دکتر جعفر خیرخواهان در گفتوگو با اقتصادنامه درمورد کاهش نرخ ارز و سرکوب آن گفت: به اعتقاد من کاهش قیمت دلار و سرکوب نرخ ارز دلایل جدا از یکدیگر دارند.
وی درباره دلیل افت قیمت دلار خاطرنشان کرد: پیش بینی آینده و احتمال تاثیر مثبت احیای برجام بر اوضاع اقتصادی و گشایش حاصل از آن بر واردات و صادرات موجب تزریق بیشتر ارز به داخل شده و طبیعتا کاهش نرخ ارز را به همراه خواهد داشت.
به گفته خیرخواهان روند مذکور یک پروسه طبیعی بوده و عاری از دخالت هرگونه عوامل خارجی است.
وی درمورد مفهوم سرکوب ارز توضیح داد: سرکوب نرخ ارز به این معنی است که به طور مثال اگر قیمت معمول و مورد انتظار دلار ۳۰ هزار تومان است، دولت قیمت معامله آنرا ۲۵ هزار تومان اعلام کند در نتیجه کسی که نیاز به ارز دارد نمیتواند آن را به قیمت ۲۵ هزارتومان تهیه کند و همه این عوامل منجر به فساد و رانت میشود. به همین دلیل است که اقتصاددانان به شدت مخالف با سرکوب نرخ ارز هستند.
خیرخواهان با اشاره به اینکه کاهش فعلی قیمت دلار ارتباطی با پدیده سرکوب نرخ ارز ندارد، ادامه داد: نفس بازار ارز و به خصوص بازار سهام پایدار نبوده و مداوما در حال تغییر است، به نحوی که این بازارها به شدت تحت تاثیر اخبار بوده و قیمت آنها درحال نوسان است و پایداری آنها حتی میتواند معطوف به یک روز باشد.
وی با ارائه مثالی تصریح کرد: در زمان گذشته مثلا ۵۰۰ سال پیش وقتی کشتی حامل بار گندم به سمت بندری در حرکت بوده، خبر میرسید که کشتی مذکور تا دو روز به شهر میرسد، به طبع آن قیمت گندم در آن شهر کاهش مییافت ولی روز بعد شایعه میشد که کشتی غرق شده و قیمت گندم یک روزه به صورت نجومی زیاد میشد به همین ترتیب روز بعد کشتی به مقصد میرسید و قیمت گندم دوباره کاهش مییافت.
خیرخواهان با اشاره به مثال مذکور و ارتباط آن با شرایط فعلی ادامه داد: تاثیر برجام بر نرخ ارز نیز مانند همان کشتی است، یک روز میگویند قرار بر توافق است و قیمتها شکسته میشوند روز دیگر قیمت دلار دوباره افزایش پیدا میکند و میدان را برای سوداگران مهیا میکند که به این شایعهها دامن زده و برای خرید و فروش هجوم میآورند و همه این پیشبینیها بر نرخ ارز تاثیر میگذارد.
وی درباره تورم و تاثیر آن بر شرایط جامعه، اضافه کرد: تورم متاسفانه عاملی است که بر جو کلی جامعه تاثیر منفی میگذارد، لذا رئیس جمهور یا نماینده مجلس به منظور کنترل شرایط و ناتوانی در رفع ریشه اصلی تورم به سرکوب نرخ ارز متوسل میشوند که مانند یک مسکن کوتاه مدت عمل کرده و دوباره نرخ ارز افرایش یافته و اوضاع بدتر میشود.
خیرخواهان در مورد عرضه بیش از حد ارز به مردم و پیامدهای بعدی آن، ادامه داد: برخی سیاستمداران در صورت وجود ارز و دلار به هدف کاهش تورم آن را به مردم عرضه میکنند و زمانی که خزانه کشور از ارز خارجی تهی شد، ارزش پول و قیمتها به شدت پایین رفته و تورم با سرعت زیادی افزایش مییابد.
ویدر تکمیل سخنانش درمورد تورم و تاثیرات آن، افزود: رشد تورم آسیب جدی به کشور وارد میکند به عنوان مثال دلار یکباره از ۱۰۰۰ تومان به ۳۰۰۰ تومان افرایش پیدا کرد و سپس ۸۰۰۰ تومان و هر دفعه چند برار شد و زیانهای زیادی را به تولیدکنندگان و واردکنندگان تحمیل کرد و موجب ورشکستگیهای زیادی شد.