همچنین سهم تعداد شاغلین از جمعیت کل حاضر در سن کار نیز در بهار امسال نسبت به بهار 1400 کاهش یافته است، به عبارت دیگر این سهم از 37.7 درصد در بهار سال قبل به 37.1 درصد در بهار امسال رسیده است. در این گزارش به بررسی شاخص های اصلی اشتغال در بهار 1401 و مقایسه آن با فصل مشابه در سال قبل پرداخته شده است.

رابطه نرخ بیکاری با مشارکت اقتصادی

 به جمعیت حاضر در سن کار که مایل به کار کردن هستند یا به عبارت دقیق تر در چند هفته گذشته جویای شغل بوده اند نسبت به کل جمعیت کار، نرخ مشارکت اقتصادی می گویند، افراد حاضر در این جمعیت می توانند بیکار یا شاغل باشند، مهم تمایل به کار کردن است. به نسبتی از جمعیت فعال اقتصادی که نتوانسته اند شغلی پیدا کنند، نرخ بیکاری گفته می شود. پس بر این اساس نرخ بیکاری بر مبنای کل جمعیت بیکار محاسبه نمی شود، بلکه کسانی که جویای یافتن شغل هستند مورد محاسبه قرار می گیرند. به عنوان مثال کسی که یکسال پیش دنبال شغل بوده ولی به علت نا امیدی از یافتن شغل، دیگر دنبال آن نیست، جز جمعیت بیکار محسوب نمی شود و در نرخ بیکاری نیز گنجانده نمی شود.

نرخ بیکاری و نرخ مشارکت اقتصادی از مهم ترین شاخص ها در اقتصاد کلان محسوب می شوند که بررسی روند آن ها می توان اطلاعات ارزشمندی را از سایر متغیر های اقتصادی نیز به ما دهد. بررسی نرخ بیکاری به تنهایی می تواند گمراه کننده و خطا باشد، از همین رو برای دقت علمی بالاتر همواره بایستی تغییرات نرخ بیکاری در کنار تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی بررسی شود. به عنوان مثال کاهش نرخ بیکاری لزوما به معنی بهبود فضای کسب کار نیست. چنانچه کاهش نرخ بیکاری همراه با کاهش نرخ مشارکت اقتصادی باشد، می تواند دلیل کاهش نرخ بیکاری نا امید شدن افراد متقاضی شغل و خروج آن های از جمعیت فعال باشد. اما چنانچه کاهش بیکاری با افزایش نرخ مشارکت همراه باشد می توان با اطمینان بالا گفت که وضعیت بیکاری و اشتغال در اقتصاد بهبود یافته است.

افزایش نرخ بیکاری در بهار 1401

نرخ بیکاری در بهار سال 1400 حدود 8.8 درصد بوده است، این نرخ در بهار سال جاری با 0.4 درصد افزایش به 9.2 درصد رسیده است. آمار ها نشان می دهد تعداد جمعیت بیکار در سال بهار امثال نسبت به فصل مشابه سال قبل بالغ 107 هزار نفر افزایش یافته است و این جمعیت به 2میلیون و 399 هزار نفر رسیده است. این افزایش بیکاری در حالی رخ داده است که بر اساس گزارش نهاد های رسمی رشد اقتصادی سال 1400 بالغ بر مثبت 4 درصد بوده است.

با وجود اینکه نرخ بیکاری در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته افزایش یافته است، اما این نرخ نسبت به درصد بیکاری کل سال 1400 تفاوتی نکرده است، نرخ بیکاری کل در سال گذشته نیز 9.2 درصد بوده است. البته با توجه به تفاوت فصول از نظر ویژگی های بازار کار در هر فصل، صحیح است که نرخ بیکاری هر فصل با همان فصل مقایسه شود.

کاهش نرخ مشارکت اقتصادی

جمعیت فعال اقتصادی در بهار سال گذشته 25 میلیون و 967 هزار نفر بوده است، این رقم در نخستین فصل سال جاری افزایشی نزدیک به 10 هزار نفر داشته است. به عبارت دیگر در بهار امسال 25 میلیون و 977 هزار نفر در کشور متقاضی شغل بوده اند. اما با توجه به اینکه نرخ رشد جمعیت حاضر در سن کار رشد بالاتری نسبت به جمعیت فعال اقتصادی داشته است،نرخ مشارکت اقتصادی در بهار امسال نسبت به فصل مشابه سال قبل کاهش یافته است.

این نرخ از 41.4 درصد در بهار سال 1400 به 40.9 درصد رسیده است. همانگونه که سطور بالاتر نیز گفته شد کاهش نرخ مشارکت اقتصادی همراه با افزایش نرخ بیکاری به معنای وخیم تر شدن بازار کار و بدتر وضعیت اشتغال در کشور است.

بیکاری زنان و مردان در بهار

نرخ بیکاری مردان در بهار سال گذشته 7.5 درصد برآورد شده است، اکنون این رقم در بهار 1401 با 0.3 افزایش به 7.8 درصد رسیده است. نرخ بیکاری در زنان نیز در همین بازه زمانی از 15.6 به 16.1 درصد رسیده است. بر این اساس بیکاری برای زنان نسبت به مردان در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته افزایش بیشتری یافته است. جمعیت بیکار زنان در نخستین فصل سال جاری نزدیک به 40 هزار نفر افزایش یافته است که نسبت به کل جمعیت بیکار زنان عدد قابل توجهی است.