به گزارش اقتصادنامه به نقل از تسنیم، حامد سلطانی نژاد، مدیر عامل بورس کالای ایران در مراسم عرضه خودرو در بورس کالا گفت: امروز را برای رفع سایه شوم دلالی و توزیع رانت در صنعت خودروسازی کشور جشن می گیریم و از زحمات ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار که پیگیری مطالبات سهامداران و پیگیر اصلی عرضه خودرو در بورس کالای ایران از ابتدای استقرار در سازمان بورس بودند، تشکر می کنیم.

وی همچنین گفت: حضور قائم مقام معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه در این مراسم نیز در راستای حمایتی است که قوه قضاییه در دوره ریاست آیت الله اژه ای برای ایجاد شفافیت در بازارهای مالی و کالایی پیگیری می کنند و دغدغه آنها برای استقرار شفافیت در بازارها است که به نظر می رسد همکاری ها می تواند تداوم داشته باشد.

مدیر عامل بورس کالای ایران به جایگاه فعلی بورس کالا اشاره و گفت: ارزش معاملات بورس کالا در سال ۱۴۰۰ به ۶۶۵ همت رسید که این رقم نسبت به همه ادوار فعالیت بورس کالا رقم بی سابقه ای است.

وی ادامه داد: به طوری که بورس کالا در حال حاضر ۱۰ درصد جی دی پی را تشکیل می دهد و رشد ٩� درصدی را در ارزش معاملات در سال ١۴� � نسبت به سال ۹۹ شاهد بوده است و به لحاظ حجمی نیز با وورد سیمان و مابقی محصول های زنجیره فولاد شاهد معامله ٧۶ میلیون تن محصول در سال ۱۴۰۰ بودیم که این عدد ١۴ درصد حمل بار جاده ای در کل کشور است که این رشد ها نشان میدهد، افق آینده بازارهای کالایی به سمت شفافیت بیشتر در حال حرکت است.

وی عنوان کرد: در سال ۱۴۰۱ نیز تاکنون ارزش معاملات به نسبت سال گذشته ۷۵ درصد و حجم معاملات ۱۶۲ درصد رشد کرده است. همچنین در بازار مالی مبتنی بر کالا نیز شاهد رشدهای خیره کننده ۱۸۸۰ درصدی اختیار معامله ۱۸ درصدی گواهی سپرده کالایی و رشد ۵۶۰ درصدی صندوق های کالایی بودیم. بورس کالا در راستای رسالت خود که شفافیت سازی بازار کالاهای واسطه ای بوده توانسته تمامی کالاهای پرحجم واسطه ای اعم از زنجیره فولاد، زنجیره پتروشیمی، پالایشی و سیمان را توانسته پذیرش کند و فقط محصول های کشاورزی باقی مانده است که این ظرفیت را دارد و اگر قیمت گذاری دستوری از آن برداشته شود می تواند در بورس کالا عرضه شود.

وی عنوان کرد: به نظر می رسد که در حوزه کالاهای نهایی هم باید ایفای نقش کنیم و با مطالباتی هم که اخیرا مطرح شده از جمله عرضه خودرو به سمت کالای نهایی حرکت می کنیم زیرا بعضا انتقاد می شود که بورس های کالایی محل عرضه کالاهای واسطه ای است و چرا کالاهایی که مصرف کننده نهایی دارد در بورس کالا عرضه می شود؟ باید گفت، چون بورس های کالایی در دنیا نیز محل عرضه کالاهای نهایی هستند ضمن اینکه برای حذف رانت و عدم تقارن اطلاعاتی و استقرار سیستم های مبتنی بر حراج باید از ساز وکار بورس استفاده کنیم و اگر کشور های پیشرفته از سازوکار بورس استفاده نکنند، ساز و کار دیگری مشابه بورس های کالا و با ایجاد سیستم های عدم وجود رانت و تقارن اطلاعاتی و مبتنی بر عرضه و تقاضا مستقر کردند.

وی ادامه داد: اقدامات خوبی در چند روز اخیر برای عرضه خودرو در بورس کالا صورت گرفت؛ به طوری که ٢۶ هزار کد معاملاتی در بورس کالا صادر شد و سیستم حراج متناسب با شرایط تغییر کرد. این در حالی است که بیشترین صدور کد قبل از خودرو برای صنعت سیمان با ورود ١٣ هزار کد معاملاتی بوده است اما ورود خودرو باعث شد همه زیرساخت ها متحول شود، به دلیل اینکه تعداد ذینغعان بیشتر از قبل بود. همچنین زیرساخت های فنی بورس کالا نیز تغییر کرد و شبکه کارگزاری کمک کرد ٣ هزار و ۵� � تقاضا برای خودرو را مدیریت کردند و رکورد حضور کارگزاری ها در بورس کالا شکسته شد و ٩٢ کارگزاری در فرآیند عرضه نقش آفرینی کردند.

وی ادامه داد: در بازار امروز خودرو های مختلف با تقاضای خوبی مواجه شدند؛ به طوری که حدود ۶� � خودرو عرضه شد. نسبت تقاضا به عرضه حدود ۵۸۱ درصد بود و قیمت های پایه همان قیمت هایی بود که خودرو سازان در بازار می فروختند و تفاوت در بازار غیرشفاف و غیررسمی در بسیاری از موارد رقم چشمگیری است و از رانت زیاد جلوگیری شد و به شفافیت سازی عرضه خودروها در بورس کالا کمک کرد.

وی ادامه داد: این امکان ایجاد شد که از سیستم بورس کالا تعداد افراد بیشتری به سامانه معاملاتی بورس کالا که در داخل طراحی شده دسترسی داشته باشند و امکان آن ایجاد شد که عرضه خودرو به تفکیک رنگ و آپشن نیز ایجاد شود.

سلطانی نژاد ادامه داد:در مدل حراج باز، هیجانات بازار به شدت کاهش پیدا می کند و به افراد فرصت داده می شود که بر اساس منطق اقتصادی تصمیم بگیرند و به مشتریانی که بیشترین تقاضا را دارند خودرو تخصیص یاید و امکان تبانی به حداقل برسد.

وی اضافه کرد: عرضه امروز خودرو در بورس کالا شروع کار هست و می توانیم به سمت خودروهای پر تیراژ حرکت کنیم و ثبت تقاضا هم‌ می تواند به صورت آنلاین باشد و قاعدتا وقتی به سمت خودروهای پرتیراژ حرکت کنیم سیستم حراج و مدل حراج می تواند تغییر کند.

وی ادامه داد: همچنین باید معاملات مبتی بر اوراق بهادار نیز فعال شود؛ به طوری که گواهی سپرده خودرو یا سلف فروشی خودرو که هم تامین مالی را فراهم می کند و هم بازار مستمر روزانه را می تواند فراهم کند.

وی اصافه کرد:هدف نهایی ما این است که خودروسازان از بورس کالا تامین مالی کنند، زیرا بهترین و شرعی ترین روش تامین مالی، تامین مالی مبتی بر فروش است و اگر خودروسازان بتوانند بر مبنای فروش تامین مالی کنند، خیلی پسندیده است. لذا فروش سلف و فروش بر مبنای سلف موازی هم در دستور کار بازار خودرو قرار خواهد گرفت.

مسیر شفاف عرضه خودرو، برگشت ناپذیر است

رئیس سازمان بورس و اوراق بهاداردر ادامه این مراسم گفت:مسیر شفاف و رقابتی عرضه خودرو یعنی سازوکار بورس کالا، برگشت ناپذیر است.

مجید عشقی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در آیین عرضه خودرو در بورس کالا با تاکید این نکته که بورس کالا یکی از ارکان بسیار مهم بازار سرمایه و اقتصاد کشور است، گفت: بالغ بر ۱۰ درصد از سهم تولید ناخالص داخلی GDP کشور محصول هایی است که در بورس کالا معامله شده این عدد بر فعالیت های اقتصادی از جنبه های مختلف تاثیرگذار است.

وی افزود: یکی از کارهای بزرگی که در چند سال اخیر پیگیری شده، تکمیل زنجیره این محصول هاست. زمانی که همه زنجیره های ارزش در بورس کالذ عرضه نمی شود و در سازوکارهای دیگری، قیمت گذاری صورت می گیرد که باعث می شود حجم سرمایه گذاری در زنجیره متناسب نباشد و در نتیجه کمبودهایی در برخی محصول ها اتفاق بیافتد و با مشکل جدی مواجه شویم.

عشقی خاطرنشان کرد: در بورس کالا توجه ویژه ای به این امر داریم و تمایل داریم سیاست گذاران کمک کنند زنجیره ها تکمیل شود و قیمت گذاری منصفانه در تمام زنجیره انجام شود.

وی با تاکید این نکته که رابطه تنگاتنگی میان بورس کالا و بازار سرمایه و اوراق بهادار وجود دارد، اظهار کرد: یکی از موفقیت های بورس کالا این بوده که معاملات کالای شرکت های پذیرفته شده در بازار سهام را رقم زده و سبب شده فروش شرکت های بورسی منصفانه شده و با قیمت واقعی نزدیک شود. چراکه بخشی از مشکلات ناشی از قیمت گذاری ها و عدم رعایت انصاف در فروش شرکت ها بوده و بورس کالا کمکز یادی به بازار سهام کرده است.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید کرد: صنعت پتروشیمی و فولاد از قیمت گذاری دستوری نجات پیدا کرد، هر چند در مقاطعی فشارهایی از سوی رانت خواران برای فروش پیش آمد اما با منطق و استدلال درست در مدت کمتر از چند ماه این موضوع حل و فصل شد و توانستیم به قیمت های بازار نزدیک شویم.

وی در بخش دیگری از صحبت های خود با تاکید بر این نکته که سرکوب عرضه و تقاضا به بهانه اختلال و افزایش قیمت درست نیست، ادامه داد: یکی از مزیت های معاملات بورس کالا این است که در فرآیند کشف قیمت و عرضه و تقاضا می توان نواقص در طرف های مختلف را فهمید و با ابزارهای مختلف و با سیاست گذاران و فروشندگان مشکلات را برطرف کرد. بنابراین بورس کالا در شفاف شدن صورت های مالی شرکت های بورسی کمک کرده و این مسیر بی بازگشتی است و این مسیر شفاف را با تمام قوا دنبال خواهیم کرد که شرکت ها به منافع واقعی برسند و تاکید ما بر قیمت های منصفانه است.

عشقی عنوان کرد: صنعت خودروسازی از سال هایی دور مورد توجه دولت ها بوده و قیمت گذاری به دلیل شرایط خاص این صنعت پر رنگ بوده و به نحوی سرکوب شده بود و همواره دو خودورساز بزرگ زیان زیادی داشتند و اگر این فرآیند ادامه یابد، این عدد بیشتر و ۲۰۰ هزار میلیارد تومان هم خواهد شد. دوره وصول قطعه سازان در حال افزایش است و شبکه بانکی هم قادر به پوشش آن نیست، لذا این فرآیند قابل تداوم نیست.

وی تاکید کرد: مشکل صنعت خودروسازی فقط بحث قیمت گذاری نیست و یکی از مشکلات اساسی قیمت گذاری است، اما حکمرانی و موضوع های ناشی از تحریم ها و تامین قطعات باید اصلاح شود. در جلسه شورای عالی بورس و ستاد اقتصادی دولت تاکید شده که وزارت صمت به تعهدات خود پایبند باشد و امیدواریم در این مسیر حرکت کنیم.

به گفته عشقی در بحث منطق عرضه خودرو در بورس کالا احکام دایمی و ۱۸ تاکید دارد که محصول هایی که در بورس کالا عرضه می شود باید از شمول قیمت گذاری خارج شوند و امیدواریم عرضه ها را در سایر کلاس ها هم داشته باشیم و به شفافیتی که دنبال آن هستیم کمک کنیم.

وی گفت: از خودروهایی شروع کردیم که حساسیتی در آنها وجود ندارد. خودروهایی که قبلا هم مشمول قیمت گذاری نبودند. نتایج حاصل از عرضه ما را مصمم کرد با همین فرمان جلو برویم و برای عرضه های دیگر برنامه ریزی هایی داشته باشیم. متناسب با تقاضا عرضه ها تداوم یابد و قیمت های منصفانه کشف شود.

وی در بخش دیگری تاکید کرد: بورس کالا فقط بازار فیزیکی نیست و با بخشنامه سازمان امور مالیاتی بحث ارزش افزوده و معافیت مالیاتی گواهی سپرده کالایی حل شد و از این پس شاهد رونق معاملات در تمام کالاهای صنعتی خواهیم بود و یکی از این کالاها خودرو خواهد بود.

رییس سازمان بورس افزود: تامین مالی خودروسازان هم در دستور کار است. عرصه خودرو در بورس کالا قدم اول و محکمی بود که برداشتیم و با قدرت ادامه خواهیم داد و از تمام افرادی که همکاری کردند تشکر می کنم.

وی در خاتمه اظهار کرد: بحث های حاکمیت شرکتی در این صنعت با جدیت دنبال خواهد شد و یکی از مطالبات ما از وزارت صمت و سیاستگذار این است که در واگذاری این خودروسازها حاکمیت شرکتی را در نظر داشته باشد.