هماکنون جایگاه ایران در حوزه نفت و گاز چگونه است؟
ایران جزو کشورهای نفتخیز و گاز خیز دنیا بوده و رتبه نخست جهان در حوزه ظرفیتهای منابع زیرزمینی گاز و نفت را دارد. با همت همکاران در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی این قابلیت را داریم که ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه نفت در روز تولید داشته باشیم. در حوزه پالایشگاهی ظرفیت ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکهای در روز وجود دارد.
تاکنون رکورد تولید بیش از یک میلیارد مترمکعب در روز را داشتهایم، حجم ذخایر زیرزمینی نفت و گاز زیادی داریم که در این شرایط بدون اتکا به بیگانگان این صنعت را سرپا نگه داشتهایم. در حوزه خدمات مهندسی، تعمیرات و احداث پالایشگاهها و پتروپالایشگاهها در اقصی نقاط جهان خدمات ارائه میدهیم، اما در کنار حجم عظیم تولید، مصرفکنندگان خوبی در دنیا نیستیم، مصرف انرژی در کشور ما دو برابر متوسط جهانی است، از این رو باید به بحث بهینهسازی مصرف انرژی بیشتر بپردازیم.
هماکنون روزانه ۸۵۰ میلیون مترمکعب گاز در کشور تولید میکنیم که ۶۵۰ میلیون مترمکعب در بخش خانگی و تجاری و اداری مصرف میشود. کاهش دو درجهای دمای خانهها در کل کشور معادل گاز تولیدی دو فاز پالایشگاه عسلویه صرفهجویی گاز بهدنبال دارد که با آن میتوانیم تولید بیشتری در حوزه صنایع انجام دهیم، در این خصوص حتماً مردم باید همکاری کنند.
کشور در حوزه تولید و مصرف نیازمند بازنگری در سیاستهای خود است؛ مهمترین چالش حوزه تولید نفت و گاز کشور چیست؟
هماکنون کشور در حال توسعه است، بهطوری که نهتنها میتوانیم تولید نفت و گاز برای رفع نیاز خود داشته باشیم، بلکه میتوانیم صادرات نیز انجام دهیم و نیاز طرحهای توسعه صنعتی را نیز تأمین کنیم. وزارت نفت برنامههای متنوعی برای افزایش تولید نفت تدوین کرده تا با توجه به ذخایر موجود و ایجاد ثروت برای کشور، ضمن افزایش تولید نفت از ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه کنونی در برنامه هفتم، صادرات آن نیز افزایش یابد.
در زمینه گاز با وجود اینکه تولیدکننده بزرگی هستیم، اما با توجه به نیاز کشور باید تولید گاز را افزایش دهیم. به این منظور باید ۸۰ میلیارد دلار در طول هشت سال آینده سرمایهگذاری در حوزه گاز انجام گیرد تا تولید گاز را از رکورد یک میلیارد مترمکعبی فعلی به آستانه ۱.۵ میلیارد مترمکعب در روز برسانیم. برای این منظور باید سرمایه داخلی و خارجی را به میدان بیاوریم. برای مثال اکنون بخشهای زیادی از سرمایهگذاریها را به هلدینگهای بزرگ اقتصادی واگذار کردهایم و امیدواریم در طول پنج سال آینده با افزایش تولید گاز مواجه باشیم. هماکنون ۱۰۰ میلیارد دلار عقد قرارداد با شرکتهای داخلی و خارجی برنامهریزی شده و در بخش خارجی ۴۰ میلیارد دلار تفاهمنامه داشتهایم که بیش از ۵ میلیارد دلار آن به عقد قرارداد رسیده است.
طی چه بازه زمانی قرار است این مذاکرات به نتیجه برسد؟
برای اجرایی شدن هر طرحی در صنعت سه رکن اصلی شامل تأمین مالی، مهندسی طرح و پیمانکار نیاز است، در حوزه دانش مهندسی و پیمانکاری در حد قابل قبولی هستیم و لازم است سرمایهگذاران را به صحنه بیاوریم. هماکنون بسیاری از طرحها در مراحل انتهایی هستند و امیدواریم در طول یک سال آینده بسیاری از این پروژهها اجرایی شوند و ارقام تولید گاز در پنج سال آینده افزایش یابد.
برای افزایش تولید نفت نیز سناریوهای مختلفی پیشبینی شده که در یک سناریو قرار است مقدار تولید از ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز به بالای ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه برسد. با انجام کارهای بیشتر حتی ممکن است میزان تولید نفت از مرز ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه هم بگذرد. هرکدام از سناریوها منابع مختلفی مالی را میطلبد که باید دید با توجه به شرایط چه میزان منابع مالی تأمین خواهد شد.