اقتصادنامه؛ نرخ رشد اقتصادی که مترادف با نرخ رشد تولید ناخالص داخلی است، بیانگر میزان تغییر در اندازه و حجم تولید کالاها و خدمات، در یک سال مشخص نسبت به سال قبل از آن است. توجه به مفهوم اندازه و حجم دراینجا مهم است، زیرا به این امر اشاره دارد که ارزش تولید کالاها و خدمات تولید شده در اقتصاد به 2 عامل قیمت و درآمد بستگی دارد که افزایش هریک یا هر دوی آنها منجر به افزایش ارزش تولید می شود. به منظور محاسبه رشد اقتصادی لازم است که اثر افزایش قیمت از محاسبات حذف شود که با این کار می توان روند افزایش/کاهش تولید (رشد حقیقی) را برای سال مورد بررسی مشاهده کرد. این فرآیند محاسبه تولید ناخالص داخلی را، روش قیمت های ثابت می نامند.
سال های پایه آماری در حساب های ملی ایران معادل سال های پایه آماری شاخص های قیمت از جمله شاخص قیمت مصرف کننده ( به عنوان مبنای محاسبه تورم) است. از ابتدای انجام محاسبات ملی در کشور درسال 1338، تاکنون نتایج براساس سال های پایه 1353،1361،1369،1376،1383 و1390 منتشر شده و امسال نیز سال 1395 به عنوان سال پایه مبنای محاسبه شاخص های اقتصادی قرار خواهد گرفت. در این روش مقدار تولید واقعی کل اقتصاد نه تنها به توزیع تولید هر بخش بلکه به توزیع قیمت های هر بخش در سال پایه بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر قیمت نسبی تولید یک بخش در سال پایه جدید کمتر از قیمت نسبی آن بخش در سال پایه قدیمی باشد؛ آن بخش سهم کمتری در تولید کل را نشان می دهد. لذا با تغییر سال پایه نتایج سهم محاسبه شده هربخش نیز دست خوش تغییر می شود که این به علت حساسیت زیاد این روش در انتخاب سال پایه است. بدین معنا که اگر سال پایه را تغییر بدهیم، کل محاسبات نتیجه شده از این روش عوض می شود. که البته ضرورت تغییر سال پایه نیز همین می باشد زیرا هرچقدر سال مورد بررسی به سال پایه نزدیکتر باشد، خطا در محاسبات کاهش یافته و درنتیجه رشد اقتصادی محاسبه شده دقیق تر خواهد بود. لذا بانک مرکزی بر اساس چنین ضرورتی وبه منظور بهبود کیفیت و به روز رسانی آمار و اطلاعات تولید شده، همگام با تحولات ساختاری، فن آوری و نهادی اقتصاد جهت افزایش سطح دقت و قابلیت آمار ها،در مرداد ماه سال جاری، سال پایه تورم را به 1395 تغییر داده است.
مطالب مرتبط