🔻روزنامه دنیای اقتصاد
📍 مرداد پر ابهام بورس تهران
بورس مرثیه‌‌‌‌‌‌‌‌ای برای سهامداران خرد شده است. فعالان و کارشناسان بازار هم دل‌ خوشی از این وضعیت ندارند. بهبود و بازگشت امید گره خورده است به زنجیره‌‌‌‌‌‌‌‌ای از اتفاق‌‌‌‌‌‌‌‌های پی‌‌‌‌‌‌‌‌درپی. برای امروز و دیروز هم نیست. بحث ‌ماه‌ها خبر و اتفاقات متعدد است که همه روی هم تلنبار شده و وضعیت امروز بورس را رقم زده است. از یک طرف هنوز هستند سهامدارانی که انتظار بازدهی‌‌‌‌‌‌‌‌های بالا مثل سال‌۹۸ را دارند و رویای بازگشت به آن دوره را در سر می‌‌‌‌‌‌‌‌پرورانند.

سهامدارانی که گوششان هم بدهکار صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌های کارشناسان نیست که آن دوره گذشته و دیگر بازگشت به آن بعید است؛ که همیشه باید به سرمایه‌گذاری در بورس نگاه بلندمدت داشت. همین موضوعات و البته وعده‌‌‌‌‌‌‌‌های رئیس دولت سیزدهم و دیگر کاندیداهایی که در انتخابات ریاست‌جمهوری حضور داشتند و امروز در دولت پست و مقامی دارند و درباره بهبود بورس و حمایت از سهامداران خرد وعده‌‌‌‌‌‌‌‌ها دادند، باعث‌شده است که بی‌‌‌‌‌‌‌‌اعتمادی چون موج بزرگی بر سر بازار سایه بیندازد، چراکه دیده‌‌‌‌‌‌‌‌اند وعده‌‌‌‌‌‌‌‌ها پوچ از آب درآمده است و البته شنیده‌‌‌‌‌‌‌‌اند و خوانده‌‌‌‌‌‌‌‌اند که کارشناسان هم از آن وعده‌‌‌‌‌‌‌‌های نقش‌بر‌آب شده، قطع امید کرده‌‌‌‌‌‌‌‌اند و مدام ذکر دخالت نکنید، سر می‌دهند.

حالا دخالت‌های سیاستگذاران در امور بورس، تصمیماتی که به اعتقاد کارشناسان خلق‌‌‌‌‌‌‌‌الساعه و یک‌شبه است، از دیگر عواملی هستند که در اوضاع و احوال کنونی بورس و نگاه سهامداران به این بازار تاثیرگذار بوده‌‌‌‌‌‌‌‌اند. در کنار این‌‌‌‌‌‌‌‌ها قیمت‌گذاری دستوری، فاصله نرخ دلار نیما و آزاد، عدم‌احیای برجام، جلوگیری از رشد بورس همپا با تورم، قطعی‌‌‌‌‌‌‌‌ها برق، نرخ بهره بین‌بانکی و... از دیگر عواملی هستند که کارشناسان آنها را جزو عوامل تاثیرگذار در خروج سرمایه از بورس و رکود این بازار معرفی می‌کنند، اما سوالی که خیلی از سهامداران خرد دارند این است که وضعیت بورس در مردادماه چگونه خواهد بود؟ کارشناسان در گفت‌‌‌‌‌‌‌‌وگو با روزنامه «دنیای‌اقتصاد» پیش‌بینی خود را از روند بورس در ‌ماه جاری مطرح کرده‌‌‌‌‌‌‌‌اند.
اثرپذیری بورس از ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌های سیستماتیک
سلمان نصیرزاده کارشناس بازار سرمایه: جهت‌دار شدن روند بورس کاملا وابسته به ارزش معاملات و روند جریان ورودی پول است. این موضوع هم نشات گرفته از ابهاماتی است که در بازار می‌تواند زیاد یا کم شود و همچنین روی عدم‌قطعیت‌‌‌‌‌‌‌‌ها و اعتمادی است که می‌تواند به بازار جلب یا از بازار سلب شود. در حال‌حاضر، تقریبا میانگین خالص ارزش معاملات روزانه در بورس، به حدود ۳۵۰۰ میلیارد‌تومان رسیده است، یعنی عددی که تقریبا در کمترین سطح خود از نیمه دوم سال‌۱۳۹۸ است. این مساله نشان می‌دهد که سطح اعتماد به بازار به حداقل خودش طی این دوره زمانی کاهش پیدا کرده است. در این میان روند این موضوع هم کاملا همخوان و همگام با ارزش بازار و روند شاخص‌کل است. در بورس مدت‌ها است که ابهاماتی اثرگذار بوده‌‌‌‌‌‌‌‌اند.

ابهاماتی که بیشتر سرکوبی است و روی صنایع اعمال می‌شود. بخشی از این سرکوب با محوریت نرخ ارز آزاد و نیمایی است. در این مساله شاهد شکاف حدودا ۲۲ تا ۲۳‌درصدی هستیم، درحالی‌که سال‌گذشته میانگین این شکاف ۱۳‌درصد بود، اما امسال چه شده است؟ حتی تا بیش از ۳۰‌درصد هم افزایش داشته و حالا هم تا میانگین سال‌۱۴۰۰ خود که در محدوده ۲۱‌درصد بوده، رسیده است. این موضوع باعث‌شده، شرکت‌هایی که صادرات‌محور هستند با نرخ ارزان‌تری محصولاتشان را به فروش برسانند. مساله‌‌‌‌‌‌‌‌ای که روی سودآوری‌‌‌‌‌‌‌‌ آنها اثرگذار بوده است، چراکه به نوعی بازار دلالی و واسطه‌‌‌‌‌‌‌‌گری را در این میان تقویت کرده است. نمونه این مساله را در بورس‌کالا شاهد هستیم. از جمله ابهامات دیگر که در بورس وجود دارد و این‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ماه‌ها با آن روبه‌رو است، مساله برجام و سایه سنگین ریسک سیستماتیک روی بازار است. بارها در این یک سال‌اخیر رفت و برگشت‌‌‌‌‌‌‌‌هایی را برای احیای برجام داشته‌‌‌‌‌‌‌‌ایم و سهامداران دیده و شنیده‌‌‌‌‌‌‌‌اند که تمام این رفت‌‌‌‌‌‌‌‌وبرگشت‌‌‌‌‌‌‌‌ها، تلاش‌های ناموقفی بوده‌‌‌‌‌‌‌‌اند. حال همین موضوع باعث‌شده که کلیت فضای بازار با یک اختلالی از نظر تحلیلی مواجهه شود.

این اتفاق در شرایطی است که ما همچنان در حال تجربه فضای تورمی در کشور هستیم و یک تورم ۴۰ تا ۵۰‌درصدی را داریم. از دیگر ابهاماتی که بازار در ‌ماه‌های گذشته با آنها مواجه بوده و به احتمال زیاد در این‌ماه هم با آنها مواجه خواهد شد، می‌توان به عدم‌قطعیت‌‌‌‌‌‌‌‌ها، دخالت‌های دولت، قیمت‌گذاری دستوری سرکوب نرخ ارز نیمایی که در بازار سهام موثر است و تصمیمات خلق‌‌‌‌‌‌‌‌الساعه اشاره کرد. برای مثال در همین مورد آخر یعنی تصمیمات خلق‌‌‌‌‌‌‌‌الساعه، در موضوع عوارض صادراتی که روی زنجیره فولاد در پیک قیمتی تقاضا انجام شد، شاهد بودیم که قیمت فولاد در بازار جهانی در فروردین‌‌‌‌‌‌‌‌ماه و اردیبهشت‌‌‌‌‌‌‌‌ماه لغو شد و در نتیجه قیمت‌ها از سطح خودشان ۳۰‌درصد کاهش پیدا کردند و عدم‌‌‌‌‌‌‌‌النفع حداقل یک تا دو میلیارد دلاری را برای صنعت در پیش داشت که البته برای سهامداران هم ضرر و زیان ایجاد کرد. مجموع این موارد را که در نظر بگیریم می‌بینیم که به‌علاوه اینکه جذاب شدن بازارهای موازی مثل بازار ملک که همگام با تورم و رشد نقدینگی حرکت می‌کند و رگولاتور و سازوکاری برای سرکوب آن مانند آنچه که در بورس وجود دارد، وجود ندارد، متوجه می‌شویم که این بازار در دو‌ماه اخیر، نزدیک به ۱۵تا ۱۶‌درصد حداقل رشد کرده و به تعداد معاملات آنها هم اضافه شده است.

این‌‌‌‌‌‌‌‌ اتفاقات باعث‌شده که سلب‌اعتمادی بین سهامداران خرد به‌وجود بیاید. قطعا هرقدر که این ابهامات که از آنها نام برده شد، در فضای بازار کمتر شود، هم اعتماد به بازار بازمی‌گردد و هم اوضاع بهبود پیدا می‌کند. باید توجه داشته باشیم که بازار سرمایه، بازاری است که طی دو سال‌اخیر نسبت به فاکتورهایی مثل نقدینگی، پایه پولی، بازده بازارهای موازی و.... عقب‌تر بوده است، اما قطعا بازار حرکت خواهد کرد ولی نکته‌‌‌‌‌‌‌‌ای که وجود دارد، این است که در فضای فعلی، این عدم‌قطعیت‌‌‌‌‌‌‌‌ها و ابهامات است که باعث می‌شود ارزش معاملات به حداقل خود کاهش پیدا کند و با یک رکودی در بازار مواجه باشیم. این فرآیندی است که بارها طی سنوات مختلف متاسفانه آن را در بورس تجربه کرده‌‌‌‌‌‌‌‌ایم، اما امروز برخلاف دوره‌‌‌‌‌‌‌‌های گذشته به‌نظر می‌رسد که یک عدم‌اجماع باعث‌شده که ارزش معاملات محدودی را در بازار شاهد باشیم، اما معتقدم که در این‌ماه و ‌ماه آینده، هرچه جلوتر برویم، ابهامات موجود هم کمتر می‌شوند و همچنین از نظر سودآوری شرکت‌ها خودشان را به بازار تحمیل می‌کنند.

مثل بازه زمانی اسفندماه ۱۴۰۰ تا اردیبهشت‌‌‌‌‌‌‌‌ماه ۱۴۰۱ که بازار هم از نظر قیمتی و هم از نظر عایدی سودآوری، ارزنده و مورد‌توجه بود. همچنین به مرور در این فضا فاکتور ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌های سیستماتیک به حداقل خود کاهش پیدا می‌کند که مجموع این عوامل می‌تواند به بازار کمک کند و آن را به حرکت وادارد. در نهایت، قطعا بازار سرمایه در تاریخ خود به ما نشان داده که ممکن است دیر حرکت کند که آن‌هم به خاطر مداخلات و رگولاتورهایی که بازار را تحت‌فشار قرار می‌داده‌‌‌‌‌‌‌‌اند بوده است، اما دیر حرکت‌کردن جبران خواهد شد و به بهترین شکل ممکن و با بازدهی بالا هم جبران می‌شود.

احتمالا وضعیت بورس بهتر از تیرماه خواهد بود
احسان رضاپور کارشناس بازار سرمایه: با توجه به گزارش سه‌ماهه خیلی از شرکت‌ها که روانه کدال شد و مجامع شرکت‌های مهم بازار سرمایه هم اکثرا در هفته پایانی تیرماه برگزار شد، مشاهده کردیم که اغلب حاوی نکات مثبتی بودند. همچنین وضعیت شرکت‌ها به‌خصوص در عملکرد فصل بهار خودشان، موید همین موضوع بوده است. با در نظر گرفتن اینکه بازار سرمایه در تیرماه سال‌جاری دوره پر فشار و پرعرضه‌‌‌‌‌‌‌‌ای را ناشی از علل مختلف تجربه کرد و خیلی از سهام شرکت‌ها روزهای قبل از مجمع خود را با افت قیمت مواجهه بودند و تا سطوح حمایتی خودشان افت قیمت را تجربه کردند، می‌توان نتیجه گرفت که همه این عوامل می‌تواند باعث شود که در بورس، مردادماه بهتری نسبت به تیرماه سال‌جاری داشته باشیم، به‌خصوص که بازگشایی قیمت سهام شرکت‌ها با کسر سودهای تقسیم‌شده در مجمع و در واقع در مورد شرکت‌هایی که سودآوری سال‌۱۴۰۱ خوبی هم می‌توانستند داشته باشند و عملکرد فصل بهارشان هم عملکرد خوبی بوده است و با ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌های زیادی مواجهه نیستند و از طرف دیگر از بحث افزایش نرخ دلار نیما و آزاد هم می‌توانند تاثیر بپذیرند.

نکته دیگر این است که این کاهش قیمت ناشی از تقسیم سود می‌تواند به جذاب‌شدن قیمت سهام شرکت‌ها منجر شود و طبیعتا تقاضا را روی آنها هم افزایش دهد. مجموع این موارد می‌تواند باعث شود که انتظار مردادماه بهتری را از تیرماه داشته باشیم. مردادماه سال‌جاری، شاید در واقع ماهی باشد که فزونی تقاضا نسبت به عرضه‌ها در بازار بیشتر خودنمایی کند، هرچند که همچنان نگرش منفی و فرار گروهی از سرمایه‌گذاران از بازار سرمایه که در هفته‌‌‌‌‌‌‌‌های پایانی تیرماه آن را تجربه کردیم، احتمالا در بازار و میان گروهی از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران وجود داشته باشد، اما به‌نظر می‌رسد که در مردادماه شاهد چیرگی سمت خریداران نسبت به عرضه‌‌‌‌‌‌‌‌کننده‌‌‌‌‌‌‌‌ها باشیم. طبیعتا اگر بازار بتواند از این کف‌‌‌‌‌‌‌‌ها، مقداری فاصله بگیرد و ما شاهد افزایش ارزش معاملات در بازار باشیم، این موضوع می‌تواند به گرایش گروهی از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران مردد به بازار منجر شود و البته ورود تقاضاهای آنها را هم به بازار شاهد باشیم.

مساله‌‌‌‌‌‌‌‌ای که می‌تواند در افزایش کف قیمت و تثبیت بازار کمک کند. اما در کنار طرح این مسائل، باید به دیگر مسائلی هم در رابطه با وضعیت بازار پرداخت؛ هنوز خیلی از آن ابهامات و مسائلی که بازار سرمایه در تیرماه و‌ ماه‌های گذشته در سال‌جاری با آنها درگیر بوده، حل نشده است. از جمله این مسائل هم می‌توان به عدم‌احیای برجام، افت قیمت‌های جهانی، تصمیمات ناگهانی، سیاست‌های نرخ بهره بانکی، ممنوعیت صادرات و واردات، بحران انژری و... اشاره کرد. مجموع این عوامل و موارد دیگر، باعث‌شده است که تمام این‌‌‌‌‌‌‌‌ها سودآوری شرکت‌ها را تحت‌تاثیر قرار دهند. در کنار این‌‌‌‌‌‌‌‌ها همچنین سایه مسائل سیاسی، احیای برجام، تعاملات با سایر کشورهای منطقه و... همچنان بالای سر بازار و سهامداران است و باعث ایجاد نگرانی شده است.

در نهایت، طبیعتا بورس را اگر بخواهیم با بازارهای رقیب خود مثل مسکن، خودرو، ارز و... مقایسه کنیم، به این نتیجه می‌‌‌‌‌‌‌‌رسیم که این بازارها رشدهای خیلی قابل‌توجهی را تجربه کرده‌‌‌‌‌‌‌‌اند و از آنجایی که شرکت‌های ما هم متشکل از همین دارایی‌ها هستند، این موضوع پتانسیل را در بازار افزایش داده است که انتظار داشته باشیم در مقطع پیش‌رو به واسطه شرایط تورمی که تجربه کرده‌‌‌‌‌‌‌‌ایم، سهام شرکت‌ها هم در کنار وضعیت سودآوری آنها، مورد اقبال قرار بگیرند که خود این موضوع می‌تواند یک پتانسیلی برای بهبود وضعیت بازار در ‌ماه‌های آینده باشد.

سهامداران چه استراتژی‌‌‌‌‌‌‌‌ را برای مردادماه در پیش بگیرند؟
احسان رضاپور: با توجه به تمام این توضیحات و دلایل، طبیعتا بهتر است که سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران فعلا خیلی به بازدهی‌‌‌‌‌‌‌‌های بالا در بورس دل نبندند. هرچند که بازار استعداد یک رشد مقطعی را دارد و می‌تواند تا اولین سطوح مقاومت پیش‌روی خیلی از نمادها، انتظار افزایش قیمت‌ها را در مردادماه داشته باشیم اما عبور با قدرت از آنها نیازمند اخبار تکمیلی است که البته این اتفاق هم خیلی سخت و دور از دسترس نیست، چراکه اگر هرکدام از این مولفه‌‌‌‌‌‌‌‌ها حل و فصل شود یا خبرهای محکم و اعتمادسازی به بازار مخابره شود، می‌تواند باعث شود که سطوح مقاومتی اول و پیش‌روی نمادها که بعد از رشد ابتدایی می‌توانند با آن مواجهه بشوند، پشت‌سر گذاشته شود.

در این صورت شاید خیلی بتوان امیدوارانه‌‌‌‌‌‌‌‌تر بازار را دنبال کرد و به روزهای بهتر امید داشت. حالا که خیلی از مسائلی که همه چشم‌انتظار اتفاق افتادن آنها هستند، حل و فصل نشده است، توصیه‌‌‌‌‌‌‌‌ام به سهامداران خرد این است که به‌صورت مقطعی نسبت به به‌‌‌‌‌‌‌‌روز‌‌‌‌‌‌‌‌رسانی اطلاعاتشان یا اتخاذ سیاست برای اینکه در کدام گروه‌ها یا نمادها بخش بزرگ‌تری از پرتفویشان را اختصاص بدهند و جا‌‌‌‌‌‌‌‌به‌‌‌‌‌‌‌‌جایی‌‌‌‌‌‌‌‌های بموقعی انجام بدهند، اقدام کنند. این اقدام می‌تواند استراتژی مناسبی برای مردادماه و حضور در بورس باشد.

سلمان نصیرزاده: در رابطه با اینکه چه گروه‌ها و صنایعی می‌توانند در این فضای رکود و عمق کم بازار مورد‌توجه قرار بگیرند و بازار به آنها اقبال نشان می‌‌‌‌‌‌‌‌دهد، بیشتر می‌توان به گروه‌ها و صنایعی اشاره کرد که از نظر فاکتورهای فاندامنتال و بنیادی ابهامات منفی کمتری دارند. به‌نظر می‌رسد که صنعت پالایشگاهی‌‌‌‌‌‌‌‌ها جزو گروه‌های خوب باشند که هم قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی بالا است و هم از نرخ ارز نیمایی تاثیرپذیر هستند و البته در سطوح ارزنده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای هم قرار دارند و به‌عنوان یک گروه لیدر محسوب می‌شوند، یا صنایعی مثل سیمان که در بورس‌کالا عرضه می‌شود و هرچند که مداخلات دارد ولی نسبت به صنایع داخلی که در بورس‌کالا عرضه نمی‌شوند، کمتر است. همچنین گروه‌های کوچک و متوسطی که نیاز به جریان وجوه بالایی برای حرکت‌دادنشان ندارند و به‌صورت گلخانه‌‌‌‌‌‌‌‌ای و تک‌نمادی در گروه‌های با بازده انتظاری محدود، می‌توانند مورد‌توجه قرار بگیرند.
🔻روزنامه کیهان
📍 آمریکا نفت ایران را با زبان تهدید گدایی می‌کند
آمریکایی‌ها با اینکه ذخایر نفتی خود را رو به پایان می‌بینند و بر ورود نفت ایران به بازارهای جهانی تأکید می‌کنند اما باز هم نمی‌خواهند با حسن نیت و اقدام عملی سازنده به جبران خسارات خروج از برجام و لغو تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران روی بیاورند. آنها نفت ایران را با زبان تهدید گدایی می‌کنند.
سفر اخیر جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا به منطقه برای حل بحران انرژی (که مهم‌ترین و اصلی‌ترین هدف سفر چهار روزه او بود) هیچ دستاوردی نداشت.
بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران خارجی که سفر بایدن به منطقه را «بی‌ثمر»، «پرهزینه» «شرم‌آور»، «اشتباه بزرگ» و «ناخوشایند» تحلیل کردند بر این باورند که رئیس‌جمهور آمریکا نه‌تنها در فعال کردن جبهه‌ای برای مهار بازدارندگی ایران و عادی‌‌سازی روابط میان سعودی و رژیم صهیونیستی شکست خورد، بلکه در ایجاد فشار برای افزایش تولید نفت عربستان هم ناکام ماند.
هدف اصلی سفر بایدن به منطقه؛ گدایی نفت!
گرچه دموکرات‌ها اعلام کردند که این سفر، اعلام حضور بیشتر آمریکا در منطقه است به‌ویژه آنجا که بایدن گفت «از خاورمیانه نمی‌رویم تا با ایجاد خلأ، ایران، چین و روسیه بخواهند آن را پر کنند» و برخی رسانه‌ها هم با اشاره به ادبیات بایدن، ایجاد بازدارندگی علیه ایران و عادی‌‌سازی روابط میان سعودی و رژیم صهیونیستی را از اهداف این سفر برشمردند اما واقعیت ماجرا این است که آمریکایی‌ها در تحولات کنونی جهان و بعد از بحران‌های اقتصادی، اپیدمی کرونا و علی‌الخصوص جنگ روسیه و اوکراین با بحران انرژی دست‌وپنجه
نرم می‌کنند؛ بحران‌هایی که دست آنان در برابر ایران را خالی‌تر کرده و آنها را به گدایی نفت کشانده است.
آمریکایی‌ها نمی‌خواستند نشان دهند که محوری‌ترین دلیل سفر بایدن به منطقه، تمهید و بستر‌سازی برای تأمین نفت غرب است. همین دیروز فارین پالیسی در تحلیلی نوشت که «دولت نمی‌خواست نفت را نقطه اتکای این سفر نشان دهد تا مبادا به نظر برسد که رئیس‌جمهور در حال معامله نفت با پاک کردن سابقه فجیع ولیعهد در حقوق بشر است.»
به‌هرحال در این سفر، در بیانیه پایانی واشنگتن- ریاض بر توافق بایدن و ملک‌سلمان روی افزایش صادرات نفت عربستان در قالب اوپک پلاس تأکید شد. یک روز پس از مذاکرات هم عادل الجبیر وزیر مشاور در امور خارجی سعودی از آغاز صادرات ۱۳ میلیون بشکه‌ای نفت عربستان طی هفته‌های آینده و در قالب توافق اوپک خبر داد و گفت این حداکثر توان ما در افزایش رقم صادرات نفت در آینده است! واقعیتی که نمی‌تواند دستاوردی برای آمریکایی‌ها باشد.
حداکثر توان تولید نفت عربستان کجاست؟
حداکثر توان تولید نفت عربستان، بسیار کمتر از آن چیزی است که بسیاری پیش‌بینی می‌کردند. براساس همین واقعیت بود که «بلومبرگ» چند روز پیش در تحلیل سفر بایدن به منطقه به آن اشاره کرد و نوشت: «در طول سفر بایدن، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده به عربستان سعودی، جهان به‌قدری بر چگونگی پاسخ محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان به درخواست او برای افزایش فوری تولید نفت متمرکز بود که حواسش به یک مسئله مهم نبود: حداکثر توان تولید نفت عربستان کجاست!»
سعودی‌ها در بازار جهانی نفت، آمریکا را رقیب می‌دانند
نه همکار!
از سوی دیگر، سعودی‌ها نمی‌خواهند روابط نفتی خود با روسیه در اوپک پلاس را به مخاطره بیندازند. براساس گزارشی که فارین پالیسی نوشته است، عربستان سعودی منافع واقعی را در حفظ روابط نفتی با روسیه در اوپک پلاس می‌بیند.
درواقع، در سه‌ماهه دوم سال جاری، ریاض واردات نفت خام روسیه را برای مصارف داخلی دو برابر کرد و سپس نفت خود را با قیمت‌های بالاتر صادر کرد، که عملاً به تأمین مالی تلاش‌های جنگی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه کمک کرد. سعودی‌ها آمریکا را رقیب و نه همکار در بازار جهانی نفت می‌دانند. آنها تنها نیستند که می‌خواهند روابط با روسیه و چین را حفظ کنند. اخیراً یک شرکت سعودی با یک شرکت دفاعی دولتی چین قراردادی برای ساخت پهپادهای نظامی در عربستان سعودی امضا کرده است و امارات نیز در حال خرید هواپیماهای بدون سرنشین و شاید حتی موشک‌های هواپیمای بال ثابت از پکن است
به گفته عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، به دلیل نیاز به انضباط بازار و مزیت بالا نگه‌داشتن قیمت‌ها، سعودی‌ها قصد ندارند توافق اوپک پلاس با روسیه را نقض کنند که در آن طرفین توافق کردند تولید جمعی ماهانه تنها ۴۰۰ هزار بشکه و به‌صورت تدریجی افزایش پیدا کند. با توجه به بازار نفت که تا پایان سال احتمالاً با محدودیت بیشتر عرضه مواجه خواهد شد، ریاض به‌احتمال‌زیاد ظرفیت اضافی خود را وارد بازار نخواهد کرد.
گدایی نفت ایران با زبان تهدید!
گرچه پس از سفر رئیس‌جمهور آمریکا به منطقه، نفت ۶ دلار گران شد اما نکته قابل‌تأمل آنکه آمریکایی‌ها فهمیدند اولاً) نمی‌شود «گدایی نفت» را پنهان کنند ثانیاً) حداکثر توان تولید نفت عربستان بسیار کمتر از آن چیزی است که پیش‌بینی می‌کردند ثالثاً) سعودی‌ها در بازار جهانی نفت، آمریکا را رقیب خود می‌دانند نه همکار و رابعاً) برای حل بحران انرژی مجبورند به نفت ایران هم بیندیشند.
بر همین اساس بود که رئیس‌جمهور فرانسه هفته اول تیرماه جاری با اشاره به روند مذاکرات هسته‌ای برجام، بازگشت نفت ایران را به بازارهای جهانی خواستار شد. مکرون طی سخنانی با همتای آمریکایی خود در برابر لنز دوربین رسانه‌های بین‌المللی با بیان اینکه «امارات اعلام کرده که هم‌اینک در سقف تولید هستند و این تمام چیزی که می‌توانند انجام دهند» و «سعودی‌ها در مدت ۶ ماه حداکثر ۱۵۰ هزار بشکه یا کمی بیشتر می‌توانند تولیدشان را افزایش دهند و نه بیش از این.»
گفت: «پس گره‌ای وجود دارد که در صورت لزوم باید باز شود تا نفت ایران دوباره به بازارها بازگردانده
شود»
در همین راستا، «وندی شرمن» قائم‌مقام وزارت خارجه آمریکا چند روز پیش به بحران انرژی در غرب اعتراف کرد و با تأکید بر این‌که هنوز شانس احیای برجام وجود دارد، گفت که «جهان به نفت ایران نیاز دارد.» یا «ویکتوریا نولاند»، معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور سیاسی که گفت «احیای برجام، نفت ایران را به بازار بازمی‌گرداند و برخی تحریم‌هایی که اعمال‌شده را رفع می‌کند»
البته نکته قابل‌تأمل آنکه آمریکایی‌ها با اینکه ذخایر نفتی خود را رو به پایان می‌بینند و بر ورود نفت ایران به بازارهای جهانی تأکید می‌کنند اما بازهم نمی‌خواهند دست از مواضع استکباری خود برداشته و با حسن نیت و اقدام عملی سازنده به جبران خسارات خروج از برجام و لغو تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران روی بیاورند.
آنها نفت ایران را با زبان تهدید گدایی می‌کنند. وندی شرمن، قائم‌مقام وزارت خارجه آمریکا ضمن اینکه می‌گوید جهان به نفت ایران نیاز دارد اما بازهم توپ را در زمین ایران می‌اندازد یا نولاند، معاون وزیر خارجه آمریکا که از بازگشت نفت ایران به بازار جهانی صحبت می‌کند، می‌گوید «اگر تهران احیای توافق اتمی برجام را نپذیرد، ایالات‌متحده فشار به ایران را افزایش می‌دهد.»! «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هفته گذشته تلویحاً ایران و روسیه را به اعمال تحریم‌های بیشتر در صورت تبادلات نظامی تهدید کرد.
همچنین «جان کربی» هماهنگ‌کننده ارتباطات استراتژیک در شورای امنیت ملی کاخ سفید هم چند روز پیش تهدید کرد اگر ایران به پایبندی به توافق هسته‌ای بازنگردد، واشنگتن به اعمال فشارها بر تهران ادامه خواهد داد!
ایران بیشترین درصدافزایش
تولید نفت در جهان را ثبت کرد
آمار نشریه فوربس نشان می‌دهد ایران سال ۲۰۲۱ بیشترین درصد افزایش تولید نفت در میان ۱۰ کشور برتر تولیدکننده جهان را به ثبت رسانده است. براساس گزارش فوربس، آمریکا در سال ۲۰۲۱ با مصرف روزانه
۱۸.۷ میلیون بشکه بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت جهان بود که نسبت به سال ۲۰۲۰، ۸.۷ درصد رشد داشته است. فوربس افزود: در سال ۲۰۲۱ ایران روزانه ۳.۲ میلیون بشکه نفت تولید کرده و هفتمین کشور بزرگ تولیدکننده نفت در جهان بوده است. درواقع ۴.۱ درصد کل نفت تولیدشده در جهان در سال ۲۰۲۱ مربوط به ایران
بوده است.
براساس این گزارش، تولید نفت در ۶ کشور بزرگ تولیدکننده نفت در جهان شامل آمریکا، عربستان، عراق، امارات، برزیل و کویت در سال ۲۰۲۱ کاهش داشته، اما ایران با ثبت ۱۶.۱ درصد افزایش تولید، بیشترین رشد تولید نفت در میان کشورهای جهان را به ثبت رسانده است.
🔻روزنامه تعادل
📍 رکوردهای جدید تورم نقطه به نقطه
با گذشت بیش از دو ماه از آغاز حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، نرخ تورم در اقتصاد ایران همچنان روند صعودی داشته و جز تورم ماهانه که کاهشی نسبی را تجربه کرده، روند افزایش تورم نقطه به نقطه و تورم سالانه ادامه داشته است.

دولت سیزدهم در حالی کار خود را آغاز کرد که انتقادهایی گسترده از وضعیت اقتصادی کشور و عملکرد دولت دوازدهم در این حوزه داشت. یکی از اصلی‌ترین حوزه‌هایی که با انتقادهای فراوان رو به رو بود بحث تورم و وضعیت خطرناک افزایش قیمت‌ها بود. تورم در مرداد ماه سال گذشته یعنی زمانی که رییسی رسما دولت را تحویل گرفت به مرز ۴۵ درصد رسیده بود. گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که نرخ تورم نقطه به نقطه در این ماه ۴۳ درصد و تورم ماهانه ۳.۲ درصد بوده است. در ماه‌های بعد دولت سیزدهم توانست روند صعودی تورم را متوقف کند، هرچند سرعت این کاهش آن قدر پایین بود که عملا مردم تاثیر چندانی از آن در زندگی خود احساس نکردند. در اسفند ماه سال گذشته، تورم سالانه به ۴۰ درصد، تورم نقطه به نقطه به ۳۴ درصد و تورم ماهانه به ۱.۳ درصد کاهش پیدا کرد.

اما همزمان با آغاز سال جدید، بحث‌ها درباره حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نیز آغاز شد و همین مساله باعث آغاز یک موج جدید تورمی در فروردین ماه امسال شد. وقتی شایعات در اردیبهشت به واقعیت بدل شدند، نرخ تورم افزایشی قابل توجه را تجربه کرد و چند رکورد جدید را نیز به ثبت رساند. در خرداد ماه، تورم ماهانه به بیش از ۱۲ درصد رسید که بالاترین تورم در تمام دهه‌های گذشته بود، نرخ تورم نقطه به نقطه نیز از مرز ۵۲ درصد گذشت تا رکوردی تازه در این حوزه نیز به ثبت برسد.

مسوولان دولت وعده داده‌اند که شوک تورمی حاصل از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برطرف خواهد شد و تورم به روال عادی باز می‌گردد، وعده‌ای که بر اساس تورم تیر ماه به نظر می‌رسد که لااقل در کوتاه‌مدت دست یافتنی نخواهد بود. منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل است. نرخ تورم نقطه‌ای در تیر ماه ١٤٠١ به عدد ٥٤,٠ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به‌طور میانگین ٥٤.٠ درصد بیشتر از تیر ١٤٠٠ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.

نرخ تورم نقطه‌ای تیر ماه ١٤٠١ در مقایسه با ماه قبل ١,٥ واحد درصد افزایش یافته است. نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی­‌ها و دخانیات» با افزایش ٤.٤ واحد درصدی به ٨٦.٠ درصد و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با افزایش ٠.١ واحد درصدی به ٣٦.٩ درصد رسیده است.

این در حالی است که نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوارهای شهری ٥٢,٨ درصد است که نسبت به ماه قبل ١.٤ واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٦٠.٧ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ٢.٥ واحد درصد افزایش داشته است. منظور از نرخ تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل است. نرخ تورم ماهانه تیر ١٤٠١ به ٤,٦ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ٧.٦ واحد درصد کاهش داشته است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب ٥.٧ درصد و ٣.٨ درصد بوده است.

این در حالی است که نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری ٤,٥ درصد است که نسبت به ماه قبل ٧.٠ واحد درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٤.٨ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ١١.٠ واحد درصد کاهش داشته است. منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن می‌باشد. نرخ تورم سالانه تیر ماه ١٤٠١ برای خانوارهای کشور به ٤٠,٥ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ١,١ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب ٤٠,٠ درصد و ٤٣.٢ درصد می‌باشد که برای خانوارهای شهری ١.١ واحد درصد افزایش و برای خانوارهای روستایی ١.٤ واحد درصد افزایش داشته است.

در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «گوشت قرمز و گوشت ماکیان» (مرغ ماشینی، سوسیس و کالباس)، گروه «لبنیات و تخم مرغ» (دوغ پاستوریزه، خامه و تخم‌مرغ) و گروه «نان و غلات» (انواع برنج ایرانی، کیک و بیسکویت) می‌باشد. در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، گروه «بهداشت و درمان» (خدمات طبی سرپایی و خدمات بیمارستانی)، گروه «هتل و رستوران» (هزینه هتل و تالار پذیرایی) و گروه «مبلمان و لوازم خانگی» (انواع شوینده) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند. دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در تیر ماه ١٤٠١ برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ٣٨,٩ درصد برای دهک دهم تا ٤٤.٨ درصد برای دهک اول است.

گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که نرخ تورم ماهانه کاهشی شده اما همچنان دومین رکورد بالاترین تورم ماهانه در سال‌های گذشته پس از خرداد ماه را نشان می‌دهد. به این ترتیب در ماه‌های آینده نیز می‌توان پیش‌بینی کرد که روند صعودی نرخ تورم ادامه داشته باشد و احتمالا در آینده نزدیک تورم کمتر از ۴۰ درصد در اقتصاد ایران دیده نخواهد شد. از سوی دیگر تورم نقطه به نقطه در بالاترین عدد خود در تمام سال‌های گذشته قرار دارد. این یعنی مردم برای خرید یک سبد کالایی ثابت، در سال جاری مجبور شده‌اند بیش از ۵۴ درصد بیشتر هزینه کنند. این در حالی است که در پنجمین ماه سال، همچنان تکلیف افزایش حقوق بازنشستگان مشخص نیست. دولت پیشنهاد داده که افزایش حقوق آنها تنها ۱۰ درصد باشد و به این ترتیب قدرت خرید این گروه بیش از ۴۰ درصد نسبت به تورم تضعیف خواهد شد. هرچند مجلس فعلا لایحه را برگردانده و مشخص نیست که در نهایت دو طرف بر مبنای چه عددی با یکدیگر به توافق برسند اما آنچه که قطعی به نظر می‌رسد کاهش مداوم قدرت خرید مردم و افزایش فشار معیشتی بر آنهاست.

با وجود آنکه دولت اعلام کرده که این افزایش تورم به دلیل حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بوده و در ازای آن مبلغ یارانه را افزایش داده اما با ادامه یافتن این روند، قطعا تاثیرگذاری یارانه جدید نیز در مدتی کوتاه از بین خواهد رفت و بار دیگر دولت باید به فکر حمایت‌های تازه باشد. با گذشت حدود یک سال از آغاز به کار دولت سیزدهم، نرخ نهایی تورم نسبت به زمان تحویل دولت تغییر خاصی نکرده و با توجه به تورم ماهانه ثبت شده در ماه‌های اخیر، احتمالا روند افزایشی نیز به خود خواهد گرفت. باید دید با فروکش کردن اثر تورمی حذف ارز دولتی، آیا در نیمه تابستان ثبات قیمتی جدیدی در بازار مشاهده می‌شود یا دولت جدید در دستیابی به این هدف اقتصادی خود نیز فعلا ناکام خواهد ماند.
🔻روزنامه جهان صنعت
📍 شرایط اجرای تفاهمنامه ۴۰ میلیارد دلاری
فاصله کوتاهی از امضای تفاهمنامه ۴۰ میلیارد دلاری بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت گازپروم روسیه برای توسعه ۶ میدان نفتی و گازی و تکمیل پروژه ال‌ان‌جی نگذشته که برخی کارشناسان نسبت به بدقولی و بدعهدی گازپروم که اتفاقا مسبوق به سابقه در ایران است، ابراز نگرانی می‌کنند. با این حال به نظر می‌رسد که آنچه بین ایران و روسیه برای توسعه میادین نفت و گاز و سایر پروژه‌ها امضا شده، فراتر از دولت است.این‌درحالی‌است که علی‌اکبر ولایتی مشاور رهبر معظم انقلاب اسلامی در امور بین‌الملل می‌گوید: «روسیه دارای شرکتی قدیمی و صاحب فناوری در عرصه نفت و گاز به نام گازپروم است، همکاری با این شرکت روسی می‌تواند برداشت ایران از این حوزه‌ها را افزایش دهد؛ امری که بعد از خروج آمریکا از برجام و خلف وعده شرکت‌های غربی معطل مانده‌ است.»
با این حال ابهام‌های شکل گرفته حول و حوش این تفاهمنامه همچنان بر جای خود باقی است. مثلا گفته می‌شود که امکان تبدیل شدن تفاهمنامه اخیر به قرارداد به دلیل تحریم ایران و روسیه در ‌هاله‌ای از ابهام است یا چون روسیه به علت نداشتن تکنولوژی روز دنیا به خصوص در زمینه صنعت ال‌ان‌جی و سایر بخش‌های نفت و گاز نمی‌تواند به ایران در توسعه نفت و گاز کمک کند.
برخی‌ها هم پا را فراتر نهاده و می‌گویند روال این است که در تفاهمنامه عدد ۴۰ میلیارد دلار نوشته نمی‌شود و تنها بر زمینه‌های همکاری طرفین تاکید می‌شود. بنابراین اعلام عدد ۴۰ میلیارد دلار معلوم نیست بر چه اساسی این عدد در نظر گرفته شده است.
آنها که خیلی بدبین‌تر هم هستند، می‌گویند، با توجه به سابقه بدعهدی گازپروم این تفاهمنامه هرگز به قرارداد منجر نمی‌شود، و روسیه با این تفاهمنامه باعث می‌شود ایران برای توسعه و رشد اقتصادی خود به سمت کشورهای اروپایی و غربی نرود.
دریافت ضمانت اجرایی
علیرضا سلطانی کارشناس انرژی اما نظر دیگری دارد. او به «جهان‌صنعت» می‌گوید: «این تفاهمنامه می‌تواند گام خوبی برای استفاده از ظرفیت‌های روسیه در حوزه نفت و گاز باشد. در حال حاضر صنعت نفت و گاز ایران به لحاظ توسعه سرمایه‌گذاری در تگنا است. روسیه، یکی از کشورهایی است که از لحاظ فنی در حوزه نفت و گاز شرایط خوبی دارد. تاکنون امکان حضور شرکت‌های روسی به خصوص گازپروم فراهم نشده است.
او با بیان اینکه این تفاهمنامه در شرایط اجباری برای روس‌ها صورت گرفت، تصریح کرد: اما این تفاهمنامه ضمانت اجرایی خوبی برای حضور روسیه در صنعت نفت و گاز روسیه نیست و این تفاهمنامه باید به قرارداد تبدیل شود.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: فرآیند تبدیل تفاهمنامه به قرارداد پیچیده است و به زمان و هزینه بالایی نیاز دارد. اگر ۵۰ درصد این ۴۰ میلیارد دلار در قالب قرارداد اجرا شود باز هم یک گام بزرگ است و وابستگی ایران را از کشورهای اروپایی و غربی دور می‌کند و قدرت نفت ایران را از تعاملات بین‌المللی افزایش می‌دهد.
سکه انرژی
محمودخاقانی کارشناس ارشد انرژی هم در این رابطه به «جهان‌صنعت» می‌گوید: روسیه دیگر با جمهوری اسلامی ایران مرز مشترک ندارد. می‌توان گفت در دریای خزر مرز مشترک دارد که هنوز رژیم حقوقی رسمی به تصویب نرسیده است. از زمان امپراطوری روسیه قدیم و پوتین مدعی است که آن امپراطوری را احیا می‌کند. طبیعی است که روسیه علاقه دارد با ایران روابط ویژه داشته باشد.
او با بیان اینکه سفر بایدن به اسراییل و عربستان و صحبت‌های آنها نشان‌دهنده این موضوع بود که غرب تمایل دارد در این منطقه حکومت‌های دیکتاتوری، نظامی و فامیلی حاکم باشد، متذکر شد: از آنجا که این نوع حکومت‌ها حمایت مردمی ندارند، بنابراین برای حفظ حکومت باید به یک قدرت بزرگ‌تری وابسته باشند. در این صورت آمریکا از این حکومت‌ها حمایت می‌کند و منابع نفت و گاز و هر منابع دیگر موجود در این کشورها را تحت سلطه می‌گیرد. در نظام جمهوری اسلامی ایران که مردم، تمام رهبران را انتخاب می‌کنند، بنابراین غرب این موضوع را یک خطر می‌بیند. فرصت خوبی هم برای چین و روسیه به وجود آمده است که از طریق دروازه جمهوری اسلامی ایران بتوانند مذاکراتی که با آمریکا دارند را حل و فصل کنند.خاقانی در ادامه با اشاره به امضای تفاهمنامه بین شرکت ملی ایران و شرکت گازپروم گفت: شرکت گازپروم در بیانیه‌ای که صادر کرد، روی این نکته تاکید داشت که این تفاهمنامه است و یک موافقتنامه یا یک قرارداد نیست. به این معنی که ما تفاهم داریم با هم صحبت کنیم و شاید در آینده در زمینه‌هایی به قراردادی دست پیدا کنیم. بنابراین برای تبدیل تفاهمنامه به قرارداد مسیر قابل‌توجهی باید طی شود.وی افزود: در شرایط فعلی مشخص نیست که روسیه تمایل دارد این مسیر را طی کند و یا اینکه این امکان را به ایران بدهد که به عنوان یک رقیب وارد بازار جهانی گاز وارد شود.
این کارشناس انرژی تاکید کرد: به عنوان کارشناس معتقد هستم که اکنون ایران و روسیه توافق کردند که ریال و روبل را باهم توافق کنند، خوب است که ایران از تجربه روسیه استفاده کند. پوتین، ابتکاری که جمهوری اسلامی ایران، در زمان ریاست کل بانک مرکزی مرحوم نوربخش شروع کرد و به دنبال این بود که با مطالعه بورس نفت بین‌المللی ایران در جزیره کیش، اقتصاد ایران را دلارزدایی کند. متاسفانه در این طرح در ایران شکست خورد. اما حالا پوتین در یک اقدام زیرکانه و با برنامه و مطالعه‌شده تصمیم دارد روبل روسیه را با منابع گاز روسیه پشتیبانی کند. به همین دلیل مشاهده می‌شود روبل روسیه در برابر دلار آمریکا تقویت شده است.او گفت: ایران، روسیه و قطر روی هم ۶۰ درصد گاز جهان را دارند، اگر این ۳ کشور یا فقط روسیه و ایران بتوانند ارزی را به نام ارز انرژی یا سکه گازی تعریف کنند، می‌توان گاز را به برق تبدیل کرد و در این رابطه تجاری، در منطقه به حضور محکم‌تری دست یافت. بنابراین خوب است این تفاهمنامه مسیر‌هایی را طی کند تا به قرارداد تبدیل شود.
کمک بزرگ روس‌ها
حسن مرادی کارشناس انرژی و نماینده پیشین مجلس هم در این رابطه به «جهان‌صنعت» می‌گوید: در گذشته چه در احداث نیروگاه اتمی بوشهر و چه در برخی از قراردادها بدعهدی‌هایی را از طرف روسیه مشاهده کرده‌ایم. اما باید گفت دولت‌ها تغییر می‌کنند و نمی‌توان این موارد را از چشم پوتین دید.
او افزود: دولت‌های ضعیفی آمدند که به عهد خود وفا نکردند. گذشته‌ها گذشته است و اکنون عصر جدیدی است و کشور قدرتمندی مانند روسیه دست به دامان ایران شده است و تمایل دارد با ایران مراودات اقتصادی داشته باشد. باید فرصت‌ها را غنیمت دانست. اگر قرارداد‌ها و توافق‌ها محکم بسته شود یعنی دقیقا درست اجرا کنیم و ظرفیت زمانی معین تعیین کنیم، راه‌حل‌های حقوقی و محدودیت‌های محکمی در این قرارداد‌ها گذاشته شود، نباید نگران باشیم.مرادی تصریح کرد: به دورانی رسیده‌ایم که روسیه هم تحریم شده است. بنابراین بهتر است مراودات خود را با روسیه افزایش دهیم. این تفاهمنامه اگر به قرارداد تبدیل شود می‌تواند بزرگ‌ترین قرارداد در حوزه صنعت در طول تاریخ اقتصادی ایران باشد و باعث شود که حجم این مراودات دو کشور بالا برود.
این کارشناس انرژی با بیان اینکه بعد از شکست قرارداد با توتال فرانسه برای پروژه گاز ال‌ان‌جی، اکنون تبدیل این تفاهمنامه به قرارداد در صنعت ال‌ان‌جی می‌تواند برای اولین بار ما را وارد صنعت گاز مایع کند، گفت: اگر گازپروم که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های بین‌المللی و روسی است، این قرارداد را اجرایی کند، گام بزرگی در صنعت گاز کشور برداشته می‌شود و یک پیروزی برای کشور است.
او افزود: ما اکنون با قطر در پارس‌جنوبی در رقابت هستیم، ورود ایران به صنعت ال‌ان‌جی و سرمایه‌گذاری در این حوزه، می‌تواند بخشی از عقب‌ماندگی ما را جبران کند.
🔻روزنامه همشهری
📍 سرعت رشد قیمت‌ها کاهش یافت
داده‌های آماری نشان می‌دهد بخش زیادی از شوک حذف ارز ۴۲۰۰تومانی کالاهای اساسی که در خرداد تورم‌ساز شده بود، در تیرماه و پس از یک ماه تخلیه شده است
نرخ تورم ماهانه از ۱۲.۲درصد در خردادماه به ۴.۶درصد در تیرماه کاهش یافت. به این ترتیب سرعت رشد قیمت کالاها و خدمات پس از یک شوک ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰برخی کالاهای اساسی گرفته شد. با این حال روند صعودی نرخ تورم نقطه به نقطه و سالانه ادامه دارد چنان‌که تورم نقطه به نقطه به رکورد ۵۴درصد و نرخ تورم سالانه هم به ۴۰.۵درصد رسیده است.
انتظار می‌رود در ماه‌های آینده درصورت اتخاذ سیاست‌های ضدتورمی و جلوگیری از رشد پایه پولی و نقدینگی آهنگ رشد قیمت‌ها فروکش کند و به محدوده ۲درصد در ماه آینده برسد اما روند نرخ تورم نقطه به نقطه در ماه‌های آینده و نرخ تورم سالانه تا پایان سال به‌احتمال زیاد افزایشی خواهد بود.

یک کاهش در برابر ۲ افزایش
مرکز آمار ایران دیروز با انتشار گزارش تورم تیرماه ۱۴۰۱اعلام کرد که نرخ تورم ماهانه در ماه گذشته با ۷.۶واحد درصد کاهش نسبت به ماه قبل به ۴.۶درصد رسید. همچنین میانگین قیمت گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات ۵.۷درصد و کالاهای غیرخوراکی و خدمات ۳.۸درصد رشد کرده است. براساس برآورد این نهاد آماری کشور، نرخ تورم ماهانه در بین خانوارهای شهری ۴.۵درصد برآورد شده که نسبت به ماه قبل آن ۷واحد درصد افت داشته و نرخ تورم ماهانه در بین خانوارهای روستایی هم با ۱۱واحد درصد ریزش نسبت به خردادماه به ۴.۸واحد درصد رسیده است.
این داده‌های آماری نشان می‌دهد بخش زیادی از شوک حذف ارز ۴۲۰۰تومانی کالاهای اساسی که باعث قیام قیمت خوراکی‌ها در خرداد امسال شده بود، در تیرماه و پس از یک ماه تخلیه شده و درصورت استمرار این روند پیش‌بینی می‌شود که اثر حذف ارز ترجیحی بر رشد قیمت کالاهای خوراکی و آشامیدنی تضعیف شود و افزون بر اینکه درصورت توافق ۲کشور درگیر جنگ روسیه و اوکراین به‌عنوان قطب‌های اصلی صادرات غلات برای تسهیل فرایند غلات به بازارهای جهانی، این امیدواری وجود دارد که فشار تورم خوراکی‌ها در ماه‌های آینده کمتر از ماه‌های گذشته شود.
این گزارش می‌افزاید: نرخ تورم ماهانه کل از ۱۲.۲درصد در خرداد به ۴.۶درصد در تیرماه رسیده و نرخ تورم ماهانه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات از ۲۵.۴درصد به ۵.۷درصد و نرخ تورم غیرخوراکی‌ها هم از ۴.۴درصد به ۳.۸درصد کاهش یافته است.
بر خلاف کاهش نرخ تورم ماهانه که می‌توان از آن به‌عنوان اثر گرانی‌های لحظه‌ای کالاها در اوج شوک قیمتی یاد کرد، نرخ تورم نقطه به نقطه و سالانه در تیرماه امسال روندی افزایشی داشته اما نرخ تورم نقطه به نقطه در ماه پیش نسبت به خرداد کمتر شده است. به گزارش همشهری، نرخ تورم نقطه به نقطه در خرداد امسال با سرعت ۱۳.۲درصدی به ۵۲.۵درصد رسیده بود و در تیرماه با کاهش سرعت آن به ۱.۵درصد، روی عدد ۵۴درصد ایستاده است و پیش‌بینی می‌شود که نرخ تورم نقطه به نقطه که نشان‌دهنده شاخص تغییر قیمت کالاها و خدمات در هر ماه نسبت به ماه قبل آن باشد، در چند ماه آینده ادامه داشته باشد و پس از آن روند نزولی را تجربه کند. هرچند مقامات دولتی قول داده‌اند که نرخ تورم نقطه به نقطه از مردادماه روندی کاهشی را تجربه می‌کند.
نرخ تورم نقطه به نقطه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات از ۸۱.۶درصد در خرداد امسال با ۴.۴واحد درصد رشد به ۸۶درصد در تیرماه رسیده در حالی که نرخ تورم نقطه‌ای کالاهای غیرخوراکی و خدمات تنها یک دهم درصد رشد کرده و به ۳۶.۹درصد رسیده است. به‌گفته مرکز آمار ایران نرخ تورم نقطه به نقطه در مناطق شهری ایران در تیرماه امسال به ۵۲.۸درصد رسیده یعنی ۱.۴واحد درصد افزایش درحالی‌که ساکنان مناطق روستایی شاهد تورم نقطه به نقطه ۶۰.۷درصد بوده‌اند که نسبت به ماه خرداد ۲.۵واحد درصد رشد را نشان می‌دهد.
این گزارش می‌افزاید: نرخ تورم سالانه در کل کشور با ۱.۱واحد درصد رشد نسبت به خرداد به ۴۰.۵درصد در تیرماه رسیده و نرخ تورم سالانه خانوارهای شهری ۴۰درصد و خانوارهای روستایی ۴۳.۲درصد برآورد و اعلام شده است.

راز جهش قیمت خوراکی‌ها
گزارش نهاد رسمی آماری نشان می‌دهد بالاترین رشد قیمت در گروه عمده خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در تیرماه امسال مربوط به رشد قیمت گوشت قرمز و ماکیان به‌ویژه گوشت مرغ، سوسیس و کالباس و در گروه لبنیات و تخم مرغ ناشی از رشد قیمت دوغ پاستوریزه، خامه و تخم مرغ بوده در عین حال که قیمت برنج ایرانی، کیک و بیسکوییت بازهم بالاتر رفته است. در ماه گذشته قیمت گوشت قرمز و سفید ۱۱.۶درصد، شیر، پنیر و تخم مرغ ۷.۷درصد، روغن ۳درصد، شکر، مربا، عسل و شیرینی ۴.۹درصد و نوشیدنی‌ها شامل چای، قهوه کاکائو، نوشابه و آب میوه ۳.۷درصد گران شده است. بالاترین رشد قیمت در تیر امسال نسبت به تیر پارسال به جهش ۲۹۳درصدی قیمت روغن، ۱۱۹درصدی شیر، پنیر و تخم مرغ و ۱۰۱درصدی نان و غلات مشاهده شده است.
مرکز آمار ایران می‌گوید به‌طور میانگین قیمت کالاهای خوراکی و آشامیدنی در تیرماه امسال نسبت به‌مدت مشابه پارسال در کل کشور ۸۷درصد، در مناطق شهری ۸۶.۷درصد و در مناطق روستایی ۸۸.۳درصد رشد کرده است.
🔻روزنامه اعتماد
📍 اصلا توان خرید لوازم خانگی وجود ندارد
در شهریورماه سال گذشته و در پی درخواست تعدادی از شرکت‌های تولید لوازم خانگی داخلی از رهبری برای جلوگیری از واردات لوازم خانگی خارجی، رییس دفتر رییس‌جمهور خطاب به وزرای اقتصاد و صمت دستور جلوگیری از واردات لوازم خانگی از کشور کره‌جنوبی را صادر کرد. در این میان رهبری در نامه‌ای به رییس‌جمهور اعلام کردند که طبق نامه‌ای که کارخانه‌های تولیدکننده لوازم خانگی به ایشان نوشته‌اند، واردات این محصولات باعث شکستن کمر تولیدکنندگان شده است و باید جلوی واردات این قبیل از کالاها گرفته شود. سید ابراهیم رییسی، نیز پس از این نامه به وزرای مربوطه دستور داد واردات لوازم خانگی از دو شرکت کره‌ای (ال‌جی و سامسونگ) ممنوع شود، اما با اعلام ممنوعیت واردات لوازم خانگی قیمت این اقلام در بازار با رشدی عجیب مواجه شد و هر چند گفته می‌شود بازار کشش افزایش قیمتی را ندارد و تولیدکنندگان هم از افزایش قیمت استقبالی نمی‌کنند، اما فروشندگان باز هم اقدام به افزایش قیمت‌ها کرده‌اند؛ به گونه‌ای که پس از گذشت ۱۰ ماه از این موضوع احمد رسولی‌نژاد، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در مصاحبه با یکی از رسانه‌ها اعلام کرده است که با وجود اینکه به تولیدکنندگان لوازم خانگی اعتماد شد اما بخش قابل توجهی از این تولیدکنندگان از این آزمون سربلند بیرون نیامدند و از این اعتماد سوءاستفاده کرده و قیمت محصولات خود را از همان ابتدا حدود۲ تا ۳ برابر افزایش و کیفیت را کاهش دادند. چراکه به گفته این نماینده مجلس، میدان را از رقیب خالی دیدند. وی گفته است؛ اگر بنا بود که واردات لوازم خانگی متوقف شود، دولت باید این اقدام را به صورت هدفمند و تدریجی و در چند مرحله انجام می‌داد به این معنا که متناسب با قیمت و کیفیت محصولات تولید داخل، واردات ممنوع شود، به گفته رسولی‌نژاد در حال حاضر خانواده‌هایی که به دنبال تهیه جهیزیه برای عروس خود هستند، تحت فشار هستند و ناچارند مبالغ زیادی را برای خرید لوازم خانگی داخلی پرداخت کنند؛ دولت باید برای ساماندهی بازار و صنعت لوازم خانگی اقدام موثر انجام بدهد.

براساس این گزارش آن‌گونه که عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس اعلام کرده با وجود آنکه اتفاق خاصی در بازار راکد لوازم خانگی رخ نداده، اما قیمت‌ها در این بازار دچار نوسانات بسیاری شده است اما دلیل آن چه چیزهایی می‌تواند باشد؟

فروشندگان لوازم خانگی با افزایش قیمت‌ها خودزنی می‌کنند
اکبر پازوکی، رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی در این خصوص به «اعتماد» گفت: متاسفانه برخی از تولیدکنندگان لوازم خانگی قیمت‌ها را به اندازه‌ای بالا برده‌اند که اصلا توان خرید وجود ندارد و به اعتقاد من در این بازار راکد این نوع قیمت‌گذاری نوعی خودزنی محسوب می‌شود.
رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی خاطرنشان کرد: در حال حاضر خرید اجناس و کالاها در بازار لوازم خانگی بیشتر به صورت اقساط انجام می‌شود و با این گرانی‌ها خیلی به ندرت مردم جنسی را به صورت نقدی تهیه می‌کنند.
پازوکی در واکنش به ممنوعیت واردات لوازم خانگی و تاثیر آن بر این بازار تصریح کرد: ضرورت دارد تا در مورد لغو ممنوعیت واردات برخی از لوازم خانگی مجددا تصمیم‌گیری شود، چرا که در برخی از کالاها که تقاضای زیادی هم وجود دارد یا اصلا تولید داخلی نداریم یا تولیدات آن بسیار محدود شده است که ضرورت دارد از سوی تجار وارد کشور شود.

مایکروفر تولید داخل ندارد
رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی خاطرنشان کرد: به عنوان مثال در کالاهایی نظیر ظرفشویی یا یخچال فریزر ساید بای ساید و کولر گازی محدودیت تولید در کشور داریم و در کالایی مانند مایکروفر اصلا تولیدی وجود ندارد و توان تولید این محصول هم در داخل نیست و به این دلیل است که تکنولوژی آن در ایران وجود ندارد و هیچ تولیدکننده‌ای هم سمت تولید این کالا نرفته است.
این فعال حوزه لوازم خانگی در ادامه تصریح کرد: پس ضرورت دارد تا برای چنین کالاهایی واردات صورت بگیرد؛ این در حالی است که شاهد قاچاق آن از مرزهای مختلف به کشور هستیم. دولت می‌تواند از محل واردات چنین کالاهایی نیز با در نظر گرفتن درصدی تعرفه برای خود درآمد خوبی کسب کند و روزنه امیدی برای آن تاجری باشد که منابع مالی خود را از کشور خارج نکرده است و می‌تواند این کالا را به صورت قانونی کشور بیاورد.
پازوکی در مورد افزایش قیمت لوازم خانگی داخلی و سخت شدن تهیه جهیزیه برای برخی از جوانان و خرید لوازم خانگی دست دوم به جای نو برای جهیزیه نیز خاطرنشان کرد: کمتر کسی پیدا می‌شود که لوازم خانگی دست دوم برای جهیزیه‌اش خریداری کند. البته ممکن است به دلیل فشار اقتصادی و گرانی‌ها چند کالای غیر ضروری‌تر را تهیه نکنند و به جای آن کالای نو مهم‌تری را خریداری کنند اما آنچه مهم است این که خرید لوازم خانگی دست دوم نوعی هدر دادن پول است، چرا که کالای دست دوم هیچ ضمانتی ندارد که یک ماه کار می‌کند یا پنج سال، این در حالی است که خرید جنس نو تا ۵ سال ضمانت دارد.

چرا برای اجرای قانون همیشه
از کف خیابان شروع می‌کنند؟
رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی با تاکید بر اینکه دولت باید واقعیات را در بازار لوازم خانگی در نظر بگیرد تصریح کرد: انتظار ما از دولت این است که به جای نظارت بر کسبه به تولید، گمرک و قیمت مواد اولیه و نرخ دلار نظارت بیشتری داشته باشد و فکری هم به حال تجاری کند که در این مدت با ممنوعیت واردات لوازم خانگی خانه‌نشین شدند. پازوکی گفت: آقایان هر قانونی که می‌خواهند اجرا کنند از کف خیابان و از کسبه و اصناف این قانون را شروع می‌کنند این در حالی است که مشکلات در جای دیگری است و بهتر است از مسائل مهم‌تری شروع شود.
بر اساس این گزارش؛ آنچه مسلم است در سال‌های اخیر و با وجود این ممنوعیت‌ها در حوزه لوازم خانگی خارجی باز هم این لوازم کره‌ای و... به صورت غیرقانونی وارد بازار ایران شده است و خطر ادامه این روند، با سود بیشتر برای قاچاقچی و فروشنده همچنان وجود دارد.
🔻روزنامه آرمان ملی
📍 بازی دو سر باخت در بازار انرژی
با لغو تحریم‌‌های نفتی علیه روسیه دو اتفاق در بازار انرژی جهان رخ داد، اول آنکه قیمت جهانی نفت به زیر ۱۰۰ دلار سقوط کرد و دوم آنکه جایگاه ایران را که تا پیش از این به عنوان دست بالا و نقش تعیین کننده در بازار جهانی انرژی داشت را به یکباره تغییر داد. در واقع روس‌ها با ترفندهای خاص خود موفق شدند تا اروپایی‌ها را مجبور به عقب‌نشینی کنند و تیغ تحریم‌ها را برای خود کند کنند، در این راستا بررسی‌ها نشان می‌دهد روسیه در زمان تحریم دست روی دست نگذاشته و با تخفیف‌های زیاد بازار آسیایی و مشتریان جدیدی مانند چین و هند برای خود رقم زده، از آن طرف نیز از طریق سرمایه‌گذاری چشمگیر در صنعت نفت و گاز ایران تلاش کرد تا در زمان مناسب به بازارهای اروپایی بازگردد که همین اتفاق نیز افتاد و مذاکرات انرژی ایران و اتحادیه اروپا به ثمر ننشست و آمریکا نیز نتوانست روی کمک عربستان برای جبران کسری تولید نفت حساب باز کند، چراکه حداقل ۳ سال زمان می‌برد تا عربستان بتواند خواسته‌های آمریکا را در بخش تولید تامین کند به همین جهت وقتی تیر اروپا هم از سمت عربستان و هم از سمت ایران و ونزوئلا به هدف نخورد چاره‌ای جز کوتاه آمدن از مواضع تحریم‌های نفتی در مقابله با روسیه ندید. از طرف دیگر سرمایه‌گذاری ۴۰ میلیارددلاری روسیه در صنعت نفت ایران و اجرایی کردن ۴ میلیارد دلار آن باعث شد تا ایران از مذاکرات عقب بمانند و نتوانند از این فرصت طلایی استفاده کنند روس‌ها درمدت تحریم بازار آسیایی را از آن خود کردند از سوی دیگر اروپا به قصد تلافی و اعمال فشار به روسیه چندی پیش اعلام کرد قرار است سقف قیمتی برای نفت روسیه تعیین کند و روسیه نیز هشدار داد درصورت وجود سقف قیمتی برای نفت روسیه قیمت جهانی نفت را به ۳۰۰ دلار در هر بشکه می‌رساند بنابراین افزایش قیمت جهانی نفت از یکسو، نگرانی اروپا از تامین نشدن انرژی با نزدیک شدن به فصل سرما به اروپا درس مهمی داد و آن این بود که نفت روسیه مهم‌ترین ابزار او برای چانه زنی است و اتحادیه اروپا توان مقابله با او را ندارد و همین مسأله غرب را وادار به عقب‌نشینی از مواضع خود مقابل روس‌ها کرده است. به عقیده کارشناسان با برداشته شدن تحریم‌های نفتی روسیه به نظر می‌رسد که روسیه دیگر لزومی به دادن تخفیف‌های ویژه به چین نمی‌بیند و قیمت جهانی نفت کاهش یابد این درحالی است که موضع ایران در بازارجهانی رو به افول می‌رود و مجبور است با اما و اگرهای بسیار نفت خود را به چین بفروشد و این اتفاق وضعیت ایران را تحت الشعاع خود قرار می‌دهد.

تحریم‌های دیگر روسیه چه می‌شود؟

محمدعلی خطیبی نماینده سابق ایران در اوپک دراین خصوص به «آرمان ملی» گفت: باید دید که کدام یک از تحریم‌های نفتی علیه روسیه برداشته شده است، چراکه مجموعه‌ای از تحریم‌ها اعم از تحریم‌های بانکی، مبادلات، کشتیرانی، بیمه گریبانگیر اقتصاد روسیه شده و تا زمانی که تحریم‌های بانکی سرجایش باشد روسیه قادر نخواهد بود پول ناشی از فروش نفت به اتحادیه اروپا را بگیرد لذا لغو تحریم‌های نفتی صرف مشکلی را حل نخواهد کرد و بعید است که روسیه با وجود تحریم‌های بانکی نفت به اتحادیه اروپا بفروشد. این کارشناس انرژی معتقد است: روسیه شرط کرده که اروپا بهای نفت و گاز را با روبل بپردازد و مسلم است که این حجم از روبل برای اروپا ناممکن است و باید دید که آیا اتحادیه اروپا این شرط را می‌پذیرد یا خیر؟ همچنین باید دید که اگر صرفا تحریم‌های نفتی برداشته شود مابقی تحریم‌ها به چه شکل ادامه می‌یابد؟ خطیبی در ادامه گفت: روسیه بعد از تحریم‌ها روانه بازارهای آسیایی شد و بسیاری از مشتریان ایران مانند چین را قبضه کرد و اگر روسیه مجددا به بازارهای اروپا برگردد بازارهای آسیا با خلأ اساسی مواجه می‌شود و روس‌ها مجبورند برای تامین انرژی اروپا فروش نفت به آسیا را قطع کنند و ایران می‌تواند خلأ پیش آمده را برطرف کند از سوی دیگر این احتمال وجود دارد که به دلیل رفع نشدن مشکل تحریم‌های بانکی، کشتیرانی و بیمه مجددا آتش اختلاف روس‌ها و اروپایی‌ها شعله‌ور شود و وضعیت فعلی در بازار انرژی باقی بماند. او بیان کرد: لغو تحریم‌های نفتی علیه روسیه به احتمال زیاد قیمت نفت را در بازار جهانی کاهش می‌دهد چرا که به تبع آن نگرانی از قیمت‌های هیجانی فروکش کرده و چنانچه شرایط به روال قبل و حجم قبلی صادرات برگردد البته منوط به اینکه سایرتحریم‌ها چون بیمه، کشتیرانی و تحریم‌های بانکی برداشته شود می‌توان انتظار داشت که بازار به شرایط قبل از تحریم‌ها بازگردد.

بیانیه جدید اتحادیه اروپا

اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای اعلام کرد با هدف اجتناب از هرگونه پیامد منفی احتمالی برای امنیت غذا و انرژی در جهان، اتحادیه اروپا تصمیم گرفت معافیت از ممنوعیت معامله با بعضی از نهادهای دولتی روسیه مربوط به معاملات محصولات کشاورزی و حمل نفت به کشورهای ثالث را گسترش دهد. با تغییر تحریم‌های اتحادیه اروپا به منظور محدود کردن ریسک‌های امنیت انرژی جهانی، شرکت‌های دولتی روس‌نفت و گازپروم روسیه می‌توانند به کشورهای ثالث نفت صادر کنند و شرکت‌های بازرگانی بزرگی مانند ویتول، گلنکور و ترافیگورا و همچنین غول‌های نفتی مانند شل و توتال، در پی تحریم‌های اتحادیه اروپا که شامل محدودیت روی بیمه محموله‌های نفتی است، تجارت نفت روسیه برای کشورهای ثالث را متوقف کرده‌اند همچنین خرید نفت دریابرد روسیه از سوی شرکت‌های اتحادیه اروپا و صادرات آن به کشورهای ثالث مجاز است، اما تحت تغییراتی که در تحریم‌ها علیه روسیه صورت گرفت و از روز جمعه اجرایی شد، پرداخت‌های مربوط به چنین صادراتی، ممنوع نخواهد بود لذا بر اساس گزارش رویترز، منابع شرکت‌های بازرگانی اعلام کردند تحریم‌های اتحادیه اروپا باعث شده است چین و هند از طریق شرکت‌های بازرگانی کوچک‌تر خصوصی، نفت روسیه را خریداری کنند و تجارت نفت روسیه در بازاری شکل بگیرد که بیمه در برابر حوادث ضعیف است و نفت توسط کشتی‌های قدیمی حمل می‌شود.