید. در همین خصوص سفر رئیس‌جمهور به روسیه نقطه عطفی در این سیاست حسنِ همسایگی و نگاه به شرق است. پیش از این نیز سفر رئیسی به تاجیکستان و ترکمنستان با هدف شرکت در اجلاس سران شانگهای و اکو و همکاری‌‌های دوجانبه انجام شده است.» او ادامه داد: البته در کنار اولویت‌های مزبور، سیاست خارجی دولت ارکان متوازن، پویا و هوشمند دارد. این به‌این معناست که اگر چه توسعه روابط با کشورهای همسایه، فعال کردن دیپلماسی اقتصادی و اولویت دادن به اقتصاد در تعاملات خارجی، به ویژه با شرکای شرقی و آسیایی از اولویت‌های دستگاه دیپلماسی است ولی معنای دیگر سیاست خارجی متوازن و پویا و هوشمند آن است که در یک جهت متوقف نمی‌‌ماند، از توجه به سایر مناطق جغرافیایی شامل آفریقا، آمریکای لاتین، اروپا و آرایش کنشگران در نظام بین‌الملل غافل نمی‌شود، وزن ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی مناطق و بازیگران عرصه بین‌المللی را به صورت واقع‌‌بینانه ارزیابی می‌کند و روابط با آنها را بر اساس وزن راهبردی هر یک، تنظیم و بازتنظیم می‌‌کند. امیرعبداللهیان ابراز کرد: سیاست خارجی فعال، پویا و هوشمند، مستلزم کنشگری فعال در منطقه و جهان است و نمی‌تواند از سوی کنشگران جهانی مورد اغماض و مسامحه قرار گیرد. حجم وسیع گفت‌وگوهای تلفنی رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه با همتایان خارجی، میزبانی از مقامات عالی سیاسی و اقتصادی سایر کشورها، آغاز مذاکرات ایران برای رفع تحریم‌های ظالمانه و سفرها، ملاقات‌‌ها و رایزنی‌‌های گسترده معاون سیاسی وزیر امور خارجه با طیفی از مقامات خارجی اروپایی و غیر اروپایی نیز در همین راستا قابل ارزیابی است.

توافق برای ترسیم نقشه راه بلندمدت
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران که به همراه ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور در سفر به مسکو حضور دارد، شب گذشته در توییتی درباره دیدار رئیسی با ولادیمیر پوتین نوشت: «در دیدار مهم، صمیمانه و طولانی‌مدت دکتر رئیسی و پوتین در کرملین، مناسبات تهران و مسکو در مسیر جدید، متنوع و پرشتاب قرار گرفت.» وی افزود: «در فصل نوین مناسبات، همکاری‌های ممتاز رقم خواهد خورد.» رئیس دستگاه دیپلماسی تاکید کرد که روسای دو کشور بر ترسیم نقشه راه بلندمدت توافق کردند؛ جهان آینده بر پایه چندجانبه‌گرایی می‌چرخد.
منبع: دنیای اقتصاد