در فرض دوم، درصورتی‌که میانگین دلار نیما، ۵۰هزار تومان باشد، نماگر اصلی بازار تا ۳میلیون و ۲۰۰هزار واحد، ارزنده است. همچنین اگر ارز سامانه نیما به دلار بازار آزاد نزدیک شود، شاخص تا ۴میلیون واحد نیز پتانسیل رشد خواهد داشت.
علی قاسمی: در میان اهالی بورس، این رسم جا افتاده است که اگر دلار نیما رشد کند، شاخص کل بازار نیز رشد خواهد کرد. اما اینکه نماگر اصلی بورس تا چه محدوده‌‌‌ای افزایش یابد، از اهمیت زیادی برخوردار است؛ همان‌طور که در سال ۱۴۰۲ نیز عبور احتمالی شاخص از ۲میلیون و ۵۰۰هزار واحد می‌‌‌توانست دوباره بورس را حبابی کند.

در چند سال اخیر، سود خالص دلاری بازار کاهش چشمگیری داشته و احتمالا با توجه به رکود بازارهای جهانی و فشارهای داخلی که احتمالا تداوم خواهد داشت، این سود می‌‌‌تواند روند کاهشی داشته باشد و به ۲۴میلیارد دلار برسد. با فرض آنکه P/E آینده‌‌‌نگر بازار، از ۶ تا ۸واحد متغیر باشد، سه سناریوی کلی پیش روی بازار است و کف و سقف شاخص براساس آن تعیین می‌شود. در سناریوی اول که میانگین دلار نیما، حدود ۴۵هزار تومان فرض شده است، شاخص کل در بهترین حالت، می‌‌‌تواند تا ۲میلیون و ۹۵۰هزار واحد رشد کند.

سناریوی دوم دلار ۵۰هزار تومانی است که احتمالا شاخص کل بورس را تا ۳میلیون و ۲۰۰هزار واحد افزایش خواهد داد. سناریوی سوم که احتمال آن بسیار پایین است، دلار نیما را با دلار آزاد برابر فرض می‌کند. شاخص کل با این تفاسیر تا ۴میلیون نیز رشد خواهد کرد.

P/E بازار چقدر است؟
براساس مدل گوردون و بر مبنای محاسبات انجام‌‌‌شده، P/E آینده‌‌‌نگر بازار احتمالا بین ۶ تا ۸واحد است. هر زمان که این نسبت به ۶واحد رسیده، بازار وارد فاز بدبینی شده و احتمالا انقباض پولی و سرکوب ارزی نفس بازار را گرفته است. در موقعیتی P/E بازار به ۸واحد رسیده که بورس با محرک رشد دلار و کاهش نرخ بهره همراه شده است.

بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد براساس آخرین داده منتشرشده در سایت دموداران، صرف ریسک بازار از ۱۵‌درصد به ۱۲درصد کاهش یافته است و در صورتی که نرخ بهره نیز از بازار حمایت کند، احتمالا P/E بازار به سمت ۸واحد خیز برمی‌‌‌دارد و بازده مورد انتظار بازار نیز کاهش خواهد یافت.

سه سناریوی بنیادی برای بورس
اگر فرض شود که بورس تهران برای P/E ۸واحدی آماده شده است، شاخص کل بورس احتمالا یک‌میلیون و ۹۰۰هزار واحد را از دست نخواهد داد. در این صورت، پتانسیل رشد برای شاخص بورس وجود دارد. اما بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که هدف شاخص کل با توجه به سه‌سناریو می‌‌‌تواند متفاوت باشد. هر سناریو به سه‌سناریوی فرعی دیگر تقسیم شده است.

فرض اول آن است که دلار نیما برای رشد، مقاومت نشان دهد و به‌طور میانگین ۴۵هزار تومان مورد معامله قرار گیرد؛ یعنی تارگت دلار نیمای ۵۰هزار تومانی در اواخر سال‌جاری زده شود.

متوسط دلار نیما یا دلار موثر بر شرکت‌ها در سال‌جاری تاکنون ۴۲هزار تومان است و با توجه به شعار و وعده‌‌‌های دولت، امکان تحقق این فرض بسیار پایین است. اگر درآمد دلاری بازار به ۲۲میلیارد دلار کاهش یابد، آنگاه شاخص کل بورس تا ۲میلیون و ۷۰۰هزار واحد رشد خواهد کرد. اما اگر رونق به سود دلاری بازگردد و سود دلاری بازار به ۲۶میلیارد دلار برسد، شاخص تا ۳میلیون و ۲۰۰هزار واحد نیز می‌‌‌تواند رشد کند.

فرض دوم آن است که دلار نیما تا پایان سال به بالای ۵۵هزار تومان برسد و میانگین این شاخص دلاری در سال‌جاری به ۵۰هزار تومان نزدیک شود. این سناریو شعار دولت بوده و احتمالا اختلاف دلار نیما و دلار آزاد به ۱۵درصد و پایین‌‌‌تر از آن خواهد رسید. اما احتمال بالای تحقق دلار نیمای ۵۰هزار تومانی و سود ۲۴میلیارد دلاری مورد توجه است.

شاخص کل با این فرض می‌تواند از ۲میلیون و ۴۰۰هزار تا ۳میلیون و ۲۰۰هزار تومان نوسان کند. این درحالی است که اگر سود دلاری بازار به ۲۶میلیارد دلار افزایش یابد، شاخص کل ۳میلیون و ۵۰۰هزار واحد را نیز خواهد دید.

سناریوی سوم آن است که دلار نیما به دلار بازار آزاد نزدیک شده یا نظام تک‌نرخی حاکم شود که در این صورت دلار نیما یا به‌اصطلاح دلار موثر بر شرکت‌ها حداقل ۶۰هزار تومان خواهد بود. حتی با فرض آنکه سود دلاری بازار با کاهش قابل‌توجهی به ۲۲میلیارد دلار نیز برسد، شاخص بورس تا ۳میلیون و ۶۰۰هزار واحد نوسان خواهد کرد و در صورتی که سود خالص بازار همان ۲۴میلیارد دلار باشد، نماگر اصلی بازار تا ۴میلیون واحد را نیز به خود خواهد دید. هرچند احتمال تحقق این سناریو، بسیار کم است، اما پتانسیل واقعی تغییر در بازار وجود دارد.

اگر دولت چهاردهم برخلاف دولت قبل، دست از دخالت در شرکت‌ها بردارد و رویکرد معقولانه‌ای را نسبت به مسائل اقتصادی اخذ کند، ضمن آنکه بازارهای جهانی از رکود خارج شوند و نظام تک‌نرخی بر بازار ارز داخلی حاکم شود، بازار حتی می‌‌‌تواند شاخص ۵میلیونی را ببیند.

اما تغییرات بزرگ در مدت یک‌سال امری غیر‌ممکن است و با فرض واقع‌بینانه و توزیع احتمالات میان سناریوهای مختلف، احتمال آنکه شاخص تا ۳میلیون و ۲۰۰هزار واحد را طی سال‌جاری به خود ببیند، اصلا کم نیست.

شاخص ۳میلیونی باب میل بازار است؟
بازدهی مورد انتظار بازار در حال حاضر حدود ۴۴درصد است. به عبارت دیگر، فعالان بازار باید ۱۲ تا ۱۳درصد بیشتر از نرخ بهره بدون ریسک بازدهی کسب کنند تا به بورس علاقه‌‌‌مند شوند. شاخص ۲میلیون واحدی بورس از همین منطقه که در آن قرار دارد، حداقل باید تا ۲میلیون و ۸۰۰هزار واحد رشد کند.

با این تفاسیر و با مفروضات و تارگت‌‌‌هایی که برای شاخص کل تعریف شد، تحقق دلار نیما با میانگین ۵۰هزار تومان و سود خالص ۲۲میلیارد دلاری کار سختی نیست و احتمالا بورس بازدهی مورد انتظار بازاری‌‌‌ها را تامین خواهد کرد.

از این‌رو، اگر رشد دلار نیما و کاهش ریسک‌‌‌های سیاسی به بازار کمک کند، بورس تا ۳میلیون و ۲۰۰هزار تومان خواهد رفت که در این صورت بازدهی ۶۰درصدی در انتظار بازار سرمایه است. در حال حاضر هیچ ابزار بدون ریسکی این بازدهی را محقق نخواهد کرد.
منبع: دنیای اقتصاد