در همایشی که نام ایران و روسیه را بر خود داشت، فعالان بخش خصوصی و مقامهای دولتی ایرانی و روسی بر افزایش سطح همکاریها تاکید کردند؛ همایشی که از نظر تعداد مشارکتکنندگان میان دو کشور بیسابقه توصیف شد. شرکتکنندگان به اشتراکات فرهنگی میان دو ملت تاکید کردند که میتواند زمینهساز همکاریهای استراتژیک شود. کریدور شمالجنوب، توافق تجارت آزاد، فعالکردن کریدور سبز، ارتقای سطح زیرساختها و سهولت صدور روادید مهمترین موارد مورد اشاره دو طرف بودند. در زمینه حملونقل جز کریدورها، از کشتیرانی در خزر و نیز راهاندازی کشتیهای رو-رو سخن رفت و مجددا بر اهمیت استراتژیک آنها تاکید شد.
در این همایش مقامهای رسمی دولت ایران سطح کنونی روابط تجاری را مناسب توصیف کردند؛ اما آن را در مرحلهای دانستند که باید نتایج ملموس آن را مشاهده کرد و گفتند هنگام سرعت و تسهیل در امور است. از موارد دیگری که مطرح شد، طرح پلمب الکترونیک کامیونهای دوطرف از مقصد به مبدا بود که در صورت توافق، کامیونی که از ایران به روسیه میرود و برعکس طی مسیر بازرسی نشود. فعالان روس سطح ۴میلیارد دلاری روابط دو کشور در برهه کنونی را رو به گسترش خواندند که میتواند تا ۴۰میلیارد دلار نیز افزایش پیدا کند. سخنرانان روس همچنین از لزوم آشنایی دو طرف با قوانین یکدیگر بهمنظور رفع مناقشات حقوقی احتمالی سخن گفتند. از دیگر موارد مطرحشده، تجارت در زمینههای مختلف از جمله کشاورزی، داروسازی، گردشگری، استارتآپ و فناوریهای الکتریکی، نساجی، ایجاد صندوق مشترک، محیطزیست و افزایش مستمر تعاملات بانکی بود.
آرام و بیتنش
رئیس اتاق در این همایش با اشاره به رویکرد اصولی ایران مبنی بر مشارکت سازنده با همسایگان و تکیه بر فرهنگ مشترک برای تحقق نظم پایدار با حمایت از توسعه کشورهای منطقه و ایجاد پیوندهای متقابل اقتصادی بیان کرد: بخش خصوصی در راستای ایجاد محیط آرام و بیتنش برای کسبوکار، بر استفاده از ظرفیتهای دیپلماسی در جهت توسعه روابط اقتصادی و تجاری کشورها تاکید کرد.
غلامحسین شافعی با اشاره به ظرفیتهای ایران و روسیه برای توسعه روابط گفت: وجود منابع و تواناییهای دو کشور در زمینههای مختلف همچون نفت و گاز، کشتیرانی در دریای خزر و به طور کلی حملونقل در طول کریدور شمالجنوب، فناوری اطلاعات و امنیت الکترونیک، پتروشیمی، کشاورزی و مواد غذایی، فلزات و مواد شیمیایی، خشکبار، فرش، مبلمان، مصالح ساختمانی و نساجی، داروسازی، خدمات فنی و مهندسی و همچنین تمایل دو کشور به همکاریهای استانی راه را برای گسترش بیشتر مبادلات دوجانبه هموارتر کرده است. وی حجم کلی تجارت دو کشور ایران و روسیه در سال ۲۰۲۱ را حدود ۴میلیارد دلار اعلام کرد و ادامه داد: این میزان نسبت به سال گذشته با رشد چشمگیری مواجه بوده است. شافعی در عین حال بر توسعه بیشتر روابط تجاری دو کشور برای ایجاد ارتباط بین تشکلهای تخصصی و شناسایی فرصتهای موجود ایران و روسیه تاکید کرد و افزود: بهمنظور رفع موانع از جمله تسهیل در صدور روادید تجاری باید تلاش بیشتری صورت گیرد. رئیس اتاق ایران امضای توافقنامه موقت تعرفه ترجیحی ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا را فصل جدیدی در گسترش روابط تجاری ایران با کشورهای منطقه ارزیابی کرد و ادامه داد: مذاکرات تجارت آزاد بین طرفین نیز در حال اتمام است و با اجرایی شدن تجارت آزاد بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا بخش بزرگی از موانع توسعه تجارت رفع خواهد شد.
شافعی تاکید کرد: در راستای توسعه مناسبات اقتصادی ایران و روسیه، باید اموری مانند ایجاد زیرساختهای لازم برای استفاده از کشتیهای رو-رو، توسعه روابط بانکی و تسهیل صدور ضمانتنامههای بانکی و فعالتر شدن کریدور سبز گمرکی با جدیت بیشتری پیگیری شود.
او افزود: لازمه همکاریهای تجاری بیشتر، فراهم آوردن امکانات و تسهیلات برای حضور عاملان اقتصادی ایرانی و روس در کشور مقابل است. متاسفانه زیرساختهای کنونی، به حد کافی توسعه نیافته و با ظرفیتهای اقتصادی، تجاری و تولیدی موجود در ایران و روسیه و همچنین کشورهای مستقر در منطقه فاصله زیادی دارد.
شافعی گفت: قطعا همکاری بیشتر بخشهای خصوصی دو کشور با حمایت دولتمردان در برنامهریزی بلندمدت و در جهت ارائه تسهیلات در مدیریت و توسعه شبکه حملونقل بهخصوص کشتیهای رو-رو، استفاده از حملونقل ترکیبی، سازماندهی خطوط کشتیرانی مسافری دریایی، توسعه راهآهن، ترغیب سرمایهگذاری بهمنظور توسعه زیرساختهای دریای خزر، تاسیس صندوق مشترک تامین مالی پروژههای مشترک، سهولت در صدور روادید تجاری، ارتباطات مستمر بانکی، حفاظت از محیطزیست و مبارزه با آلودگیهای زیستمحیطی و ... محقق خواهد شد.
مرحله رسیدن به نتایج ملموس است
در این همایش، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه نیز گفت: روابط نزدیک ایران و روسیه همچنان در حوزه اقتصاد به جایگاه شایستهای نرسیده است. بر همین اساس سفر وزرای مختلف کشورمان به روسیه بهمنظور زمینهسازی برای توسعه روابط تجاری انجام شده و در دیدار روسایجمهور دو کشور نیز این مهم مورد تاکید قرار گرفته است. مهدی صفری، با اشاره به اینکه توسعه تجارت ایران و روسیه در سه حوزه اصلی نیازمند تسهیل و تسریع است، افزود: حملونقل، گمرک و مسیر مالی، سه فاکتور بسیار مهم در تجارت ایران و روسیه هستند که در هریک از این موارد کارهای خوبی انجام شده است. او همچنین با اشاره به مذاکرات بسیار با روسیه به منظور ارتقای تجارت دوجانبه، اظهار کرد: در مرحلهای هستیم که باید از این توافقات نتایح ملموسی به دست بیاوریم و مسوولیت این اتفاق بر عهده تجار، بازرگانان و فعالان اقتصادی دو کشور است که در این همایش حضور دارند. صفری با تاکید بر اهمیت حملونقل در توسعه تجارت، گفت: موفق شدیم تعرفههای عبور در رابطه با راهآهن را همسانسازی کنیم و اخیرا موفق شدیم تعرفههای راهآهن از ترکمنستان به قزاقستان و ایران را نیز همسان کنیم. همچنین در مورد حملونقل دریایی خزر و دریای سیاه، کشتیهای ایران میتوانند در بنادر دریایسیاه پهلو گرفته و بارگیری کنند و در دریای خزر نیز کشتیهای رو-رو و چند کشتی موقت برای کانتینربری خریداری شدهاند. معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه علاوه بر این اقدامات، همچنان چند شرکت بخش خصوصی و بانک مشغول خریدن کشتی هستند تا توان باربری در دریای خزر را بالا ببرند، افزود: در حوزه هوایی نیز در شرایط فعلی ماهانه ۶۰ تا ۸۰ پرواز به روسیه داریم و در بحث جادهای هم توافقات خوبی بین ایران، روسیه، جمهوریآذربایجان و کشورهای منطقه اوراسیا برای همسانسازی تعرفهها انجام شده است. او با اشاره به راهاندازی گمرک سبز با جمهوریآذربایجان و روسیه گفت: مشکلات حوزه حملونقل و گمرک، ضایعات زیادی برای روابط تجاری ما به همراه داشت اما مشکلاتی که ایجاد شده بود از دیروز رفع شد. صفری تاکید کرد: در بحث توسعه تجارت، گمرک بسیار اهمیت دارد و حتی اگر قراردادها هم بین دو کشور بسته شود، اگر حملونقل و گمرک ایراد داشته باشد، به بنبست میخوریم. معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه یکی از اقدامات خوب برای افزایش مبادلات تجاری ایران و روسیه را پیشنهاد پلمب الکترونیکی عنوان کرد و گفت: این پیشنهاد را مطرح کردیم که کامیون اینجا پلمب شود، در روسیه قابل قبول باشد و در مسیر کاری با آن نداشته باشند. در ابتدای امر، گمرک روسیه هم این موضوع را قبول کرده و امیدواریم با حل این مساله مسیر تجاری آرام و زمینه مساعدی برای جهش تجارت داشته باشیم. صفری با ابراز امیدواری نسبت به اینکه در این همایش قراردادهای خوبی نوشته شود، گفت: همه کارهای موردنیاز برای توسعه همکاریها انجام شده است و اکنون همهچیز به شما بستگی دارد. بانک مرکزی تا امروز پنجهیات بلندپایه به روسیه اعزام کرده و مذاکرات طولانی داشتند. در مقابل بانکهای روسی هم به ایران آمدند و زیرساختها در حال آماده شدن است؛ به گونهای که بانک مرکزی میگوید تا چهارماه دیگر رابطه تجاری ما با روسیه از لحاظ مالی بسته خواهد شد و اگر این کار انجام شود، چنین رابطهای با بیش از ۱۰کشور دیگر نیز شکل خواهد گرفت. صفری در پایان با اشاره به وعده اولیه روسایجمهور دوکشور برای افزایش ارزش تجارت به ۵میلیارد دلار در مرحله اول، گفت: تجار میتوانند این کار را شکل دهند. در بخشهای مختلف با همدیگر قرارداد ببندند و به تعهدات پایبند باشند. ضمن اینکه انتظار داریم در جریان سفر هیات روسی به اصفهان و گیلان، از ظرفیتهای خوبی که دو طرف دارند استفاده شود.
امکان توسعه روابط
سفیر فدراسیون روسیه در ایران به دیدارهای دوجانبه بین روسایجمهور دو کشور در طول چند ماه گذشته اشاره و تصریح کرد: مسوولان دولتهای ایران و روسیه با یکدیگر ملاقات داشتند و به صورت تلفنی صحبت و راههای توسعه مناسبات را طراحی کردند. الکسی ددوف، تصریح کرد: تا پایان سالجاری حضور هیاتهای بلندپایه روسی در حوزههای مختلف در ایران میتواند زمینهساز روابط دوجانبه و چندجانبه شود و دسترسی به اهداف را ممکن کند. اعزام هیاتها و تبادلات کالایی که ۴میلیارد دلار برآورد میشود نیز از همین مسیر ارتقا خواهد یافت. به باور سفیر روسیه در تهران سطح روابط تجاری بین ایران و روسیه در همین حد نخواهد ماند و امکان توسعه آن وجود دارد.
تجارت را آزاد کنیم
رئیس اتاق بازرگانی و صنعت فدراسیون روسیه در همایش تجاری ایران و روسیه گفت: مسیر دستیابی به تجارت ۴۰میلیارد دلاری میان ایران و روسیه طراحی شده و فعالان اقتصادی دوطرف منتظر اجرایی شدن توافقنامه تجارت آزاد هستند.
سرگی کاترین از تلاش برای توسعه روابط بین تجار ایرانی و روسی سخن گفت و تاکید کرد: در چارچوب این نشستها بیش از ۳۰۵نماینده و کارآفرین از استانهای مختلف روسیه در تهران حضور دارند و این آمادگی را داریم تا برای توسعه روابط استانی بین دو کشور برنامهریزی کنیم.
او تبادل اطلاعات بین تجار را موضوع بسیار مهمی عنوان کرد و افزود: تصمیماتی در اتاق روسیه برای افزایش سطح مناسبات با طرف ایرانی طراحی و بیش از ۱۰۰نفر را در این سفر همراه کردیم تا بگوییم که بیشتر شدن روابط با ایران تا چه حد برای روسیه مهم است. کاترین حضور این تعداد تاجر روسی در ایران را رکورد برشمرد و تصریح کرد: فعالان اقتصادی دوطرف منتظر اجرایی شدن توافقنامه تجارت آزاد هستند و چشمانداز ۴۰میلیارد دلاری را برای خود در ارتباط با ایران در حوزه هایتک، کشاورزی، گردشگری و... طراحی کردیم.
به اعتقاد وی، بازار روسیه برای کشورهای دوست از جمله ایران باز است و با خروج برخی کشورهای غربی از روسیه، شرکتهای ایرانی جایگزین خوبی در بازار روسیه هستند و حمایتهای لازم از این شرکتها از سوی دولت روسیه اعمال خواهد شد. کاترین به اهمیت روابط رودررو بین تجار ایرانی و روسی اشاره و از همه فعالان اقتصادی ایرانی دعوت کرد تا در نمایشگاههای تخصصی حضور پیدا کنند و در راستای رفع مناقشات احتمالی، مکانیزمهای حکمیت و داوری را پیشنهاد کرد. رئیس اتاق صنعت و بازرگانی روسیه از لجستیک و تبادلات ارز ملی بهعنوان مهمترین موضوعات در حوزه تبادلات تجاری یاد و اظهار امیدواری کرد که به همت دولتها این دومساله برطرف شود. او توسعه کریدور شمالجنوب را بسیار ضروری خواند و خواستار آماده شدن زیرساختها در این بخش شد.
پیشنهادهای ترانزیتی
در ادامه این نشست، مشاور رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای، قابلیت رشد و توسعه تجارت ایران و روسیه را بسیار زیاد توصیف کرد، بهخصوص که ظرفیتهای حملونقلی دو کشور و همچنین جایگاه بااهمیت آنها در کریدورهای بینالمللی بهویژه کریدور شمالجنوب زمینههای مساعدی برای این مهم فراهم آورده است.
مهران قربانی، با اشاره به اینکه تجارت ایران و رسیه در سال گذشته میلادی با افزایش ۹۰درصدی نسبت به سال قبل از آن به حدود ۴میلیارد دلار رسیده است، افزود: این اتفاق، روند چشمگیری را در مناسبات طرفین نشان میدهد. ضمن اینکه این حجم در تجارت دوکشور، مربوط به تجارت مستقیم آنهاست و مبادلاتی که از طریق کشورهای واسط انجام میدهند به آن اضافه نشده است. به عقیده او، با توجه به سابقه دوسال اخیر تجارت ایران و روسیه، در سالجاری نیز رشد حدود سهبرابری نسبت به مدت مشابه سال گذشته پیشبینی میشود. مشاور رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای، دو ستون افزایش مناسبات ایران و روسیه را توافقهای تجاری و حملونقلی عنوان کرد و گفت: توافق ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا که از اکتبر ۲۰۱۸ اجرا شده و دیگر تفاهمات تجاری مرتبط، باعث رشد تجارت شده؛ اما رشد چشمگیر فقط با احیای ظرفیتهای موجود و بهرهبرداری از موقعیت ترانزیتی دو کشور امکانپذیر است. قربانی ادامه داد: یکی از موانع اصلی، ارتباطات کمتر توسعهیافته فیمابین است که هزینههای لجستیکی قابلتوجهی برای مسیرها ایجاد میکند و با توجه به افزایش تجارت جهانی و بازگشت به دوره قبل از کرونا، دو کشور باید از موقعیتهای خاص خود استفاده بهینه کنند.
با قوانین همدیگر آشنا شویم
نایبرئیس اتاق بازرگانی و صنعت فدراسیون روسیه، آشنایی تجار ایرانی با موضوعات حقوقی و قانونی حاکم بر روسیه را مهم دانست و با استناد به این قوانین عنوان کرد: مدارکی وجود دارد که تجار باید از آن استفاده کنند و این مدارک بنا به هر بازار متفاوت است. پس آشنایی با قوانین برای تجار و سرمایهگذاران بسیار ضرورت دارد. بر اساس اظهارات چوادیم چوباروف، کارشناسان حقوقی در روسیه به صورت مستمر قوانین را بررسی کرده و هرکدام که نیازمند اصلاح هستند را شناسایی میکنند و مورد بازنگری قرار میدهند. وی قوانین منطقهای را نیز در روسیه متنوع برشمرد که هریک از آنها باید از سوی فعالان اقتصادی مورد توجه قرار گیرد. چوباروف اعلام کرد: روسیه بهتازگی قانون تجاری حاکم بر منطقه کریمه را مورد ارزیابی و بازنگری قرار داده است. نایبرئیس اتاق روسیه همچنین از صدور ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ سند مرتبط با شرایط کووید ۱۹ و ۸۰۰سند در شرایط اضطرار سخن گفت که باید متناسب با شرایط بازنگری شوند. به باور او صدور این اسناد بیانگر توانمندیهای روسیه در مدیریت روند تجارت است. نایبرئیس اتاق فدراسیون روسیه درباره فعالیتهای داوری این کشور که در سطح بینالمللی انجام میشود نیز گفت: این امکان را فراهم کردیم تا به کمک دادگاههای حکمیت بینالمللی رفته و به صدور احکام دقیق یاری برسانیم. او همکاری بین ایران و روسیه در زمینه داوری را در چارچوب استانداردهای بینالمللی مهم خواند و از امکان فعالیت در این زمینه سخن گفت.
منطقه مشترک آزاد ایجاد شود
رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و روسیه در این همایش با اشاره به اینکه مناسبات سیاسی ایران و روسیه در سالهای گذشته شاهد تحول جدی بوده و رشد شتابانی داشته است، بیان کرد: در صورت برطرف کردن برخی موانع موجود، میتوان شاهد تبلور روابط اقتصادی میان دو کشور نیز بود.
ابراهیم رضایی با اشاره به رفت و آمدهای سیاسی و دیپلماتیک ایران و روسیه در سالهای اخیر گفت: در مناسبات اقتصادی نیز همکاریها از پیشرفت خوبی برخوردار بوده است. امضای توافق تجارت آزاد موقت میان ایران و اوراسیا براساس همین همکاریها شکل گرفته و بستر خوبی برای تجار دو کشور ایجاد کرده است. این ابتکار اگر با تلاش تجار دو کشور همراه شود، میتواند در عرصه منطقهای و فرامنطقهای نیز راهگشا باشد.
وی به هدفگذاری دو کشور برای رساندن حجم مبادلات تجاری به بیش از ۱۰میلیارد دلار در قدم اول اشاره کرد و گفت: امیدواریم این هدفگذاری با همراهی بخش خصوصی دو کشور محقق شود. او کشاورزی، معادن و صنعت و گردشگری را از حوزههای مناسب ایران برای سرمایهگذاری طرف روس برشمرد و گفت: با توجه به قرار گرفتن دو کشور تحت تحریمها و رویکرد یکجانبهگرایی آمریکا باید به سمت همگرایی و همکاری بیشتر برویم.
رضایی گفت: ایران با فعال کردن کریدور شمالجنوب میتواند ارتباط روسیه با شبهقاره هند را تسهیل کند. معتقدیم به دلیل هزینه پایین انتقال کالا از ایران، این مسیر برای روسیه مسیر مناسبتری محسوب میشود.
او با اشاره به تمایل ایران برای افزایش میزان صادرات خود به روسیه ادامه داد: ما برای انتقال تجربه خود در دور زدن تحریمها و همچنین سرمایهگذاریهای مشترک و ایجاد مناطق آزاد تجاری مشترک با روسیه مصمم هستیم و مجلس از همکاریهای تجار دوطرف حمایت میکند.
کریدور سبز فعال
در بخشی از این همایش، مدیرکل دفتر همکاریهای بینالمللی گمرک ایران به معرفی ساختار گمرک ایران و مراحل و مبانی انجام عملیات گمرکی از طریق پنجره واحد پرداخت. حسین کاخکی، با اشاره به اسناد امضاشده میان گمرک ایران و گمرک روسیه، گفت: مسائل و مشکلات منعکسشده از سوی تجار و بازرگانان توسط هر دو کشور رصد و پیگیری میشود و به رفع آنها امیدوار هستیم. مدیرکل دفتر همکاریهای بینالمللی گمرک ایران، مهمترین پروژه میان گمرک ایران و روسیه را کریدور سبز عنوان کرد که هم اکنون فعال است و شرایط بهتری برای تجارت دو کشور فراهم آورده است.
همدیگر را بشناسیم
رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه هم برگزاری اینگونه همایشها را فرصتی برای آشنایی با ظرفیتهای دوطرف برشمرد و تاکید کرد: شناسایی ظرفیتها، موانع و تلاش برای رفع مشکلات از راهکارهای تقویت مبادلات تجاری است.
هادی تیزهوش تابان، به موقعیت ایران و روسیه ناشی از تحریمهای غربی و تحولات منطقه اشاره و همکاریهای تجاری بین ایران و روسیه را در حوزه انرژی و کشاورزی گسترده ارزیابی کرد و گفت: در حال حاضر سطح روابط تجاری ایران و روسیه به ۴میلیارد دلار در سال رسیده است. در این بین بهرهگیری از ظرفیتهایی مانند شورای همکاری که با همکاری اتاق ایران، اتاق قزاقستان و اتاق روسیه تشکیل شده و هدفش تقویت روابط تجاری است، میتواند موثر باشد.
این فعال اقتصادی از افتتاح سرای تجاری ایران در آستراخان روسیه و فعالیتهای آن سخن گفت و بر تقویت روابط استانی بین دو کشور تاکید کرد. رئیس اتاق رشت در ادامه ضمن اشاره به معافیتهای تعرفهای حاکم بر اوراسیا که بهسختی از سوی فعالان اقتصادی ایرانی قابل استفاده است به بیان چند پیشنهاد پرداخت؛ ازجمله اصلاح و همسازی رویههای تجاری بین ایران و روسیه، توسعه زیرساختهای حملونقلی به شکل سرمایهگذاری مشترک، ارائه تسهیلات برای صدور روادید، آسانسازی قوانین برای تاسیس صندوقهایی برای تبادل راحتتر روبل و ریال، بررسی راهکارهای کشت فراسرزمینی، طراحی نقشه راه بین اتاقهای دوکشور و برگزاری نشستهای سالانه مشترک بین اتاقهای شمالی ایران و جنوبی روسیه.
استارتآپ و رمزارز و برپایی نمایشگاه
مدیرعامل اکسپو سنتر روسیه با بیان اینکه در دوره کرونا فعالیتهای نمایشگاهی و ابزارهای بازاریابی اهمیت زیادی پیدا کرد، گفت: باید برای توسعه بازارهای جدید و حضور مشتریان، بستههای حمایتی جدید ارائه کنیم.
الکسی ویالکین با اشاره به سابقه ۶۲ساله شرکت خصوصیاش در زمینه فعالیتهای نمایشگاهی ادامه داد: در سال گذشته بیش از ۸۰نمایشگاه در رشتههای مختلف برگزار کردیم که برندهای جهانی سهم زیادی در برگزاری آنها داشتهاند.
او گفت: حوزههای بورس و رمزارزها، حوزههای استارتآپی و هایتک بخشهای جدید برای توسعه فعالیتهای نمایشگاهی هستند. ویالکین گفت: در فوریه سال آتی فعالیت ما با همکاران ایرانی به ۱۰برابر افزایش خواهد یافت. طرف ایرانی فضای بسیار بزرگی را برای برگزاری نمایشگاه در حوزه نفت و گاز درخواست کردهاند. امیدوارم در قالب توافقنامههای نمایشگاهی بین ایران و روسیه این همکاریها میان دوطرف افزایش یابد.
منبع: دنیای اقتصاد
مطالب مرتبط
نظرات کاربران برای این مطلب فعال نیست