با وجود تصمیم دولت برای حذف ارز ترجیحی و تغییر نرخ کالاهای اساسی در اردیبهشت‌ماه به نظر می‌‌رسد به جز قیمت ماکارونی و روغن، افزایش قیمت کالاها در تورم اردیبهشت انعکاس نیافته و رشد قیمت‌‌ها در تورم خردادماه بهتر منعکس خواهد شد. از سوی دیگر بررسی تورم نقطه به نقطه کالاهای خوراکی از صدرنشینی سیب‌‌زمینی، برنج ایرانی و رب گوجه‌‌فرنگی خبر می‌دهد.

به‌طور کلی در اردیبهشت‌ماه۱۴۰۰، از ۵۳ قلم خوراکی بررسی‌شده در گزارش مرکز آمار، تعداد ۳۰قلم درصد تغییر سالانه‌‌ای بالاتر از نرخ تورم نقطه به نقطه مناطق شهری کشور، معادل ۲/ ۳۹درصد، به ثبت رسانده‌‌اند. از سوی دیگر مرکز آمار در گزارشی اطلاعات مربوط به تورم دهکی در اردیبهشت ماه را نیز منتشر کرد. بر اساس این گزارش گرچه دهک اول و دهم درآمدی تورم نقطه به نقطه یکسانی را به ثبت رسانده‌‌اند، اما دهک‌‌های بالایی جامعه جای دهک‌‌های کم‌‌درآمدتر را در صدر تورم خوراکی‌‌ها گرفته‌‌اند. بر این اساس تورم نقطه به نقطه کالاهای خوراکی برای دهک دهم درآمدی در اردیبهشت به ۵۱درصد رسیده است.

اثر حذف ارز ۴۲۰۰ بر خوراکی‌‌ها
مرکز آمار ایران در گزارشی تصویر تورم خوراکی‌‌ها در اردیبهشت ماه را منتشر کرد. پیش از این مرکز آمار تورم کالاهای خوراکی و آشامیدنی را ۴/ ۴۹درصد اعلام کرده بود که نسبت به ماه گذشته ۶درصد افزایش را نشان می‌‌دهد. گزارش تورم کالاهای خوراکی از این جهت حائز اهمیت است که دولت در اردیبهشت تصمیم به حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی گرفت و در برخی از این کالاها شاهد افزایش قیمت بودیم. با این‌‌حال به نظر می‌‌رسد با توجه به زمان برخی از افزایش قیمت‌‌‌ها، برخی آنها در تورم این ماه منعکس نشده است و در تورم خردادماه شاهد افزایش دوباره نرخ تورم این کالاها خواهیم بود. «دنیای‌اقتصاد» برای ایجاد تصویری بهتر از این مساله، قیمت‌‌های در نظر گرفته‌شده برای برخی کالاها در این گزارش را با قیمت روز بازار آنها مقایسه کرده است.

در ادامه براساس گزارش منتشرشده، نرخ تورم ماهانه ۶ کالای خوراکی بالاتر از ۱۰درصد به ثبت رسید. ماکارونی با افزایش ۴۹درصدی در اردیبهشت‌ماه صدرنشین بالاترین افزایش قیمت در اردیبهشت بود. روغن مایع و روغن نباتی جامد به ترتیب با ۳/ ۲۲ و ۱۹درصد در جایگاه‌های بعدی بالاترین افزایش قیمت در دومین ماه بهار بودند. سه کالای رشته آش با ۸/ ۱۵، لیموترش با ۱/ ۱۱ و شکر با ۳/ ۱۰درصد در رده‌های بعدی افزایش قیمت در اردیبهشت قرار دارند. از سوی دیگر برخی کالا شاهد کاهش قیمت بوده‌‌اند که عمده آنها را محصولات کشاورزی تشکیل می‌‌دهد. در بخش تورم نقطه به نقطه نیز چهار خوراکی سیب‌‌زمینی، برنج ایرانی، رب گوجه‌‌فرنگی و گوجه‌فرنگی تورمی بیش از صددرصد را تجربه کرده‌‌اند. به‌طور کلی در اردیبهشت ماه۱۴۰۰، از ۵۳ قلم خوراکی بررسی‌شده در گزارش مرکز آمار، تعداد ۳۰قلم درصد تغییر سالانه‌‌ای بالاتر از نرخ تورم نقطه به نقطه مناطق شهری کشور، معادل ۲/ ۳۹درصد به ثبت رسانده‌‌اند. آمارهای اعلام‌شده نشان می‌‌دهد نرخ تورم نقطه به نقطه ماکارونی که بالاترین تورم ماهانه را تجربه کرده بود، در اردیبهشت ماه ۶/ ۷۴درصد ثبت شده است. از طرفی تورم نقطه به نقطه روغن مایع و روغن نباتی جامد به ترتیب ۳۲ و ۹/ ۷ ثبت شده است که نشان می‌‌دهد افزایش نرخ تورم قابل توجهی در ماه آینده برای این کالاها به ثبت خواهد رسید.

جزئیات رشد قیمت برخی گروه‌ها
مرکز آمار در گزارش خود افزایش قیمت کالاهای خوراکی را بر اساس گروه‌های مختلف آنها بررسی می‌‌کند.براین اساس در دومین ماه سال جاری، در گروه «نان و غلات» ماکارونی با ۴۹درصد افزایش قیمت صدرنشین است. رشته آش با ۸/ ۱۵درصد در رتبه بعدی قرار دارد و برنج درجه یک ایرانی نیز ۶/ ۷درصد رشد قیمت را تجربه کرده است. در گروه «گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آن» مرغ ماشینی با ۴/ ۷درصد، گوشت گاو با ۲/ ۲درصد و تن ماهی و گوشت گوسفند هردو با ۳/ ۱درصد بالاترین افزایش قیمت را نسبت به ماه گذشته به ثبت رسانده‌‌اند. در گروه «لبنیات، تخم‌‌مرغ و انواع روغن»، روغن مایع و روغن نباتی جامد به ترتیب با ۳/ ۲۲درصد و ۱۹درصد بیشترین افزایش تورم را به ثبت رسانده‌‌اند. در گروه «سبزیجات و حبوبات» رکورد افزایش قیمت در اردیبهشت به عدس و نخود متعلق است که ۴/ ۵درصد رشد داشته‌‌اند. کدوسبز با ۶/ ۴درصد و لوبیا قرمز با ۵/ ۳درصد در رده‌های بعدی قرار دارند. در نهایت در گروه «قند، شکر، آشامیدنی‌‌ها و سایر خوراکی‌‌ها» بیشترین افزایش متعلق به شکر و قند بوده است که به ترتیب ۳/ ۱۰ و ۴/ ۹درصد رشد قیمت را تجربه‌‌کرده‌‌اند.

تصویر دهکی تورم در نیمه بهار
مرکز آمار در گزارش دیگری تصویر تورم دهکی در اردیبهشت را نیز ارائه داد. بر این اساس در اردیبهشت دهک دهم و دهک اول درآمدی به‌طور مشترک بالاترین تورم دهکی را تجربه کردند و شاهد افزایش ۲/ ۴۱درصدی در سبد کالا و خدمات مصرفیشان بودند. این در حالی است که بخش عمده کالا و خدمات مصرفی دهک دهم را خدمات و کالاهای غیرخوراکی تشکیل می‌‌دهند؛ اما بخش عمده سبد مصرف خانوار دهک اولی متشکل از کالاهای خوراکی و آشامیدنی است. درحالی‌که سهم کالاهای خوراکی و آشامیدنی در سبد دهک اول سهمی بیش از ۴۳درصد دارد، در دهک درآمدی دهم تنها ۲/ ۱۷درصد است. همین تفاوت موجب می‌‌شود تا رشد بالاتر قیمت کالاهای خوراکی، تورم بیشتری را به دهک‌‌های کم‌‌درآمدتر مانند دهک اول درآمدی تحمیل کند و بیش از سایر دهک‌‌ها متاثر شود.

جزئیات تورم دهکی اردیبهشت
براساس گزارش مرکز آمار، در اردیبهشت ماه دومین تورم نقطه به نقطه بالا مربوط به دهک دوم درآمدی است؛ ‌‌به‌طوری‌که در اردیبهشت افزایش ۴/ ۴۰درصدی را تجربه کرد. از سوی دیگر دو دهک درآمدی ششم و هفتم با ثبت تورم ۷/ ۳۸درصدی پایین‌‌ترین نرخ تورم دهکی در اردیبهشت را تحمل کردند. با تفکیک تورم دهکی به دو گروه عمده «خوراکی‌‌ها، آشامیدنی‌‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» می‌‌توان تصویر دقیق‌‌تری از وضعیت دهک‌ها به‌دست آورد. براین اساس در دومین ماه بهار دهک نهم و دهم درآمدی بالاترین تورم دهکی گروه خوراکی‌‌ها و آشامیدنی‌‌ها را تجربه کردند. دهک اول درآمدی با ۵/ ۴۹درصد در جایگاه بعدی قرار دارد. در بخش کالاهای غیرخوراکی و خدمات نیز دهک دهم با ۷/ ۳۸درصد بیشترین تورم نقطه به نقطه را تجربه کرده است. دهک نهم با ۸/ ۳۴درصد و دهک هشتم با ۱/ ۳۳ در رده‌های بعدی تورم دهکی قرار دارند.
منبع: دنیای اقتصاد