در مرداد ماه، خوراکی‌های پرتقاضا مانند مرغ ماشینی و روغن مایع، تورم منفی ماهانه را تجربه کردند؛ به این معنی که از سطح قیمت آنها نسبت به تیرماه کاسته شده است. به نظر می‌رسد که این رویه کاهش قیمت‌ها در ماه‌های آینده نیز تداوم یابد.

مرکز آمار ایران، جزئیات تورم کالاهای خوراکی مناطق شهری در مردادماه را منتشر کرد. پیش‌تر در گزارش تورم مردادماه مرکز آمار، تورم نقطه‌‌به‌‌نقطه کالاهای خوراکی را ۴/ ۸۰درصد اعلام کرده ‌‌بود که این عدد نسبت به تیرماه ۶/ ۵واحد درصد کاهش را تجربه کرده ‌‌بود. همچنین در آن گزارش تورم ماهانه خوراکی‌‌ها ۴/ ۱درصد اعلام شد که نشان از کاهش ۳/ ۴واحد درصدی قیمت ماهانه این گروه دارد.

براساس گزارش جدید مرکز آمار که در نهم شهریور منتشر شد، در گروه میوه و خشکبار، پرتقال با ۲/ ۲۴درصد بیشترین افزایش قیمت را در بین اقلام خوراکی داشته است. پس از آن در گروه سبزیجات و حبوبات، هویج فرنگی با ۸/ ۲۱درصد در رتبه دوم افزایش قیمت قرار گرفته است. همچنین براساس این گزارش در گروه میوه و خشکبار، هندوانه با منفی ۷/ ۲۲درصد، بیشترین کاهش قیمت را در میان تمام اقلام خوراکی داشته است. از نکات قابل توجه آمار تورم خوراکی‌‌ها در این ماه، کاهش قیمت مرغ ماشینی به میزان منفی ۵/ ۴درصد است. جزئیات تورم کالاهای خوراکی نشان می‌‌دهد از لیست ۵۳قلم کالای خوراکی بررسی‌شده، ۱۲قلم کالا نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از ۱۰۰درصد افزایش قیمت داشته‌‌اند. از سوی دیگر ۳۲قلم درصد تغییر سالانه بالاتر از نرخ تورم نقطه‌‌ای نقاط شهری کشور (۱/ ۵۱) داشته‌‌اند. به‌‌نظر می‌‌رسد که اثر حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی که در اردیبهشت‌‌ماه اتفاق افتاد، درحال تخلیه شدن است؛ چراکه پس از افزایش تورم سالانه خوراکی‌‌ها در تیرماه، این نرخ در مرداد با کاهش قابل ملاحظه‌‌ای مواجه و با کاهش تورم ماهانه کالاهای خوراکی همسو شد.

تصویر تورم اقلام خوراکی در مرداد
مرکز آمار ایران، ۹ شهریور آمار تورم خوراکی‌‌ها در مردادماه را منتشر کرد. براساس گزارش مرکز آمار در دومین ماه تابستان سال۱۴۰۱، در بخش تورم ماهانه، پرتقال صدرنشین افزایش قیمت است. پرتقال با افزایش قیمت ۲/ ۲۴درصدی نسبت به تیرماه، پرچم‌‌دار تورم ماهانه خوراکی‌‌ها در مردادماه است. پس از پرتقال، هویج فرنگی با رشد ۸/ ۲۱درصدی نسبت به ماه قبل، در رتبه دوم بیشترین افزایش قیمت ماهانه اقلام خوراکی قرار گرفت. این دوقلم با افزایش بالای ۲۰درصدی قیمت نسبت به تیرماه، در صدر جدول تورم ماهانه خوراکی‌‌ها قرار گرفتند. همچنین سیب با ۱/ ۱۳درصد و سس مایونز با ۸/ ۱۰درصد، کالاهایی هستند که رشد قیمت ماهانه بیش‌‌از ۱۰درصد را تجربه کردند. در گزارش یکم شهریور مرکز آمار که تورم کلی مردادماه بررسی شده بود، نرخ تورم نقطه‌‌ به‌‌ نقطه کالاهای خوراکی به ۴/ ۸۰درصد و نرخ تورم ماهانه این گروه کالا به ۴/ ۱درصد رسید. بررسی آمارهای پیشین مرکز آمار نشان می‌‌دهد نرخ تورم نقطه به نقطه اقلام خوراکی در مرداد نسبت به تیرماه ۶/ ۵واحد درصد و نرخ تورم ماهانه ۳/ ۴واحد درصد کاهش داشته است. به‌‌نظر می‌‌رسد که تورم ماهانه مواد خوراکی از قله خود عبور کرده؛ چراکه برای دومین ماه متوالی، روند کاهشی این نرخ ادامه یافته است.

عبور از پیک تورم خوراکی‌‌ها
پس از حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی در اردیبهشت ماه، تورم در خرداد ماه افزایش قابل توجهی یافت. آمارها نشان می‌‌دهد که نرخ تورم ماهانه خرداد به سطح ۲/ ۱۲درصد و نرخ تورم ماهانه کالاهای خوراکی نیز در آخرین ماه بهار به ۴/ ۲۵درصد رسید. بررسی آمارهای تورم تیرماه نشان از عبور نرخ تورم از قله است؛ چراکه نرخ تورم ماهانه خوراکی‌‌ها در اولین ماه تابستان به ۷/ ۵درصد رسید. در مردادماه نیز این روند کاهشی ادامه پیدا کرد و این عدد به ۴/ ۱درصد رسید. براساس آمارهای منتشرشده گذشته، نرخ تورم نقطه به نقطه خوراکی‌‌ها از ۶/ ۸۱درصد در خرداد ماه به ۸۶درصد در تیرماه رسید. در مردادماه اما با کاهش ۶/ ۵واحد درصدی، این نرخ به ۴/ ۸۰درصد و از پیک خود در تیرماه فاصله گرفت و به‌‌نظر می‌‌رسد اثر حذف ارز ترجیحی به مرور درحال تخلیه‌‌شدن است؛ چراکه پس از افزایش تورم سالانه خوراکی‌‌ها در تیرماه، این نرخ در مرداد با کاهش قابل ملاحظه‌‌ای مواجه و با کاهش تورم ماهانه کالاهای خوراکی همسو شد.

این کاهش در تورم مواد خوراکی را می‌‌توان به‌عنوان واکنشی به تحولات بین‌‌المللی نیز در نظرگرفت؛ چراکه پیش‌‌بینی‌‌های تازه در سطح جهان حاکی از آن است که تورم جهانی کالاهای خوراکی در سه ماه چهارم سال۲۰۲۲ به نصف سه ماه دوم سال جاری میلادی خواهد رسید. این مساله می‌‌تواند تا حد زیادی به کنترل قیمت مواد غذایی در ایران کمک کند. البته بازار محصولات کشاورزی در سطح جهان به‌‌دلیل ادامه جنگ اوکراین همچنان بی‌‌ثبات است و این بی‌‌ثباتی در بازارهای جهانی، می‌‌تواند به افزایش قیمت محصولات خوراکی در ایران نیز منجر شود. باید منتظر ماند و دید که تحولات جهانی در کنار مسائل داخلی، قیمت کالاهای خوراکی را به کدام‌سو می‌‌برد.

بررسی تورم سالانه کالاهای خوراکی
بخش دیگری از گزارش مرکز آمار درباره تورم کالاهای خوراکی به بررسی تورم نقطه به نقطه این دسته از کالاها اختصاص یافته است. بر این اساس در میان ۵۳ کالای بررسی‌شده در این گزارش ۳۲ قلم کالا تورم نقطه به نقطه‌‌ای بالاتر از تورم نقطه به نقطه مردادماه را که ۱/ ۵۱درصد بوده، ثبت کرده است. روغن مایع و روغن نباتی جامد به ترتیب با ثبت تورم نقطه به نقطه ۶/ ۳۱۴درصدی و ۳/ ۲۸۸درصدی صدرنشین تورم نقطه به نقطه خوراکی‌‌ها بودند. سیب‌زمینی با ۸/ ۱۹۳درصد، برنج درجه‌یک ایرانی با ۳/ ۱۹۰درصد و ماکارونی با ۱/ ۱۶۲درصد در رده‌های بعدی بالاترین تورم نقطه به نقطه کالاهای خوراکی در تیرماه قرار دارد. رشد نقطه به نقطه بالای صددرصد در کالاهایی مانند پنیر، ماست و ماکارونی حاکی از آن است که کالاهای اساسی در یک سال گذشته افزایش قیمت قابل توجهی را تجریه کرده‌‌اند و فشار مضاعفی را بر دوش خانوارها قرار داده است.

جزئیات تورم گروه‌های مختلف
جزئیات آمار منتشرشده مرکز آمار در مردادماه نشان می‌‌دهد در گروه نان و غلات، اقلام «رشته آش» با ۲/ ۴درصد «برنج ایرانی درجه یک» با رشد ۱/ ۴درصد و «شیرینی خشک» با ۳درصد بالاترین افزایش قیمت نسبت به ماه گذشته را به خود اختصاص داده‌‌اند. در گروه «گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها» اقلام «گوشت گاو یا گوساله» با ۵/ ۳درصد «کنسرو ماهی تن» با ۹/ ۱درصد و «ماهی قزل‌‌آلا» با ۱/ ۱درصد بیشترین رشد قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌‌اند. نکته قابل توجه در این گروه از اقلام خوراکی، کاهش قابل توجه قیمت قلم «مرغ ماشینی» نسبت به ماه قبل است. آمارها نشان می‌‌دهد که «مرغ ماشینی» با منفی ۵/ ۴درصد بیشترین کاهش قیمت را نسبت به تیرماه سال جاری داشته است. در گروه «لبنیات، تخم مرغ و انواع روغن» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به «خامه پاستوریزه» با ۹/ ۵درصد، «کره پاستوریزه» با ۸/ ۴درصد و «دوغ پاستوریزه» با ۱/ ۴درصد بوده است.

همچنین در این گروه بیشترین کاهش قیمت مربوط به «روغن نباتی جامد» با منفی ۷/ ۱درصد بوده است. در گروه «میوه و خشکبار» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به «پرتقال» با ۲/ ۲۴درصد و «سیب» با ۱/ ۱۳درصد است. همچنین در این گروه «هندوانه» با منفی ۷/ ۲۲درصد و «لیموترش» با منفی ۴/ ۷درصد با کاهش قیمت مواجه شده‌اند. در گروه «سبزیجات و حبوبات» نیز بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل به «هویج فرنگی» با ۸/ ۲۱درصد، «پیاز» با ۹/ ۵درصد و «لوبیا چیتی» با ۴/ ۴درصد تعلق دارد. در نهایت در گروه «قند، شکر، آشامیدنی‌‌ها و سایر خوراکی‌‌ها» سس مایونز با ۸/ ۱۰درصد و سس گوجه فرنگی با ۶/ ۵درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌‌اند.

منبع: دنیای اقتصاد