در نیمسال اول در بازارهای مالی چه گذشت؟ بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد بازار پول یا همان سپرده‌های بانکی با بازدهی ۱۵درصدی از منظر بازده توانست جایگاه اول را همچون ماه‌های قبل کسب کند.
پس از بازار پول، بازار طلا با بازده ۱۴.۹درصدی در تعقیب بازار پول قرار دارد. البته درخشش طلا بیشتر به‌دلیل وضعیت بازارهای جهانی و رکوردهای تاریخی است که اخیرا شکسته شده است. پس از کاهش نیم‌واحد درصدی نرخ بهره در آمریکا، طلای جهانی با ثبت قیمت ۲۶۲۵دلار بار دیگر بر قله تاریخی خود ایستاد. اگرچه بازار دلار در داخل کشور در ۶ماه نخست سال ثبات داشته است، با این حال افزایش قیمت طلای جهانی کافی بود تا طلای ۱۸عیار به جایگاه دوم از منظر بازده بازارها برسد.
نکته قابل توجه دیگر این است که در شهریورماه بازار سهام نیز از فضای رخوت خارج و موفق شد بازده ۲.۹درصدی را در این ماه ثبت کند. به نظر می‌رسد با سیاست‌های جدید دولت، این بازار با وضعیت رو به بهبودی در ماه‌های آینده مواجه شود.
میکائیل زین‌الدین : بررسی روند شاخص‌های معاملاتی در شهریورماه و همچنین در ۶ ماه نخست سال‌جاری گویای آن است که ناخدای اصلی بازارها طلای جهانی است، در حالی‌که نرخ رشد دلار آزاد از ابتدای سال تاکنون همچنان در وضعیت منفی قرار دارد، شاخص‌های طلایی بازدهی‌‌‌‌‌های قابل‌توجهی را به‌ثبت رسانده‌اند. تحلیلگران عامل اصلی این رویداد را رشد بهای جهانی اونس طلا و نیرو محرکه طلای جهانی را نیز افزایش سطح ریسک‌های بین‌المللی می‌دانند.
طلای جهانی به بازار سکه فرمان می‌دهد. برخلاف وجود ثبات نسبی در فضای معاملات ارزی، روند نرخ شاخص‌های طلایی در ۶ ماه گذشته و به‌خصوص در هفته‌های پایانی تابستان افزایشی ثبت شد. تمامی شاخص‌های طلایی بازار تهران شامل سکه طلا طرح جدید، نیمسکه طلا، ربع‌‌‌‌‌سکه طلا و‌گرم طلا ۱۸عیار در آخرین ماه تابستان رشد ارزش‌های بیش از ۴درصد را تجربه کردند.
ارزش ذاتی سکه طلا در بازار تهران از حاصل‌ضرب قیمت طلای جهانی در قیمت روز دلار آزاد و ضریب تبدیل اونس به گرم سکه تشکیل می‌شود. دلار آزاد از ابتدای سال تاکنون نرخ رشدی منفی را تجربه‌کرده و در شهریور ماه تنها حدود یک‌درصد افزایش ارزش داشتهاست، اما در مقابل هر اونس طلای جهانی در بازه شهریورماه حدود ۴.۴۲درصد و از ابتدای سال‌شمسی تاکنون حوالی ۲۲درصد رشد قیمت را تجربه کرده‌است، در نتیجه می‌توان گفت مهم‌ترین نیروی محرکه نرخ شاخص‌های طلایی قیمت جهانی اونس طلا است.
رکورد ماهانه شاخص‌های طلایی در اختیار ربع‌‌‌‌‌سکه با حدود ۶.۷۱درصد افزایش ارزش است. برادر کوچک خانواده سکه در روزهای پایانی مردادماه حوالی ۱۴میلیون و۹۰۰هزار تومان معامله می‌شد که در روز ۲۹ شهریورماه با اختلاف یک‌میلیون‌تومانی نسبت به این نرخ به رقم ۱۵میلیون و ۹۰۰هزار‌تومان رسید. به‌طورکلی ربع‌‌‌‌‌سکه با توجه به قیمت کمتر و نقدشوندگی آسان‌‌‌‌‌تر خود بیشتر از دیگر شاخص‌های بازارطلا مورد استقبال خریداران قرار می‌گیرد.
رتبه دوم و سوم شاخص‌های طلایی رسمی در بازه شهریورماه نیز در اختیار سکه طلای طرح جدید و نیمسکه طلا به ترتیب با ۴.۵۲ و ۴.۳۶درصد افزایش ارزش است. شاخص طلایی غیررسمی آب‌شده نقدی نیز در ماه آخر تابستان حدود ۵درصد افزایش ارزش داشتهاست، اما در بررسی ۶ ماهه صدرنشین بازار فلز زرد قیمت‌گرم طلای ۱۸عیار است.
این شاخص از روزهای پایانی سال‌گذشته تاکنون حدود ۱۴.۹درصد افزایش ارزش را تجربه‌کرده که بسیار نزدیک به بازدهی سپرده‌های بانکی در بازه مورد ذکر است. برخی از تحلیلگران معتقدند که درصورت ادامه‌یافتن روند افزایشی نرخ طلای جهانی، احتمالا در ماه نخست پاییز دوره حکمرانی سپرده‌های بانکی به اتمام رسیده و صدرنشینی جدول بازدهی از ابتدای سال‌در اختیار شاخص‌های طلایی قرار گیرد، اما آیا روند افزایشی نرخ اونس طلا ادامه خواهدداشت؟
معامله‌گران شاخص جهانی طلا در ماه‌های اخیر شاهد حضور نرخ این شاخص در قله‌‌‌‌‌های تاریخی بودند. به‌طورکلی دو عامل مناقشات نظامی بین‌المللی و اتخاذ سیاست‌های انبساطی از سوی بانک‌‌‌‌‌مرکزی کشور‌‌‌‌‌های اروپایی را می‌توان به‌عنوان مسببان حضور نرخ جهانی اونس طلا در قله‌‌‌‌‌های قیمتی معرفی کرد.
بسیاری از تحلیل‌ها گویای آن است که احتمال و افزایش ۰.۲۵واحددرصدی نرخ‌‌‌‌‌بهره بانکی در آمریکا وجود دارد که این امر می‌تواند به کاهش متقاضیان بازار طلا منجر شود، اما در مقابل با توجه به رویداد‌‌‌‌‌های چند روز اخیر در لبنان و نوار غزه ریسک‌های نظامی همچنان در سطح بالایی قرار دارد که این ریسک‌ها می‌تواند به تداوم روند افزایشی اونس طلا کمک کند.
دلار آرامش خود را مدیون کیست؟
نوسانات بازار ارز در ۶ ماه نخست سال به‌‌‌‌‌خوبی کنترل شد. بررسی روند معاملات ارزی در نیمسال نخست۱۴۰۳ نشان می‌دهد که بازه نوسان اسکناس‌‌‌‌‌های خارجی کوچک شده‌است. رفتار بازار ارز غیررسمی در سال‌های اخیر به‌‌‌‌‌گونه‌‌‌‌‌ای بوده که با انتشار یک خبر منفی نرخ شاخص‌های این بازار نوسانات چشمگیری را رقم می‌زدند، اما در ماه‌ها سپری‌شده از سال‌جاری به‌رغم وجود برخی ریسک‌های سیاسی، نوسانات بازار غیررسمی کنترل شده‌است.
برخی از تحلیلگران عامل اصلی این اتفاق را در بهبود فرآیند ارزآوری کشور جست‌وجو می‌کنند. به استناد اخبار داخلی و خارجی میزان صادرات نفت کشور در یک سال‌اخیر افزایش چشمگیری داشتهاست. درنتیجه این امر ذخایر ارزی بانک‌‌‌‌‌مرکزی نیز در شرایط مساعدی قرارگرفته و بازارساز توانایی مقابله با نوسانات بازار را دارد. از سوی دیگر روی‌‌‌‌‌کار آمدن دولتی با رویکرد سیاست خارجی مثبت نیز در کاهش دامنه‌نوسانات نرخ‌‌‌‌‌ارز بی‌‌‌‌‌تاثیر نیست.
برخی از کارشناسان سیاسی- اقتصادی معتقدند که دولت مسعود پزشکیان در مقبال تهدیدهای خارجی رویکردی دیپلماتیک اتخاذ‌کرده و همین امر از احتمال گسترش درگیری‌های منطقه‌ای به میزان قابل‌توجهی می‌‌‌‌‌کاهد. درنتیجه با کمتر‌شدن احتمال درگیری ایران در مناقشات منطقه‌ای انتظارات تورمی فعالان بازار نیز کم‌‌‌‌‌رنگ شده و تقاضای تورمی در بازار ایجاد نمی‌شود.
بررسی‌‌‌‌‌ها حاکی از آن است که قیمت دلار در معاملات غیررسمی که سال‌گذشته را در رقم ۶۰هزار و ۲۰۰تومان به پایان رسانده‌‌‌‌‌بود، در روزهای پایانی شهریورماه حوالی رقم ۵۹هزار و ۳۰۰تومان معامله شد تا در ۶ماه نخست سال۱۴۰۳ این شاخص مهم منفی ۱.۴۹درصد افت ارزش را تجربه کند. البته ارز مذکور در بازه ۳۱ روزه شهریورماه حدود یک‌درصد رشد ارزش داشتهاست.
تصویر بازار در واپسین روزهای شهریور
بازارهای ارز و طلا در روزهای پایانی شهریورماه رفتار متفاوتی از خود به نمایش نگذاشتند. نرخ دلار آزاد که در هفته‌های اخیر در کانال ۵۹هزار‌تومانی نوسان می‌کرد روز پنج‌شنبه ۲۹شهریور نیز در این بازه قیمتی به نوسان پرداخت.
هر اسکناس آمریکایی در واپسین معاملات نقدی روز پنج‌شنبه با حدود ۳۵۰تومان کاهش نسبت به نرخ روز چهارشنبه در رقم ۵۹هزار و ۳۰۰تومان معامله شد. سکه طلا طرح جدید نیز در این روز به نوسان اندک ۳۵هزار‌تومانی اکتفا کرد و در رقم ۴۴میلیون و ۲۱۵هزار‌تومان فعالیت خود در آخرین ماه تابستان را خاتمه بخشید.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد
مطالب مرتبط
