مساله ارزش‌گذاری رمز‌ارزها و خدمات مالی مبتنی بر آنها، رقابت داخلی میان بنگاه‌های فعال در این بازار برای جذب سپرده و فقدان نقدینگی برای حمایت از بازار در هنگام وقوع بحران سه چالشی است که در هفته‌های اخیر خودنمایی می‌کند. این مشکلات با وارد کردن خسارت‌های سنگین به معامله‌گران و سرمایه‌گذاران باعث شده است زمزمه‌های قرار گرفتن این بازارها تحت نظارت نهادهای تنظیم‌گر شنیده شود.

سقوط اخیر بازار رمز ارزها در ماه‌های اخیر موجب شده نقطه‌ضعف‌های این سیستم بیش از پیش به نمایش گذاشته شود. بر این اساس، ارزش‌گذاری نامشخص، رقابت داخلی بر سر جذب منابع و فقدان نقدینگی برای حمایت در مواقع بحران، اصلی‌ترین نقاط ضعفی هستند که بازار رمزارزها در ماه‌های اخیر به آن‌ها دچار شده‌اند و بحران به‌وجود‌آمده را تشدید می‌کنند.

در یک ماه اخیر، ارزش بیت‌کوین به سطح بی‌سابقه‌ای در دو سال اخیر سقوط کرده و بسیاری از کسب‌و‌کارهای فعال در بازار رمزارز را با مشکل مواجه ساخته است. این مشکلات بیش از همه دامن‌گیر پلتفرم‌های تامین مالی غیرمتمرکز شده و نوسانات و نگرانی‌های بسیاری را از این طریق به فعالان این بازار منتقل ساخته است. در حالی که عدم نیاز بیت‌کوین و به‌طور‌کلی بازار رمزارزها به نهادهای تنظیم‌گر، مقررات مداخله‌جویانه دولتی و قیمت‌گذاری مرجع به عنوان نقطه قوت بازار رمز‌ارزها مطرح می‌شد، به نظر می‌رسد بحران اخیر موجب شده این موارد به نقطه ضعف اصلی این بازار بدل شوند؛ به طوری که در حال حاضر عدم وجود یک نهاد تنظیم‌گر که در مواقع بحرانی به سرمایه‌گذاران تضمین‌هایی را بدهد و روند کاهشی بازار را متوقف کند، به یکی از مهم‌ترین دلایل ریزش شدید بازار رمزارزها در هفته‌های اخیر تبدیل شده است.

پایان ماه عسل رمزارزها
ژوئن امسال برای فعالان بازار رمز‌ارزها و طرفداران آن دوران جالبی به حساب نمی‎آید. ارزش بیت‌کوین در ۱۸ ژوئن به پایین‌ترین سطح خود در دو سال اخیر رسید و در سطح ۱۷۶۰۰دلاری ایستاد. این عدد از سال ۲۰۲۰ بی‌سابقه به حساب می‌آید. با اینکه بیت‌کوین در روزهای بعد توانست بخشی از ارزش از‌دست‌رفته خود را بازیابی کند با این حال همچنان حدود ۷۰درصد از ارزش خود نسبت به بالاترین قیمت در ماه نوامبر را از دست داده است. وضعیت برای دومین رمز‌ارز معروف نیز چندان مطلوب نیست. اتریوم در ماه‌ اخیر روند نزولی قابل‌توجهی را طی کرده و هشتاد درصد از ارزش خود را از دست داده است و در برخی ساعات تا سطح ۷۰۰دلاری نیز سقوط کرد. از آنجا که پیش از این بازار رمزارزها هیچگاه به این اندازه بزرگ و گسترده نبوده است، ریزش اخیر بازار رمزارزها مشکلات تازه‌ای در این بازار را منعکس ساخته است که پیش از این کمتر به آن توجه می‌شد.

سه نقطه‌ضعف کریپتویی
اکونومیست در گزارش اخیر خود از بازار رمزارزها، سه عامل مهم را به عنوان کاستی‌های موجود در بازار فعلی معرفی کرده است. ارزش‌گذاری رمزارزها و مشتقات آن‌ها اولین مساله مورد تاکید کارشناسان است. فقدان لنگری امن و قابل‌اعتماد برای ارزش‌گذاری رمزارزها یکی از حفره‌های مهمی است که فعالیت در این بازار را با مشکل مواجه می‌کند. در بازار فعلی، علاوه‌بر کوین‌های موجود، محصولات دیگری چون توکن‌های صادرشده از سوی پلتفرم‌های تامین مالی غیرمتمرکز نیز وجود دارد که هیچ‌‌یک مدل ارزش‌گذاری مشخصی ندارند. از همه مهم‌تر این توکن‌ها می‌توانند به طور آنی از بین بروند. این مساله در معاملات آخر هفته که حجم معاملات کمتر است، پررنگ‌تر می‌شود و خود را در نوسانات بیت‌کوین، به عنوان معیار اصلی این بازار، منعکس می‌کند.

دومین مساله نمایان‌شده در ریزش اخیر بازار رمز‌ارزها، روابط زیاد بین پلتفرم‌های تامین مالی غیرمتمرکز است. با ظهور بلاکچین و شکل‌گیری بازار رمزارزها، صندوق‌هایی در این بستر شکل گرفتند که وظیفه تامین مالی را در این بازار بر عهده گرفتند. نحوه کار این‌گونه است که این نهاد با پیشنهاد بهره مشخصی به صاحبان رمزارزها، دارایی ‌آن‌ها را در اختیار می‌گیرد و با استفاده از این منابع به تامین مالی می‌پردازد. مشکلی که ریزش اخیر خود را نشان داده است مساله رقابت بیش از حد در میان پلتفرم‌های تامین مالی غیرمتمرکز است؛ به طوری که این پلتفرم‌ها برای جذب منابع سپرده‌گذاران به سمت خود، با یکدیگر وارد رقابت شده و نرخ های بالاتری را پیشنهاد می‌دهند. در ادامه این روند به وضعیتی منجر می‌شود که با ریزش بازار این پلتفرم‌ها قادر به ایفای تعهدات برای پرداخت درخواست‌های مشتریان برای برداشت از حساب‌های خود نیستند و ورشکسته می‌شوند.

این مساله باعث شده برخی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌‌های تامین مالی غیرمتمرکز به فعالیت خود پایان بدهند. «سلسیوس» یکی از این پلتفرم‌هاست که در ماه دسامبر ادعا کرده بود مجموع دارایی‌های رمزارزی‌اش به بیش از ۲۴میلیارد دلار می‌رسد که با ارائه نرخ‌های بهره‌ای حتی تا سطح ۱۸درصد موفق به جمع‌آوری آن شده بود. با این حال با کاهش ارزش بازار این شرکت نتوانست تعهدات خود را پرداخت کند و با موج برداشت سپرده‌های مشتریان مواجه شد. در نهایت هنگامی که سلسیوس در ۱۴ ژوئن حساب‌های مشتریانش را بست، بیت‌کوین به دلیل ترس سرمایه‌گذاران از سرایت این اتفاق به دیگر پلتفرم‌های حاضر در این بازار، تا ۲۵ درصد از ارزش خود را از دست داد.

در میان این نوسانات، سومین نقطه‌ضعف بازار رمزارزها نمایان شد. عدم وجود نهادی برای تامین نقدینگی برای جلوگیری از ریزش شدید بازار سومین مساله‌ای است که موردتوجه گزارش این هفته اکونومیست قرار گرفته است. در بازارهای متداول امروزی، تنظیم‌گران بازار یک چتر ایمنی به معامله‌گران و سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند. اما در بازار رمز‌ارزها خبری از این حمایت‌ها نیست و هیچ نهادی وجود ندارد تا رمزارزهایی مانند تتر را که در این بازار اهمیت کلیدی دارند، مورد حمایت قرار دهد. از سوی دیگر برخلاف بازارهای مالی متداول، سپرده‌های افراد نزد نهادهای مالی حاضر در بازار رمز‌ارزها بیمه نمی‌شود و در نتیجه هنگام به وجود آمدن بحران، شاهد فروش سراسیمه دارایی‌ها از سوی صاحبان آن‌ها هستیم. کارشناسان موسسه اعتباری فیچ اعلام کرده‌اند در صورت سقوط بیت‌کوین به زیر ۱۵۰۰۰ دلار، روند لیکویید شدن‌ها در بازار می‌تواند به حدی تسریع شود که تامین وثیقه کافی برای متوقف ساختن آن سخت یا حتی غیرممکن شود. مقصود از لیکویید شدن زمانی است که ضرر معامله‌گر به سطحی بالاتر از وثیقه‌ای برسد که نزد صرافی قرار داده است و به دنبال این اتفاق صرافی تمام وثیقه را به نفع خود ضبط می‌کند.

مجموع مشکلات یادشده این زمزمه را به وجود آورده است که ممکن است به زودی بازار رمزارزها و پلتفرم‌های فعال در آن تحت نظارت قرار بگیرد تا از وقوع چنین مشکلاتی جلوگیری شود. برای مثال، تتر به عنوان بزرگ‌ترین ناشر رمز‌های با ارزش ثابت اعلام کرده است که قصد دارد در سبد دارایی‌هایش،‌ اوراق تجاری خود را با اوراق امن‌تر خزانه‌داری آمریکا جایگزین کند.
منبع: دنیای اقتصاد