در گفتگوی ویژه خبری ۱۵ فروردین، موضوع راه‌های رشد تولید در سال ۱۴۰۲ با حضور آقایان محمدمهدی برادران معاون صنایع عمومی وزارت صمت، مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق کشور و علی محمد رفیعی مدیرعامل هلدینگ هپکو بررسی شد.

محمد مهدی برادران در خصوص مهم‌ترین برنامه عملی وزارت صمت برای سال ۱۴۰۲ گفت: در سال ۱۴۰۱ در حوزه رشد تولید صنعتی، اشتغال صنعتی و صادرات غیر نفتی سال بسیار خوبی را شاهد بودیم، شاخصه اصلی در ۹ ماهه سال گذشته، معادل هشت درصد رشد تولید ناخالص ملی در حوزه بخش صنعت بود که بیش از دو برابر رشد اقتصادی کشور است، همچنین توانسته ایم در فصل پاییز به رشد ۱۱.۶ درصدی برسیم که بالاترین نرخ رشد فصلی است.

وی افزود: صنایعی که برتر هستند مثلا در صنعت نساجی، بیشترین رشد تا عدد بالای ۶۰ درصد است که همیشه ۵۰ یا پایین ۵۰ بود، مرهون اقداماتی است که تا به حال صورت گرفته است، اما هنوز ظرفیت اصلی اقتصاد کشور را که ما در آن هم نیروی دانش بنیان مناسبی و هم امکان برای تولید بیشتر را داریم و هم در حوزه می‌توانیم بازار‌های بیشتری را هدفگیری کنیم به نظرم پیشرو است.

برادران با بیان اینکه اقدامات اولیه باید خواسته‌های صنعتگران باشد، گفت: تامین مواد اولیه یکی از دلایل رشد صنایع بوده است و اگر درصد بیشتری بتوانیم تخصیص دهیم قطعاً این رشد بیشتر می‌شود، چالشی که صنعتگران ما در حوزه زیرساخت، سالهاست در حوزه زیرساخت کمتر کار شده و هم اکنون هم اولویت به جای صنعت و تولید به حوزه خانوار تعلق می‌گیرد، مثلا صنعتگران ما در فصل تابستان و زمستان عمدتاً مشکل برق و گاز دارند، اگر این موانع نبود قطعاً ما عدد‌های بالاتری را هم می‌توانستیم تجربه کنیم، گرچه عدد‌هایی که در سال ۱۴۰۱ محقق شده در ۱۰ ساله گذشته بی نظیر بوده و یک نوید را می‌دهد.

معاون وزیر صمت افزود: برای جهش در حوزه صنعت، بسته پیشنهادی آماده شده است. کارگروهی متشکل از دولت و مجلس هم تلاش می‌کنند بار تورمی بودجه امسال را کاهش دهند تا نظر مقام معظم رهبری را که در شعار سال مهار تورم است را محقق کنند.

در جلسه تولیدکنندگان با رئیس جمهور مهم‌ترین مواردی که مطرح شد، چه بود؟

علی محمد رفیعی مدیرعامل هلدینگ هپکو دیگر مهمان گفتگوی ویژه خبری گفت: بحث‌های عمومی مرتبط با تولید، مثل قطعی برق و گاز بود که عموماً تولیدکندگان درگیر هستند مطرح شد.

وی افزود: در هیچ جای دنیا به خاطر مصرف برق خانگی، تولیدات متوقف نمی‌شود، اما در کشور ما برعکس است. نمی‌گوییم هم لوازم خانگی، و غیره تعطیل شود، اما با برنامه ریزی دقیق می‌شود بهتر مدیریت کرد، حتی می‌شود تولید را به شیفت دوم و سوم موکول کرد، به ما بگویند در شفیت‌هایی که برق دارید کار کنید این برای ما قابل قبول‌تر است تا اینکه دو روز در هفته را تعطیل کنیم، این‌ها هم هزینه‌های اقتصادی دارد و هم تبعات عدم تولید برنامه‌ای که به تولید کننده می‌گذارد.

تولید کنندگان بعضاً می‌گفتند قطع برق را اطلاع دهند.

رفیعی گفت: معمولاً اطلاع می‌دهند و هماهنگی وجود دارد، اما بالاخره تعطیلی است، هزینه‌هایی برای تولید کننده وجود دارد، اما بهره برداری از آن ساعات کار، نمی‌شود، و تولید کاهش می‌یابد ضمن اینکه هزینه قیمت تمام شده افزایش پیدا می‌کند، نکته دیگری که بسیاری از تولیدکننده‌ها در جلسه دیدار روز گذشته تاکید داشتند ثبات رویه هاست، چه بخشنامه‌ها و چه مقرراتی که مسئولان مختلف به خصوص سیستم مالی کشور وضع می‌شود، از جمله بحث ارز که آقای فرزین رئیس کل بانک مرکزی وعده‌های خوبی برای ارز تولید و ثباتی که در این دو نرخ ارز برای کالا‌های اساسی است، داده اند.

وی افزود: این ثبات می‌تواند برنامه ریزی ما را تسهیل کند که مطمئن شویم قراردادی که با نرخ الان امضا می‌شود محصول تولید شده حداقل ۶ ماه پس از قرار داد، تحویل داده می‌شود، که در آن تاریخ باید با آن نرخ تحویل دهیم که اگر دچار تلاطم شود مصرف کننده یا تولید کننده‌ها دچار زیان می‌شوند.

رفیعی گفت: نکته دیگر که این روز‌ها درگیر آن بودیم که آقای فرزین قول مساعدت برای رفع آن داده اند، بحث سپرده‌ای است که از تولیدکنندگان دریافت می‌کنند، نه غیر تولیدکننده ها,، اما برای تولیدات ثبت سفارشی که میکنیم ۵ درصد سپرده باید انجام شود، اگر به دلیل مشکلات نقدینگی نتوانیم به موقع ارزمان را استفاده کنیم باید تمدید کنیم، سپرده ما باید ۱۰ درصد شود تا ۶۰ درصد می‌رود، این یکی از معضلاتی است که قول داده اند زمان دوره ثبت سفارش تا تخصیص ارز را به یک هفته کاهش دهند که اگر این کار انجام شود هر دو مطلب با یکدیگر حل می‌شود، هم دوره ثبت سفارش کوتاه می‌شود و هم نظارت بانک مرکزی بر این قضیه بالاتر می‌رود.

آیا برای رفع این مشکلات نشست‌هایی را با بانک مرکزی، داشته اید؟

برادران گفت: بله، امروز مقام معظم رهبری در مقام نقد اشاره کردند که یکی از کار‌هایی که باید دارای ثبات باشد حتماً ثبات در سیاست‌های مالی و پولی کشور است؛ و دوستان ما هم در حوزه بانک مرکزی و نشستی که با آقای فرزین داشتیم این نوید را دادند که به نوعی تولید و نرخ تمام شده قابل پیش بینی باشد.

وی افزود: صراحتاً می‌گویم تولیدکنندگان اگر ارز بالای ۴۰ هزار تومان را قابل توجیه در تولید نمی‌دانند در هر صورت باید عددی باشد که بتواند این کار را صادر کرد یا مردم قدرت خرید داشته باشند. عدد‌هایی که در فرمایشات مقام معظم رهبری هم اشاره شد عدد سازی‌هایی که در شبکه‌های مجازی می‌شودتعبیر دلار تلگرامی آن‌ها مبنا قرار می‌دهند و متاسفانه دشمن تحریک می‌کند و دوستان ناآگاه ما بعضی از این ارقام را در کشور تثبیت می‌کنند.

به چه شکل تثبیت می‌کنند؟

برادران اضافه کرد: ما در مقطعی در رقابت‌هایی که با هدف سوداگری شرکت‌های بزرگ بود، که بعضی از این شرکت‌ها که دولتی هم هستند، آن‌ها کالای مواد اولیه را که تا دیروز ۲۰ هزار تومان می‌فروختند امروز می‌فروشند ۴۰ هزار تومان! ضمن اینکه هزینه تمام شده افزایش نداشته! این موضوع حتماً باید رسیدگی شود، این موضوع ایجاد یک فضای روانی، کمبود عرضه، کار رسانه‌ای و ایجاد تحریک در بازار و بعد تثبیت با هدف کاهش ارزش پول ملی است.

نقش شما به عنوان وزارتخانه چیست؟

برادران گفت: در همان مقطع، پیگیری شد دیروز با تاکید شخص رئیس جمهور، قیمت پایه محاسباتی در محصولات پتروشیمی به عدد ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان تغییر پیدا کرد، شرکت پتروشیمی هم همراهی خوبی داشتند که آثار خود را حتماً در بازار خواهد داشت، در محصولات فولادی هم شاهد کاهش قیمت نسبت به قبل از سال هستیم، فضا سازی که با ناآگاهی صورت گرفته بود یا عامدانه یک عده، چه شرکت‌های بزرگ و مجموعه‌های مختلف انجام دادند، صنعت این را نمی‌پذیرد و زیبنده کشوری که می‌خواهد برای مشتری بلند مدت خود فکر کند نیست، ساز و کار بورس کالا هم حتماً باید کنترل و تنظیم شود به گونه‌ای که منافع خاصی مثلا برای یک مقطع خاص برای یک شرکت ایجاد نکند.

معاون وزیر صمت گفت: با همکاری آقای خاندوزی کارگروهی را در حوزه محصولات صنعتی که بیشتر به این حوزه برمی گردد تشکیل خواهیم داد و قرار است شرکت‌هایی که با رای و نظر دولت می‌آیند حتماً باید اهداف دولت را تنظیم کنند نه اهداف مثلا هیئت مدیره، مدیرعامل یا شرکت‌های خاص یا منافع یک جمع اندکی از مردم را به عنوان سهام دار، اما منفعت کل اقتصاد را فراموش کنیم، قرار شد کارگروهی تشکیل دهیم که بررسی کنیم اگر شرکت‌هایی که مد نظر است، چون صورت‌های مالی شان در ماه‌های آتی منتشر خواهد شد، اگر از محل تولید رشد کرده اند ما از این‌ها تقدیر کنیم، اگر از محل گرانفروشی یعنی با افزایش حاشیه سود به معنی افزایش قیمت بی رویه افزایش دهند و درآمد‌های غیر عملیاتی یا به معنی اینکه تلاش کرده اند قیمت را افزایش دهند و سود از یک حد نرمال و معمول خارج شده حتماً تذکر، توبیخ و هر برخوردی که لازم است صورت گیرد.

وی اضافه کرد: مجموع کسانی که در اقتصاد کشور نقش دارند باید حامی پول ملی و منافع عمومی باشند، ما قسم می‌خوریم به اینکه وقتی سرکار می‌آییم اول منفعت عموم مردم را در نظر بگیریم نه منفعت اقشار خاص، فکر می‌کنم همان مقطع تذکری با کمک رسانه ملی داده ایم، امروز هم با تذکر چند باره و تاکید موکد و فرمایشات مقام معظم رهبری و رئیس جمهور فکر می‌کنم حجت بر همه مسئولانی که رای از مردم گرفته اند و حاکم در شرکت‌های دولتی و بهره‌مند هستند، تمام شد که باید همراه با سیاست، مهار تورم و رشد تولید توامان عمل کنند.

برادران ادامه داد: شعار، شعار غیر شفافی نیست یعنی ما تولید را افزایش دهیم به گونه‌ای تولید بالا رود که تورم افزایش پیدا نکند، به نظرم عموم مردم هم می‌توانند دقت کنند، حضرت آقا هم فرمودند که مردم می‌توانند کمک و رصد کنند، سود‌هایی که در شرکت‌ها گزارش می‌شود چه میزانش سود عملیاتی و غیر عملیاتی است، چه میزانی از آن ناشی از فضا سازی است که باعث می‌شود اقتصاد دچار چالش شود.

یکی از چالش‌هایی که از سوی تولیدکنندگان مطرح می‌شود، بحث برق واحد‌های تولیدی است، آیا برای سال جدید برنامه‌ای متفاوت خواهیم داشت یا روال سابق خواهد بود؟

سخنگوی صنعت برق کشور گفت: برای امسال, ۱۴۰ برنامه تنظیم کردیم که در سه محور است، یک بخش توسعه ظرفیت تولید نیروگاه‌های کشور است که کمک می‌کند برق بیشتری را با هماهنگی وزارت صمت و نیرو به صنایع تحویل دهیم ضمن اینکه تفاهم نامه‌ای در این زمینه امضا شده است که بخشی از این نیروگاه‌ها مربوط به نیروگاه‌هایی می‌شود که در محل خود صنایع یا توسط خود صنایع احداث می‌شود که ۱۴ هزار مگاوات برای چهار سال برنامه ریزی شده است و برای تابستان امسال, ۱۵۰۰ مگاوات نیروگاه‌هایی است که صنایع احداث می‌کنند.

مصطفی رجبی مشهدی افزود: در بخش مدیریت مصرف، مثل سال گذشته برنامه ریزی کرده ایم که بتوانیم بخش خانگی را بدون اینکه خاموشی دهیم از تشویق‌هایی برخوردار کنیم که برای کاهش مصرف، اقدام کنند، سال گذشته با این اقدام رشد منفی چهار درصد را در بخش خانگی داشتیم و بدون اینکه لازم باشد خاموشی اعمال کنیم همکاری خوبی را از سمت مردم داشتیم

وی اضافه کرد: از جمله کار‌های دیگری که در این بخش انجام شد بخش اداری بود که امسال این را هم توسعه خواهیم داد، پایش پذیری ادارات را بیشتر خواهیم کرد تا مصرف غیر بهینه‌ای که در ادارات صورت می‌گیرد بتوانیم به حداقل برسانیم و سرجمع انرژی را که بتوانیم در این بخش صرفه جویی کنیم، تحویل صنعت خواهیم داد.

رجبی مشهدی گفت: برنامه ریزی شده که از ابتدای سال با حضور سندیکا‌ها و هماهنگی وزارت صمت در بخش‌های مختلف، سیمانی ها، فولادی‌ها و سایر بخش‌های غیر فلزی بتوانیم برنامه تنظیم انرژی مورد نیاز صنایع را به نحوی داشته باشیم که انرژی پایداری را تحویل این بخش از کشور دهیم و در جهت تحقق شعار سال کمک کرده باشیم.

با تولیدکنندگان هم مشورت داشته اید؟

سخنگوی صنعت برق افزود: در سال گذشته به اصطلاح تنظیم برنامه هایمان با هماهنگی و همکاری این بخش‌ها بود، انجمن‌هایی که در این بخش‌ها فعال هستند حتی سندیکا‌ها و بخش‌های تخصصی که در وزارت صمت هستند، این برنامه را امسال هم ادامه خواهیم داد ان شاءالله برنامه ریزی به گونه‌ای است که بتوانیم انرژی بیشتری بدهیم.

رجبی مشهدی گفت: سال گذشته با هماهنگی‌هایی که انجام شد در حوزه صنعت هیچ قطعی برقی را بدون هماهنگی نداشتیم و از شیفت دوم و سوم هم استفاده کردیم، با جا به جایی‌ها بخشی از انرژی را تغییر دادیم و اکنون هم که تا تابستان فرصت خوبی فراهم است توصیه می‌کنیم بخش‌هایی که نیاز دارند می‌توانند انرژی بیشتری را استفاده کنند از هم اکنون با حداکثر ظرفیت در مدار تولید باشند.

سخنگوی صنعت برق افزود: اقدام دیگری که در سال گذشته داشتیم این بود که از حدود ۶۳۰ هزار واحد صنعتی ۵۸۰ هزار واحد صنعتی هیچ محدودیتی را نداشتند آن ۵۰ هزار واحد صنعتی که صنایع انرژی بر و شهرک‌های صنعتی بودند هم طبق یک روال روشن بود.

رجبی مشهدی گفت: شاخص‌هایی که امروز آقای رئیس جمهور در جلسه‌ای که خدمت مقام معظم رهبری بودیم فرمودند از جمله اینکه در بخش خودروسازی ۱۹ درصد رشد داشتیم یا در بخش فولادسازی رشد‌های خیره کننده‌ای داشتیم همه این‌ها نشان از این بوده که در سال ۱۴۰۱ وزارت نیرو تمام تلاش خود را انجام داده که انرژی مناسبی را به بخش صنعت تحویل دهد.

وی ادامه داد: قطعاً با توجه به ناترازی‌هایی که صنعت برق دارد امکان اینکه ما بتوانیم صددرصد انرژی مورد نیاز را در دوره‌ای که هوا خیلی گرم شود تحویل دهیم، فراهم نیست، اما با جابه جایی تعمیرات یا استفاده از شیفت دوم و سوم ان شاءالله جبران می‌شود.

قول می‌دهید امسال خاموشی برای صنعت کمتر از سال گذشته باشد؟

رجبی مشهدی گفت: بله همین طور است، با هماهنگی که با وزارت صمت خواهیم داشت این قول را هم می‌دهیم که نسبت به سال گذشته از رشد مطلوب تری در این حوزه برخوردار باشیم.

سوال: یکی از تاکیداتی که رئیس جمهور در جمع تولید کنندگان داشتند این است که هیچ تصمیمی بدون مشورت تولید کنندگان و فعالان اقتصادی در دولت گرفته نشود؟ آیا این اتفاق می‌افتد؟

آقای رفیعی مدیر عامل هلدینگ هپکو گفت: در همه جای دنیا مرسوم است که تشکل‌های صنفی مقررات و آیین نامه‌های اقتصاد را تبیین می‌کنند به لحاظ اینکه این قوانین از بدنه کارشناسی جامعه می‌آید معمولاً خیلی محکم و باعث بهره وری بالا و قیمت تمام شده پایین و رشد تولیدات و صنعت در بخش خدمات است، این نکته را باید حتماً برای خودمان به عنوان یک ضرورت بدانیم و آقای رئیس جمهور هم تاکید کردند که ارتباطات با صنعتگران و تولیدکنندگان و به خصوص شرکت‌های دانش بنیان بیشتر شود که موانع و مشکلات تحلیل شود.

این ارتباط در هر تصمیم گیری که انجام می‌شود از تشکل‌ها استفاده می‌شود؟

رفیعی افزود: ما نسبت به جوامع صنعتی بسیار ضعیف هستیم. به طور مثال اگر ما از ۲۰ درصد این نظرات استفاده می‌کنیم آن‌ها بالای ۹۰ درصد استفاده می‌کنند، آن‌ها تمام تصمیماتشان پخته شده و به تدریج است، ما در طول این ۴۰ سال در کشور یکسری شرایط غیرمتعارف داشتیم که متأثر از عوامل متعددی بوده، آن‌ها بعد از انقلاب صنعتی ۳۰۰ سال کار کرده اند و با یک ثبات و بلوغی رسیده اند، به هر حال ما هم باید به این ثبات برسیم، هر چقدر این مشورت از طرف حاکمیت با رشته متخصص هر گروه و هر رشته بیشتر شود ما به بلوغ بهتری خواهیم رسید.

بازی گرفتن از تشکل‌ها و تولید کنندگان می‌تواند به پختگی تصمیمات کمک کند، چرا این اتفاق نمی‌افتد؟

برادران: آماری که اتاق بازرگانی ایران اعلام کرد نشان می‌دهد که این روند، روند رو به رشدی است؛ تعامل خوبی با صنعتگران، و اکثر استانداران در قالب برگزاری جلسات ستاد تسهیل، وجود دارد، بازدید‌های میدانی انجام می‌شود مجموعه معاونان وزارتخانه، شخص آقای وزیر شاید در ایام نوروز به بهانه نشست ها، جلسات مکرر با انجمن‌های مختلف داشتند.

یکی از موضوعاتی که رئیس جمهور به آن اشاره کرد که اگر کالایی در داخل تولید می‌شود واردات آن ممنوع باشد، این اتفاق می‌افتد؟

آقای رفیعی مدیر عامل هلدینگ هپکو گفت: متأسفانه منحصر به ماشین آلات سنگین نیست در بقیه صنایع گروه تولید ماشین سازی، این مطلب وجود دارد، بخش ماشین سازی کشور در کل بازار ما ۱۱ میلیارد دلار است اکنون که نسبتاً خیلی از طرح‌ها فعال نیستند، ۸ میلیارد از این نیاز واردات می‌شود و تنها سه میلیارد به تولیدکنندگان ما می‌رسد، این آمار دقیق که باعث تأسف است به اشکال مختلف توجیه فنی و اقتصادی می‌آوردند و مسئولان را مجاب می‌کنند و به صنایع فشار می‌آوردند که اگر نیایند این پروژه می‌خوابد، ۴۰ سال است که با این قضیه مواجهیم، اما تا چه زمانی این کار را انجام دهیم، بالاخره باید تصمیم بگیریم از این ظرفیت استفاده کنیم.

مدیر عامل هلدینگ هپکو افزود: نکته‌ای در ارتباط با بهره وری، سال گذشته تقریباً پشتیبانی چندانی بخش تولیدمان از بانک‌ها نداشته اند که امیدواریم امسال این وضعیت بهتر شود، ما می‌توانیم بهره وری را با تسهیلات بانکی بالا ببریم.

موضوع واردات کالا‌های مشابه چگونه است؟

برادران: آمار دقیقی ندارم فکر می‌کنم عملکرد مثبتی در این حوزه داشتیم همچنین صرفه جویی میلیارد دلاری داشتیم، ما حتماً بر روی بحث تولید ملی و عدم واردات بی رویه کالا‌هایی که تولید داخلی داریم مُصر هستیم که البته باید موضوع سرمایه در گردش هم حل شود.