بیستوششمین نمایشگاه بینالمللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی بهکار خود پایان داد؛ فستیوال نفتیها امسال آنقدر باشکوه بود که پای بسیاری از مقامهای عالیرتبه کشور همچون رؤسای قوای مقننه و مجریه و بسیاری دیگری از مسئولان نظام را به این نمایشگاه باز کرد. از حق نگذریم شرکتهای ایرانی نیز با رونمایی از آخرین داشتههای علمی و فنی خود و بهروزترین تجهیزات پیشرفته توانستند از این نمایشگاه بهخوبی بهرهمند شوند.
این دستاوردها آنقدر بود که جواد اوجی، وزیر نفت تقریباً در چهار روز نمایشگاه بینالمللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی چند بار از غرفهای شرکتهای ایرانی بازدید کرد و هر بار با دیدن دستاوردهای شرکتهای ایرانی، اشتیاق بیشتری برای ادامه بازدید پیدا میکرد. شاید او تنها وزیر نفتی باشد که امسال چند بار با صبر و حوصله مثالزدنی از غرفههای شرکتهای داخلی بازدید و در خلال این بازدیدها با پرسشهای خود از غرفهداران بهدقت مسائل و مشکلات آنها را یادداشت و بررسی کرد و بهصورت مداوم از معاونان خود میخواست دغدغههای سازندگان داخلی را یادداشت کنند تا در اسرع وقت برای رفع آنها اقدام شود. اوجی در حاشیه نمایشگاه با بیان اینکه در بازدید از غرفههای شرکتهای داخلی با دیدن توانمندی آنها روحیه گرفتم، گفت: با توجه به ظرفیت بالای شرکتهای داخلی در زمینه تولید تجهیزات صنعت نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی هر بازدیدکنندهای از این نمایشگاه احساس غرور میکند.
آنچه نمایشگاه امسال را بار دیگر از همتاهای قدیمی خود متمایز کرد، رشد و سر برآوردن توان کمنظیر داخلی در بخش بومیسازی قطعات و تجهیزاتی بود که واردات آنها سالهاست زیر فشارهای حداکثری بینالمللی و تحریمی و جهشها و نوسانات ارزی متوقف شده است. توانی که هر بازدیدکننده منصفی را اگرنه متعجب که شدیداً به فکر فرو میبرد. شرکتهای دانشبنیان با اتکا به توان متخصصان و دانشآموختگان کشور و با سرمایههای بعضاً خرد توانستهاند صنعت نفت کشور را از تنگنای چند ده ساله تحریم نجات دهند. شاید به همین دلیل باشد که وزیر نفت در جمع سازندگان در نمایشگاه گفت: اگر امروز صنعت نفت در اوج تحریمهای کشورهای غربی روی پای خود ایستاده، این موضوع را مدیون سازندگان داخلی میدانم، از این رو به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست که شرکتهای زیرمجموعه وزارت نفت کالاها و تجهیزاتی را وارد کنند که مشابه ایرانی داشته باشد. بدون شک این موضوع از سوی بنده و همکاران در وزارت نفت پیگیری و در صورت مشاهده موارد تخلف برخورد جدی خواهد شد. اوجی تأکید کرد: وزارت نفت با تحریم یا بدون تحریم دست از حمایت همهجانبه شرکتهای داخلی در صنعت نفت برنخواهد داشت، البته امید داریم که این شرکتها با افزایش کیفیت محصولات خود صادراتشان را نیز توسعه دهند.
بومیسازی و دستیابی به دانش فنی فناوریهای نوین، همواره از دغدغههای اصلی صنعت نفت ایران بوده است؛ موضوعی که در چند سال اخیر با جهتگیری مدیران وزارت نفت به تأمین نیازهای کشور با استفاده حداکثری از توانمندیهای داخل، قوت بیشتری به خود گرفته است و در این میان نباید از اهمیت و مزیتهای تجاریسازی و کسب درآمد از طریق آن غافل شد. در سالهای اخیر شناسایی راهکارها، موانع پیش روی تجاریسازی، ایجاد راهکارهای مناسب برای مخاطرات و ریسکپذیری و تضمین سرمایهگذاران در بخشهای مختلف از جمله فعالیتهای مدیران صنعت نفت ایران بوده است. یک حساب سرانگشتی نشان میدهد که ظرف دهههای آینده سرمایهگذاری چند صد میلیارد دلاری در حــوزه صنعت نفت صورت خواهد پذیرفت که ۵۰ تا ۷۰ درصد از این مبلغ صرف خرید تجهیزات میشود. دههها است که اســتراتژیک بــودن صنعــت نفــت و وابســتگی آن بــه خارج از کشــور، بهعنوان یک اهرم فشــار علیه کشورمان بهکار گرفته میشود، از این رو از منظر امنیت ملی و چانهزنیهای سیاسی، افزایش استقلال در حوزه صنعت نفت بسیار مهم ارزیابی میشود. صنعت نفت ایران هرساله شاهد شکسته شدن انحصار شرکتهای آمریکایی و اروپایی است. به گفته اوجی امسال بیش از ۳۰ میلیارد دلار پروژه در صنعت نفت کلنگ زده میشود که بهطور حتم باید از ظرفیت شرکتهای داخلی برای تأمین و تجهیز این پروژهها استفاده شود. در نتیجه همزمان با اجرای این پروژهها شرکتهای داخلی باید به فکر صدور خدمات فنی و مهندسی نیز باشند.
حمایت وزارت نفت از فعالان تکمیل زنجیره ارزش افزوده پتروشیمی
توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی در دهههای گذشته مورد توجه مدیران صنعت نفت ایران قرار داشته است، چراکه توسعه متوازن در بخشهای بالادستی و پاییندستی پتروشیمی به جلوگیری از خامفروشی و ایجاد ارزش افزوده بالا منجر خواهد شد. سالهاست که صنعت پتروشیمی ایران با وجود تمامی چالشهای موجود بهویژه در دوران تحریم بهدنبال توسعه متوازن و تکمیل زنجیره ارزش است و اکنون در دوران تحریم، تحقق جهش سوم در این صنعت نیازمند عزمی ملی با مشارکت تمام فعالان در این صنعت ارزشآفرین است. وزیر نفت در بازدید از غرفه فعالان و سازندگان صنعت پتروشیمی در نمایشگاه نفت یکی از مشکلات امروز کشور را بحث زنجیره صنایع تکمیلی دانست و گفت: با توجه به اینکه از مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز قول گرفتهایم، امسال بهطور جدی به سرمایهگذاران برای ورود به زنجیره صنایع تکمیلی کمک خواهیم کرد.
وزیر نفت همچنین در بازدید از غرفه تاپیکو در جریان تازهترین پروژهها و برنامههای این هلدینگ قرار گرفت و از هلدینگ تاپیکو درخواست کرد با توجه به درآمدی که بهدست آورده است بیشتر روی برنامههای توسعهای تمرکز کند. وی با بیان اینکه بر اساس برنامهریزی انجامشده تا پایان دولت سیزدهم صددرصد کاتالیستهای موردنیاز صنعت پتروشیمی در کشور داخلیسازی خواهد شد، افزود: تا پایان امسال ۶ مجتمع پتروشیمی جدید در کشور راهاندازی میشود.
وزیر نفت با تأکید بر استفاده از کالاهای ساخت داخل ادامه داد: هیچ شرکت دولتی فعال در صنعت نفت نمیتواند طبق قانون از کالاهای خارجی که مشابه داخلی دارند، استفاده کند و در صورت مشاهده این نوع تخلف با مجرمان برخورد خواهد شد.
اوجی یکی از اهداف برگزاری نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی را اعلام نیاز شرکتهای تابع وزارت نفت برشمرد تا پیمانکاران توانمند داخلی بتوانند نیازهای این صنعت را بررسی کنند و قراردادهای همکاری نیز بین این بخشها امضا شود. نمایشگاه بینالمللی صنعت نفت در سالهای اخیر همواره با حضور شرکتهای مختلف ایرانی و خارجی برگزار شده است و نمایشگاه امسال نیز با شعار «نفت دانشبنیان، تولید ایرانی، صادرات جهانی» با حضور شرکتهای مختلف ایرانی برگزار شد و هدف آن رونق تولید و معرفی فرصتهای سرمایهگذاری داخلی و خارجی و نیز معرفی دستاوردهای صنعت نفت کشورمان در بخشهای مختلف بود.
تحلیلگران بر این اعتقاد هستند که صنعت نفت ایران نیز مانند هر صنعت دیگری برای توسعه، جذب سرمایه و دستیابی به تجربیات و فناوریهای نوین باید رویکرد فراملی و بروننگر داشته و افزایش همکاری و تعامل با سایر کشورها را با هدف ارتقای جایگاه صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی دنبال کند و در این مسیر نمایشگاههای تخصصی میتوانند نقشی مهم و تأثیرگذار را داشته باشند.
باید تأکید کرد که صنعت نفت ایران بهعنوان پیشران بخش اقتصادی کشور نقش بسیار مهمی در کشور دارد و در صورتی که لکوموتیو صنعت پتروشیمی بهخوبی حرکت کند، میتواند قطار توسعه کشور را بهخوبی حرکت دهد، همچنین باید به این نکته اشاره کرد که این رویداد بزرگ نمایشگاهی میتواند محل تلاقی بازیگران اصلی یعنی تولیدکنندگان و مصرفکنندگان و معرفی توانمندی و ظرفیتهای این گروهها باشد.
بخش خصوصی و هلدینگهای بزرگ در این دوره از نمایشگاه نفت حضوری پررنگ و قابلتوجه داشتهاند و مذاکره و رایزنیهای شرکتهای توانمند ایرانی فعال در صنعت نفت به تحقق قراردادها و همکاریهای اثربخشی در حوزههای مختلف منجر شد.
بدون تردید تحقق شعار «نفت دانشبنیان، تولید ایرانی، صادرات جهانی» بهعنوان یک راهبرد مهم مورد سرلوحه فعالان صنعت نفت ایران است و باید بهمنظور جلوگیری از خام فروشی بهدنبال تکمیل زنجیره ارزش و آسانسازی مسیر رونق تولید و صادرات محصولات نهایی بود.
بر اساس این گزارش، بیستوششمین نمایشگاه بینالمللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی که از ۲۳ تا ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۱ در محل نمایشگاههای بینالمللی تهران برگزار شد، میزبان ۱۲۰۰ شرکت داخلی و ۴۴ شرکت خارجی یا نمایندگی شرکتهای خارجی بود.
شرکتهای حاضر در این دوره از نمایشگاه افزون بر شرکتهای ایرانی، ملیتهایی از ۱۱ کشور جهان شامل ایتالیا، اسپانیا، امارات، کره جنوبی، سوئیس، آلمان، اوکراین، آفریقای جنوبی و بلژیک بود، همچنین نمایندگان بلندپایهای از شرکتهای خارجی از این نمایشگاه بازدید کردند.
شرکتها در قالب ۹۰۸ غرفه جانمایی شد و دلیل تفاوت بین شمار شرکتها و تعداد غرفهها حضور چند شرکت در بعضی از غرفهها بود.
از میان ۹۰۸ غرفه یادشده، ۸۱۵ عنوان مربوط به شرکتها، ۲۳ عنوان مربوط به دانشگاهها و مراکز علمی و پژوهشی، ۷۰ شرکت دانشبنیان، نوپا و پارکهای فناوری بود.
در این دوره از نمایشگاه ۲۳ دانشگاه و مرکز پژوهشی در کنار ۷۰ شرکت دانشبنیان، نوپا (استارتآپ) و پارک فناوری حضور داشتند و تازهترین یافتهها، محصولات و توانمندیهای خود را برای حل مشکلات صنعت نفت عرضه کردند.
در کنار این موارد، ۲۷ نشست تخصصی با محور شرکتهای دانشبنیان، سیاستگذاری انرژی، آینده بازار گاز، ابزارهای جدید تأمین مالی و دیگر مسائل تخصصی در صنعت نفت برگزار شد.