اقتصادنامه، علیرضا بهداد: کتاب تعرفه ایران با داشت 860 صفحه یکی از قطورترین کتاب های تعرفه در دنیاست که از نظر برخی کارشناسان، این کتاب با توجه به حجم انبوهی از اعداد و ارقام برای واردات انواع کالا، نشان می دهد سیاستگذاران اقتصادی کشور هنوز قصد دارند با استفاده از ابزار تعرفه، اقتصاد کشور را مدیریت کنند.

این کتاب که هرساله مورد تجدید نظر قرار می گیرد در حقیقت خود به عنوان یکی از موانع کسب و کار و تولید در کشور شناخته می شود به طوری که جا افتادگی برخی کالاها و اشتباه برخی ارقام و سوءبرداشت از آن باعث شده تا تولیدکنندگان کشور چند ماه از وقت و انرژی خود را صرف اصلاحات لازم برای این کتاب کنند.

به اعتقاد کارشناسان، وجود چنین کتابی خود سبب شده تا چوب لای چرخ تولید قرار گیرد و دولت برای ورود تمام کالاها به کشور به زعم خود مدیریت داشته باشد، غافل از آنکه با وجود چنین کتاب قطوری کماکان قاچاق انواع کالا یکی از چالش های اصلی اقتصاد کشور به شمار می رود و مورد انتقاد مقامات ارش نیز قرار گرفته است.

در این میان پرسشی که مطرح می شود آن است که آیا نظام تعرفه ای می توان اقتصاد ایران را به پیش برده و پیش شرط های اقتصاد درون زا و برون نگر را محقق کند؟

در این رابطه برخی کارشناسان معتقدند که دولت یازدهم به رغم اقدامات مناسبی که در ایجاد ثبات در فضای کلان اقتصادی کشور انجام داده در سه سال گذشته فرصت سوزی های زیادی به وجود آورده طوری که، اصل را رها کرده و به برخی از فرعیات که تاثیری در بهبود فضای اقتصادی دارد، روی آورده است.

از نظر آنان نظام تعرفه ای کشور نیازمند تغییراتی اساسی است که این تغییرات قبل از آنکه روی کاغذ بیاید و به قانون یا مصوبه تبدیل شود بهتر است در اذهان مدیران دولتی جا بگیرد و آنها به این باور برسند که برای رقابتی کردن اقتصاد ایران استفاده از ابزار تعرفه تحت شرایط خاص زمانی و مکانی باید صورت گیرد و نه اینکه به بهانه حمایت از تولید ملی بالا بردن تعرفه به عنوان یک رویه تبدیل شود.

اقتصاددانان معتقد به اقتصاد آزاد بر این باورند، که روش تعرفه گذاری کنونی نه تنها باعث رشد و و توسعه تولید در فضایی رقابتی نخواهد شد، بلکه در نهایت این مصرف کنندگان هستند که اعتماد خود را به تولیدات داخلی از دست داده و با اشتیاق به سمت تولیدات خارجی ولو با قیمت بیشتر می روند. شما امروز کارنامه تولید کشور را ورق بزنید. آنها می پرسند که آیا ما در صنایعی که از ابزار تعرفه برای حمایت از آنان استفاده کرده ایم توانسته ایم تولیدی رقابتی داشته باشیم؟ آیا یک نمونه از این صنایع روجود دارند که با استفاده از تعرفه بالا توانسته باشند محصول خود را در بازارهای صادراتی عرضه کرده و موجب ارز آوری برای کشور شده باشند.

شاید کتاب 860 صفحه ای تعرفه در ایران موید آن است که مسولان کشور خود را بی نیاز از اقتصاددانان می دانند و گمان می کنند که کارشناس ارشد در همه زمینه ها هستند در حالی که توقع بر آن بود با روی کار آمدن دولت حسن روحانی بساط برخی سیاستگذاری های نادرست در تولید برچیده شود و نظام تولید ما راه رقابت را طی کند.

کارشناسان اقتصادی کشور بر این باورند که نیاز است تا سیاستگذاری های اصولی در جهت بهبود وضعیت اقتصادی کشور به مطالبه ای عمومی تبدیل شود. از نظر آنان برجام فقط یک وسیله است که ما را به شرایط سال 90 بر می گرداند اما نمی تواند معجزه کند. ما هنوز در زیرساخت ها مشکل داریم و در شرایطی هم به سر می بریم که دولت قادر نیست که به دلیل کمبود منابع مالی زیرساخت های مورد نیاز را به سرعت فراهم کند. در این میان برای حرکت سریع در اقتصاد به سرمایه گذاری خارجی نیازمندیم و بهتر است در این زمینه تلاش خود را به کار گیریم.

توصیه کارشناسی آن است که باید هرچه زودتر روابط بین‌المللی را گسترده‌تر کنیم و با استفاده از الگوی برجام و تجربه بسیار خوبی که به‌دست آورده‌ایم برنامه مذاکره با کشورهای مرتبط جهت ایجاد تعامل و جذب تکنولوژی، سرمایه و نیروی انسانی را تنظیم کنیم و به‌خصوص به‌منظور دسترسی به بازار برای گسترش صادرات کالا و خدمات اقدام‌های مورد نیاز را به عمل آوریم، ولی این روابط به نتیجه مطلوب نخواهد رسید مگر آنکه فضای کسب‌و‌کار در کشور جذب‌کننده سرمایه‌گذار به‌جای دفع‌کننده آن باشد. نکته آخر اینکه تا زمانی که سرمایه‌گذاران خودمان در فکر انتقال امکانات خود به خارج از کشورند هیچ سرمایه‌گذار خارجی به کشور نخواهد آمد مگر آنکه به‌دنبال رانت باشد.

منبع: اقتصادنامه