يکشنبه 4 آذر 1403 شمسی /11/24/2024 12:16:06 AM
با گذشت بیش از یک هفته از آغاز دور دوم گفتوگوها در دولت ابراهیم رئیسی، ایران و ۱+۴ به «پیشنویس جدیدی» که در آن نظرات ایران اعمال شده، دست یافتند که در صورت نهایی شدن، این متن مبنای رایزنی‌‌‌های آتی قرار خواهد گرفت. همچنین منابع نزدیک به مذاکرات اعلام کردند که گفتوگوها پس از «وقفه‌‌‌ای حدود ۱۰ روزه» از سر گرفته می‌شود؛ خبری که توسط علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران نیز مورد تایید قرار گرفت و وی در این خصوص با بیان اینکه در هفته‌‌‌ای که گذشت «پیشرفت خوبی داشتیم»، گفت: «بعد از یک وقفه چند روزه، مذاکرات را ادامه خواهیم داد.»
پیش‌تر دیپلمات‌‌‌های غربی در گفتوگو با خبرگزاری رویترز از احتمال تعویق مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین تا ششم دی خبر داده بودند.همزمان با این تحولات مذاکرهکنندگان ارشد انگلیس، فرانسه و آلمان، در پایان نشست کمیسیون مشترک برجام با صدور بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که در مذاکرات وین که با هدف رفع تحریم‌ها تا روز جمعه جریان داشت، پیشرفت‌های فنی حاصل شده است.در بیانیه تروئیکای اروپایی آمده که ما به تصمیم باقری کنی، مذاکرهکننده اصلی ایران برای بازگشت به تهران جهت رایزنی استقبال می‌‌‌کنیم، هرچند این مساله وقفه‌‌‌ای مایوس‌‌‌کننده در مذاکرات می‌‌‌اندازد. ما به همراه شرکای چینی، روسی و آمریکایی‌‌‌مان آماده ادامه دادن مذاکرات بودیم. علی باقریکنی، مذاکرهکننده ارشد ایران در مذاکرات وین نیز گفت اگر طرف مقابل دیدگاه‌ها و مواضع منطقی جمهوری اسلامی ایران را بپذیرد، گفت‌وگوهای دور جدید می‌تواند آخرین دور مذاکرات باشد و در کوتاه‌ترین زمان به توافق برسیم. معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا نیز پس از پایان نشست روز جمعه کمیسیون مشترک برجام گفت که مشارکت‌کنندگان به یک متن مشترک برای مذاکره درباره احیای مفاد توافق ۱۳۹۴ دست یافته‌اند. مورا همچنین در کنفرانسی خبری گفت: ایالات‌متحده بخش مهمی از مذاکرات وین است. مذاکرات وین برای بازگرداندن آمریکا به برجام انجام می‌شود. از سوی دیگر پس از توافق روز چهارشنبه ایران و آژانس درباره تعویض دوربین‌‌‌های نظارتی در تاسیسات کرج، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در کنفرانسی خبری با بیان این موضوع که «با ایران به پیشرفتی درخصوص تاسیسات کرج و دوربین‌‌‌هایش دست یافتیم» تاکید کرد که «من تا به حال نشنیده‌‌‌ام که کسی از میان طرف آمریکایی از توافق ما با ایران ناخشنود باشد.»
نشست اختتامیه کمیسیون مشترک
همچنین نشست اختتامیه کمیسیون مشترک برجام با حضور ایران و گروه ۱+۴ عصر روز گذشته در هتل کوبورگ وین برگزار شد. هیات مذاکرهکننده ایران نیز شب گذشته پس از بیش از یک هفته رایزنی در وین به کشور بازگشتند. نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان و مدیران سیاسی وزیران امور خارجه ایران و ۱+۴ عصر روز جمعه درحالی برگزار شد که دو طرف به پیشرفتهایی در رابطه با رفع اختلافات در متن مذاکرات دست یافتند.به گزارش «ایسنا» مذاکرات ایران و ۱+۴ برای بررسی چگونگی بازگشت همه اعضا به برجام به علاوه آمریکا از ۸ آذر پس از یک وقفه چند‌ماهه از سر گرفته شد.این مذاکرات پس از یک هفته وقفه برای مشورت هیاتها با پایتخت‌هایشان مجددا در ۱۸ آذر از سر گرفته شد و طی ۹ روز گذشته رایزنی ها در سطوح مختلف سیاسی و کارشناسی به طور دوجانبه، چند جانبه برگزار شد.دو طرف توانستند در این دور از مذاکرات از سطح اختلافات خود بکاهند و به پیشرفت هایی در متون مذاکراتی دست یابند. ایران سه سند درباره لغو تحریم ها، اقدامات هسته ای و زمان بندی اجرای توافق به طرف مقابل ارائه کرد اما طرف مقابل به ویژه سه کشور اروپایی و آمریکا اصلاحات و پیشنهادهای ایران را نپذیرفتند و تصریح کردند که باید متن پیشنویس تفاهم شده در وین ۶ مورد تاکید همه طرف ها برای بررسی قرار گیرد. اما ایران این استدلال و موضع اروپا و آمریکا را نپذیرفت.مذاکرات انجام شده از ۸ آذر تا کنون بیشتر به این موضوع اختصاص یافته است که پیشنهادها و اصلاحات جدید ایران به نحوی مرضی الطرفین به متن پیش نویس وین ۶ اضافه و وارد شود.هر چند منابع نزدیک به مذاکرات اعلام کردند که در این رابطه به پیشرفت هایی دست یافته اند اما برای اینکه بگوییم دو طرف بر سر یک متن پیش نویس به تفاهم رسیدند تا مذاکرات بر سر آن را به طور جدی شروع کنند هنوز خیلی زود است.
روند کار مثبت است
عصر پنج‌شنبه نیز میخائیل اولیانوف، مذاکرهکننده ارشد روسیه در مذاکرات وین، پس از نشست سه‌جانبه با مذاکرهکنندگان ارشد ایران و چین، روند گفتوگوها را مثبت ارزیابی کرد. به گزارش «ایرنا»، اولیانوف عصر پنج‌شنبه در گفتوگو با خبرنگاران مقابل هتل کوبورگ وین گفت: «من معتقدم ما پیشرفتهایی (در مذاکرات) داشتیم و امیدوارم طی روزهای آینده بتوانیم اظهارات دقیق‌‌‌تری را مطرح کنیم؛ اما روند کار مثبت است.»او پاسخ به این پرسش را که مانع اصلی رسیدن به توافق در وین چیست، دشوار توصیف اما تصریح کرد که در مذاکرات پیشرفتهایی حاصل شده است. این دیپلمات روس گفت: «نمی‌تواند درباره محتوای مذاکرات صحبت کند اما به زودی جزئیات بیشتری اطلاع‌رسانی خواهد شد.»وی در پاسخ به این سوال که طرفها روی چه متنی کار می‌‌‌کنند نیز توضیح داد: «خیلی وقت پیش ما توافق کردیم بر مبنای متون ژوئن کار کنیم اما این طور که من متوجه هستم، هرکدام از هیاتها حق دارند پیشنهادهای خود را ارائه کنند چون آن متون نهایی نشده بود.» اولیانوف درباره جزئیات پیشنویس توافق تاکید کرد: «مذاکرات محرمانه است و نمی‌توانم جزئیات را به‌ویژه در این مقطع بازگو کنم. ما گام به گام در حال حرکت به جلو هستیم و احتمالا (به زودی) در موقعیتی خواهیم بود که جزئیات بیشتری را اطلاع‌رسانی کنیم.» این مقام روسی با این حال عنوان کرد که هرگونه تحول درباره روند مذاکرات از سوی انریکه مورا هماهنگ کننده برجام اعلام خواهد شد. وی عنوان کرد که هنوز تغییر چندانی در موضع اروپاییها در مذاکرات رخ نداده است. میخائیل اولیانوف روز جمعه نیز در توییتی نوشت: «عصر روز پنج‌شنبه با نماینده آمریکا در امور ایران آقای رابرت مالی دیدار کردم. همکاری عملگرایانه بین هیات‌های ما در جریان گفت‌وگوهای وین بسیار مهم است. به نظر می‌رسد سازنده باشد.»وی همچنین در توییتی دیگر نوشت: «اعضای برجام [۱+۴] (بدون ایران) یک دیدار هماهنگی سنتی برای جمع بندی نتایج هفت دور مذاکرات وین برگزار کردند.»
ادامه مذاکرات پس از چند روز وقفه
همچنین علی باقریکنی، مذاکرهکننده ارشد ایران در مذاکرات هستهای، روز جمعه با ابراز خرسندی از پیشرفت مذاکرات، نوشت: «بعد از یک وقفه چند روزه، مذاکرات را ادامه خواهیم داد.» به گزارش «ایرنا»، باقری کنی در حساب کاربری خود در توییتر با اشاره به برگزاری کمیسیون مشترک در عصر روز جمعه نوشت: «پس از رایزنی با دیگر هیاتها، بعد ازظهر روز پنج‌شنبه من و انریکه مورا (معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌‌‌کننده کمیسیون مشترک برجام) برای ارزیابی وضعیت و بحث درباره مسیر پیش رو، دیدار کردیم.» وی تاکید کرد: «این هفته پیشرفت خوبی داشتیم.»
تاریخ احتمالی ازسرگیری مذاکرات
در شرایطی که مذاکرهکننده ارشد ایرانی نیز به تعویق گفتوگوها اشاره کرد، پیش‌تر دیپلمات‌‌‌های غربی در گفتوگو با خبرگزاری رویترز از احتمال تعویق مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین تا ششم دیماه خبر داده بودند. به گزارش خبرگزاری فارس، سه دیپلمات غربی در گفتوگو با خبرگزاری رویترز مدعی شدند نمایندگان طرف‌‌‌های باقی‌‌‌مانده در برجام جمعه دیداری درباره معوق کردن مذاکرات وین دارند. یکی از دیپلمات‌‌‌های مورد استناد رویترز گفته قرار است مذاکرات از ۲۷ دسامبر (ششم دیماه) از سر گرفته شود. یک دیپلمات دیگر بازه زمانی بین کریسمس و سال نوی میلادی را به عنوان زمان احتمالی از سرگیری مذاکرات مطرح کرده است.
متن سوم مبنای کار است
در همین حال، روز پنج‌شنبه یک منبع مطلع نزدیک به مذاکرات ایران و ۱+۴ (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و انگلیس) در وین در گفتوگو با خبرگزاری فارس درباره آخرین وضعیت مذاکرات گفت: «در حالی که اروپاییها در ابتدا با عدم‌پذیرش پیشنویسهای ایران در مورد تحریم‌ها و اقدامات هستهای، تنها پیشنویسهای حاصل از ۶ دور مذاکره قبلی را مبنای ادامه مذاکره می‌دانستند، نهایتا پذیرفتند که متن سومی مبنا قرار بگیرد.»این منبع مطلع افزود: «متن جدید، از ترکیب متن اول و اضافه شدن پیشنهادهای ایران تهیه و روی آن کار می‌شود. تا الان دو non paper از سوی آمریکایی‌‌‌ها در مورد پیشنویسهای تحریم و هستهای به ایران ارائه شده که پاسخ‌‌‌ها در ۱۲ صفحه از سوی هیات ایرانی تهیه و با واسطه به آنها داده شده است.»این منبع به نقل از کارشناسان گفت: «این روند نشان می‌دهد که آمریکایی‌‌‌ها به‌رغم تعیین ضرب‌الاجل و وارد کردن فشار، به دنبال ادامه یافتن مذاکرات هستند و تلاش می‌‌‌کنند که رویکردی فعال داشته باشند.» این منبع خاطرنشان کرد: «هم اروپاییها و هم آمریکا در مجموع در فضای مذاکرات تعامل نسبتا مناسبی دارند، اما جریان خبری را برعکس به نحوی هدایت می‌‌‌کنند که مذاکرات رو به جلو نیست و عامل آن هم ایران است.»
برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام
نشست کمیسیون مشترک برجام روز گذشته میان مذاکرهکنندگان ارشد گروه ۱+۴، اتحادیه اروپا و ایران برگزار شد. این جلسه در سطح معاونان وزیر و مدیران سیاسی وزارت امور خارجه ایران و گروه ۱+۴، به ریاست علی باقری کنی مذاکرهکننده ارشد ایران و انریکه مورا معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا برگزار شد. این دور از مذاکرات پنج‌شنبه هفته گذشته آغاز شد و هیاتها بلافاصله پس از نشست کمیسیون مشترک، کار روی متون و تلاش برای کاهش اختلافات را آغاز کرده‌‌‌اند. گفتوگوها روی متون صرفا به کارگروهها محدود نبود و طرفین در قالب‌‌‌ها و سطوح مختلف سرگرم کار در دو حوزه رفع تحریم و هستهای بودند.
حمایت پکن از دیپلماسی
همزمان با دست یافتن به برخی پیشرفت‌‌‌ها در مذاکرات وین، وزیر خارجه چین در تماس تلفنی با همتای ایرانی خود تاکید کرد پکن از خواسته‌‌‌های مشروع و منطقی ایران حمایت می‌‌‌کند و با رویکرد نادرست اعمال فشار مخالف است. به گزارش خبرگزاری فارس، «وانگ یی» مشاور دولتی و وزیر امور خارجه چین روز پنج‌شنبه گفت پکن به طور قاطع به حل و فصل سیاسی و دیپلماتیک در ارتباط با موضوع هستهای ایران متعهد است و با طرف‌‌‌های مربوطه برای دستیابی به نتایج سریع در مذاکرات وین کار خواهد کرد. بنابر گزارش شبکه «سی‌‌‌جی‌‌‌تی‌‌‌ان» چین، وانگ در گفت‌‌‌وگوی تلفنی با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه موضوع هستهای ایران بر سر یک تقاطع قرار دارد، افزود: «چین از ادامه مذاکرات با هدف احیای توافق ۲۰۱۵ حمایت می‌‌‌کند.»
استقبال مسکو از توافق ایران و آژانس
از دیگر سو، سخنگوی وزارت خارجه روسیه از حصول توافق میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی استقبال کرد. به گزارش «ایسنا»، ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه روز پنج‌شنبه در اظهارنظری درخصوص توافق میان ایران و آژانس اتمی گفت: «ما از این توافقات استقبال می‌‌‌کنیم. ما از تعهد متقابل ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در چارچوب توافق جامع پادمانی و در راستای نیازمندی‌‌‌های برنامه جامع اقدام مشترک جهت حل و فصل برنامه هستهای ایران و در سایه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل حمایت می‌‌‌کنیم.» به گفته زاخارووا چنین خبر خوبی اکنون بیش از هر زمان دیگری از نظر ایجاد محرک برای مذاکرات وین درخصوص احیای اجرای کامل برجام اهمیت دارد.
ایران به گفتوگوها پایبند است
به گزارش سی‌چی‌تی‌ان، امیرعبداللهیان هم با قدردانی از نقش سازنده چین در پیشبرد مذاکرات، وانگ را در جریان آخرین تحولات گفتوگوها در وین قرار داد. طبق اعلام این رسانه چینی، امیرعبداللهیان با بیان اینکه ایران با صداقت و حسن نیت در مذاکرات حضور دارد و یکسری اقدامات مثبت انجام داده است، گفت: «تهران به شکلی منعطف و عملگرایانه به حضور در مذاکرات ادامه خواهد داد.» وی تاکید کرد: «ایران گفتوگو و همکاری با طرف‌‌‌های مربوطه را حفظ خواهد کرد اما هرگز تهدید یا قلدری را نخواهد پذیرفت.»
باقری: به دو سند جدید دست یافتیم
رئیس هیات مذاکرهکننده ایران گفت: در هفته گذشته و طی مذاکرات در موضوع لغو تحریم‌ها و اقدامات هستهای به دو سند دست پیدا کردیم که این دو سند، دیگر سندهای به دست آمده در ۲۰ ژوئن (مذاکرات وین ۶) نخواهند بود بلکه دو سند جدید است که بر اساس مواضع ایران مبنای مذاکراتی خواهد بود که در آینده نزدیک در وین آغاز می‌شود. باقری کنی ادامه داد: «در طول این چند روزی که گفت‌وگوهای وین هفتم را داشتیم، در کمتر از ۲۰ روز چند دور مذاکره در سطح روسای هیاتها، کارگروهها و کارشناسان برگزار شد و چند سند هم بین طرفها مبادله شد تا دیدگاه‌های دو طرف و تغییراتی که در متن باید داده شود اعمال شود و آخرین سند را ما امروز درباره لغو تحریم‌ها دریافت کردیم.»رئیس تیم مذاکرهکننده هستهای ادامه داد: «در بحث هستهای هم ما دیدگاه‌های خود را بر روی متن پیشنویس وین ۶ درج کرده و ارائه داده بودیم. تفاوت این سند با سند لغو تحریم‌ها این بود که طرف اروپایی اصلاحات جدیدی که اعمال شده بود را به عنوان مبنای مذاکرات نمی‌پذیرفت و تصریح می‌کرد که همه باید به پیشنویس وین ۶ بازگردند و بر اساس آن مذاکرات ادامه یابد. اما ما بر اساس منطق و استدلالی که داشتیم در مقابل این موضع غیرمنطقی ایستادگی کردیم و گفتیم مواضع ما باید لحاظ شود و در طی مذاکرات مباحثه خواهیم داشت تا به جمع‌بندی مرضی‌الطرفین برسیم اما متاسفانه با یک مقاومت غیرموجه از سوی سه کشور اروپایی مواجه شدیم. با این حال این باعث نشد که تیم ایران از مواضع منطقی و مستدل خود دست بکشد.»
باقری افزود: «در طی یک هفته گذشته مذاکرات بسیار سنگین و فشرده‌ای بین طرفها در سطوح مختلف برگزار شد و دیدگاه‌های طرفها مبادله شد تا در نهایت اروپاییها هم مجاب شدند که دیدگاه‌های ایران به عنوان مبنایی برای مذاکرات جدی و نتیجه‌بخش پذیرفته شود، از این رو هم در موضوع لغو تحریم‌ها و هم اقدامات هستهای به دو سند دست پیدا کردیم که اینها دیگر سند پیشنویس مذاکرات ۲۰ ژوئن نخواهند بود بلکه دو سند جدید است که بر اساس مواضع ایران مبنای مذاکراتی خواهد بود که در آینده نزدیک در وین آغاز می‌شود.»
منبع: دنیای اقتصاد
مطالب مرتبط
نظرات کاربران برای این مطلب فعال نیست
