یحیی سلیمانی مقام،کارشناس ارشد اقتصاد:رشد اقتصادی که صندوق بین المللی پول برای ایران پیش بینی کرده ریشه در وقایع و رخدادهایی دارد که در سال  ۲۰۱۶ و چند سال قبل از آن رخ داده اند.لغو تحریم های بین المللی ، بازگشت ظرفیت های تولیدی و افزایش قیمت نفت از جمله عوامل مهم تاثیر گذار بررشد اقتصادی ایران در چند سال اخیر بوده و بدون شک در رشدهای اقتصادی اینده نیز سهم به سزایی خواهند داشت. به گزارش بانک جهانی در یک سال گذشته تمامی اجزای بخش تقاضای اقتصاد ایران به جز سرمایه گذاری افزایش بوده اند. براساس گزارش موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی ، جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی  در جهان از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۴ نشان میدهد که سهم کشورهای درحال توسعه از ۳۰٪ به ۵۰٪ کل سرمایه گذاری مستقیم خارجی رسیده است.اما چرا ایران در این بخش در سالی که سایر بخشها افزایش داشته اند تغییر قابل ملاحظه ای نداشته است؟

چرا سرمایه‌گذاران با گذشت دو سال و اندی پس از برجام هنوز به ایران نیامده‌اند؟ آیا باید طی سال‌های آینده در انتظار ورود سرمایه‌گذاران بود یا اینکه سرمایه‌گذاری خارجی سراب است؟

باید توجه داشت که یکی از فاکتورهای مهم اولیه برای یک سرمایه‌گذار، میزان امنیت اقتصادی یک کشور است. این موضوع به خصوص در کشورهای جهان‌سومی که در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته ریسک سیاسی- اقتصادی بالاتری دارند حایز اهمیت بیشتری است. امنیت و حقوق سرمایه­گذاران در ایران به خوبی تامین نمی­شود. تغییرات نرخ ارز و زیرساخت‌هایی که باید برای پوشش ریسک نرخ ارز وجود داشته باشد، در ایران فعلا وجود ندارد.مشکلات مراودات بانکی نیز در زمره این دلایل قرار می­گیرد.

امروزه رشد اقتصادی به‌دلایلی مانند بهبود وضع معاش و آسایش مردم(افزایش رفاه)،  وابستگی متقابل مثبت و فزاینده جهانی، افزایش قدرت سیاسی –نظامی و ... مطلوب تلقی می­شود. رشد اقتصادی به جامعه این امکان را می دهد تا در شرایط مناسب و مطلوبی، توسعه در بخش های دیگر پیگیری کند.اما تجارب و نتایج تحقیقات انجام شده نشان می ­دهد که رشد اقتصادی در کوتاه مدت باعث کاهش فقر شده اما بر نابرابری بی تأثیر بوده است، در بلندمدت اگرچه رشد اقتصادی فقر زدا بوده است، اما موجب افزایش نابرابری شده است. با توجه به به‌کارگیری ظرفیت‌های اضافی بخش نفتی و ثبات اقتصادی و سیاسی وانتظار بازگشت رشد مثبت سرمایه‌گذاری پیش بینی میشود درسالهای اینده نیز با رشدهای مشابه در اقتصاد ایران روبه رو باشیم.

بنابر گزارش صندوق بین المللی ،بخش عمده کاهش سرمایه‌گذاری در ایران ناشی از کاهش ساخت‌وساز بخش مسکن بوده است (بعد از سال ۲۰۱۲ تقاضای سفته‌بازی مسکن به شدت افزایش یافت که نتیجه آن کاهش سخت‌وساز این بخش بود). بنابراین میزان بالای سرمایه‌گذاری در بخش مسکن در سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲ (به طور خاص طرح مسکن مهر)بدون افزایش ظرفیت‌های کلان اقتصادی، منجر به افزایش سهم سرمایه‌گذاری در بخش مسکن از کل تشکیل سرمایه ثابت کشور به بیش از حد بهینه خود شد و منجر به ورود حجم قابل‌توجهی از واحدهای مسکونی تکمیل شده به بازار مسکن طی سال‌های 1391 تا 1394 شده است. این در حالی است که در این سال ها، به‌دلیل روند نزولی تعداد ازدواج‌ها(ازحدود  ۸۷۰۰۰ ازدواج به حدود ۷۲۰۰۰ در سال، طبق آمار مرکز آمار) و به تبع آن کاهش نیاز به مسکن و همچنین به‌دلیل کاهش توان مالی خانوارها و وقوع رکود اقتصادی (ناشی از حاکم بودن شرایط تحریم بر اقتصاد کشور)، تقاضای موثر در بازار مسکن کاهش ملموسی یافته است. بنابراین با افزایش سرمایه­گذاری در بخش مسکن می­توان دوباره چرخ سرمایه­گذاری را دوباره به حرکت درآورد.برای تقویت چشمگیر و مطلوب سرمایه­گذاری در این بخش می­توان به موارد زیر توجه نمود:

۱- تقویت طرف تقاضا در بازار مسکن ۲- تقویت ساخت و سازها در بافت‌های فرسوده شهری  ۳-افزایش سقف تسهیلات مسکن برای بالا بردن توان خرید مردم ۴-در ثبات قیمتی و سیاسی روند بازار مسکن آرام می‌گیرد

ایران با موقعیت ژئوپلتیک در خاورمیانه و به واسطه وجود فرصت‌های سرمایه‌گذاری در عرصه‌های مختلف و البته جمعیت ۸۰ میلیونی جوان و تحصیلکرده، ظرفیت جذب سرمایه‌گذاری بالایی را داراست. صنعت بیمه ایران ظرفیت های بکر و استفاده نشده فراوانی دارد که بستر بسیار مناسب و پربازدهی برای سرمایه‌گذاری‌ فعالان اقتصادی خارجی است. کمتراز 30 درصد از ریسک در اقتصاد ایران تحت پوشش بیمه قرار دارد، شرکت های بیمه خارجی و بویژه اروپایی ها می­توانند در صنعت بیمه ایران سرمایه گذاری کنند.

صنعت نوپای گردشگری با گردش مالی سالانه میلیاردها دلار، اکنون در جهان به عنوان یکی از جذاب ترین سرمایه گذاری ها برای صاحبان سرمایه گذاری است. گردشگری ایران در دوران تحریم ها دچار ریزش و رکود شده بود،اما پس از اجرای برجام و شرایط نسبتا هموارتر کنونی، سرمایه­گذاری در گرشگری بی شک سودهای بسیاری را به دنبال خواهد داشت.

بازار تجهیزات پزشکی بازاری است که دانش و علم روز در آن حرف اول را می زند. بازار پرجمعیت ایران و قرارگیری  در منطقه  جغرافیایی ویژه ای که اغلب همسایگانش از برتری علمی ویژه ای بهره  نمی برند، موجب شده فرصت های بی شماری برای سرمایه گذاری، تولید محصول و صادرات محصولات به کشورهای مختلف فراهم شود.

 در حوزه حمل و نقل ،وجود کریدور شمال – جنوب و دسترسی به آبهای آزاد ویژگی های ممتازی به ایران داده است و ایران را تبدیل به مسیری امن ،کوتاه و ارزان برای پیوند آسیا به اروپا است.با توجه به این ویژگی­ها سرمایه­گذاری در صنعت حمل و نقل ایران می­تواند برای هر سرمایه­گذاری جذاب باشد.