در این برهه زمانی برخی با کوچک‌ترین افت قیمتی هراسان از بازگشت به دوره اصلاحی شناسایی سود کرده و فروشنده می‌شوند و برای برخی دیگر افت قیمت‌ها فرصتی برای خرید سهام است. اما کدام گروه‌های بورسی از معیارهای ارزندگی برخوردارند؟ کارشناسان بورسی معتقدند اکنون که کاهش موارد تاثیرگذار بر اعتماد سهامداران به بازار سهام به روند صعودی بازار کمک کرده است، گروه‌های کامودیتی‌محور از جذابیت بالاتری برای سرمایه‌گذاری برخوردارند. با این حال تعیین‌تکلیف بودجه ۱۴۰۰ می‌تواند چشم‌انداز روشن‌تری پیش‌روی سرمایه‌گذاران قرار دهد.

انرژی لازم برای‌ پرش قیمت‌ها وجود دارد؟

محمدیوسف امین‌داور، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: پس از کاهش بی‌وقفه قیمت‌های سهام و شاخص‌کل در ماه‌های گذشته و رسیدن این نماگر به محدود ۲/ ۱میلیون واحد، شاهد کاهش عرضه‌ها و بازگشت تقاضا به بازار بودیم. مانند هر نقطه برگشتی، در ابتدا برگشت بازار همراه با تردید بود ولی کم‌کم تقاضا تقویت شد و شاخص روند افزایشی را شروع کرد تا به محدوده ۵/ ۱میلیون رسید. این مرز روانی فعلا جلوی رشد شاخص را گرفته است و بسیاری می‌خواهند بدانند آیا این وضعیت توقفی موقتی با هدف جمع کردن انرژی است یا اینکه باید دوباره در انتظار کاهش مجدد شاخص باشیم؟

او اضافه می‌کند: برای پاسخ به این سوال باید پارامترهای زیادی در نظر گرفته شوند و طبیعتا احتمال خطا در آن زیاد است‌ لذا بهتر است سعی کنیم بر شواهد و پارامترهای مهم تاثیرگذار تمرکز کنیم. بنابراین به‌جای پیش‌بینی آینده باید خودمان را برای وقایع آتی آماده کنیم.

امین‌داور با بیان اینکه «یکی از شواهدی که نشان می‌دهد قیمت‌های سهام چقدر ارزنده هستند نسبت قیمت به درآمد یا P/ E بازار است» توضیح می‌دهد: این نسبت که همیشه بین ۴ تا ۷ در نوسان بود‌ و گاهی نیز در دوران‌های اوج بازار به ۱۰ می‌رسید، در مرداد سال‌جاری به محدوده ۳۵ رسید و هم اینک پس از اصلاح قیمت‌ها، به محدوده ۱۶ رسیده است. البته برخی به محاسبه نسبت قیمت به درآمد گذشته‌نگر (ttm) خرده می‌گیرند. برای این گروه نیز می‌توان از نسبت قیمت به درآمد آتی‌نگر (forward) مثال آورد که توسط جمعی از تحلیلگران بورسی محاسبه می‌شود. این نسبت نیز هم‌اکنون در محدوده ۱۲ است. بنابراین اولین شواهد حکایت از آن دارد که قیمت‌ها هنوز توان کافی برای پرش ندارند.

این تحلیلگر بازار سرمایه اضافه می‌کند: نکته دیگر اینکه رشد بازار در بهار و اوایل تابستان مرهون ورود شدید نقدینگی افراد حقیقی به بازار بود. برآوردها از ورود میلیونی افراد با ۱۲۰ هزار میلیارد تومان در این دوره حکایت دارند. این مبلغ در کنار ۲۵ هزار میلیارد تومانی که در نیمه دوم سال ۹۸ وارد بازار شد، نقش زیادی در بازار داشتند. برآورد می‌شود که با توجه به تغییرات ارزش سهام و همچنین خروج نقدینگی صورت‌گرفته در هفته‌های گذشته، هنوز چیزی در حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی حقیقی در بازار حضور داشته باشد. طبیعتا بخشی از این افراد در سود هستند و گروهی نیز ضرر کرده‌اند. به‌نظر می‌رسد تصمیمی که این افراد در مورد تداوم حضور یا عدم‌حضور خود در بازار خواهند گرفت، میزان فشار فروش در زمان رشد بازار را نشان خواهد داد. امین‌داور با بیان اینکه «علاوه بر اینها قیمت جهانی کامودیتی‌ها، تورم انتظاری و نرخ دلار نیز تاثیر بسیاری بر بازار خواهند گذاشت» می‌گوید: فروش شرکت‌های بزرگ فولادی، فلزی و پتروشیمی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند. البته روند تحریم‌ها و احتمال کاهش ارتفاع دیوار آن، می‌تواند خبر خوبی برای این شرکت‌های صادارت‌محور باشد.

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان می‌کند: بنا بر موارد فوق به‌نظر می‌رسد که رسیدن شاخص در کوتاه‌مدت (کمتر از ۶ ماه) به قله قبلی مبنای قابل‌توجهی نداشته باشد و نباید به آن امیدوار بود. البته این پیش‌بینی بر اساس شرایط فعلی بیان شده است و با توجه به پیچیدگی شرایط اقتصادی و سیاسی در ماه‌های آتی، امکان بروز وقایع پیش‌بینی نشده وجود دارد که می‌تواند مسیر جدیدی را فراروی بازار قرار دهد.

صنایع جذاب برای سهامداری

مصطفی صفاری، کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: اثرات بودجه‌ای کاملا روی صنایع متفاوت است و باید صبر کنیم که لایحه بودجه تصویب شود تا بتوان درباره صنایع جذاب برای سرمایه‌گذاری در بورس در وضعیت فعلی صحبت کنیم، اما آنچه مشخص است اینکه صنایع صادرات‌محور خوب و جذابند. او تشریح می‌کند: پتروشیمی‌ها، صنایع گازی، دارویی‌ها، بانک‌ها و بیمه‌ها که بعد از برجام اوضاع‌شان خوب می‌شود نیز برای سرمایه‌گذاری و معامله جذابند. این کارشناس بازار سرمایه معتقد است ۸۰‌درصد از صنایع در بازار اوضاع خوبی دارند و معامله‌گران می‌توانند سراغ سرمایه‌گذاری در این گروه‌ها بروند.

صفاری در همین حال بازگشت آمریکا به برجام و توافق هسته‌ای جدید بین ایران و ایالات‌متحده را یادآور می‌شود و می‌گوید بخشی از جذابیت این صنایع به این توافق بازمی‌گردد. او می‌افزاید: البته ایران از برجام خارج نشده و فقط برخی از تعهداتش را کاهش داده است، بنابراین ما از برجام خارج نشدیم که بخواهیم به آن توافق‌نامه بازگردیم. آمریکا باید به توافق هسته‌ای و برجام برگردد. با بازگشت آمریکا به برجام صنایعی که از آنها نام بردم برای سرمایه‌گذاری و معامله جذاب خواهند شد. البته همان‌طور که گفتم باید منتظر اثر بودجه نیز بر این صنایع باشیم. این کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: هرچند دولت تازه لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ را تقدیم مجلس شورای اسلامی کرده و هنوز این بودجه به تصویب نهایی نرسیده است اما در این لایحه قرار شده که یارانه‌ها به صنایع به‌صورت نقدی شود، برای همین می‌بینید که اکنون دارویی‌ها صف خرید هستند. همچنین در لایحه بودجه سال آینده ابهاماتی درخصوص دلار ۴۲۰۰ وجود دارد که تعیین‌تکلیف آن می‌تواند سرنوشت برخی گروه‌ها را مشخص کند.  صفاری خاطرنشان می‌کند: به‌نظر می‌رسد حال بازار خوب است و هرقدر به انتهای سال نزدیک شویم چون اول سال تورم داشتیم وضع شرکت‌ها بهتر می‌شود و مطمئنا بازار حالش خوب خواهد ماند.

او همچنین می‌گوید با توجه به اصلاح خوب همه سهم‌ها در بازار، در صورت اعتماد دوباره سهامداران به سرمایه‌گذاری در بورس روند بازار می‌تواند مسیر اصلی خود را پیدا کند و به روزهای پر رونق بازگردد.

منبع: دنیای اقتصاد