برنامه میز اقتصاد امروز شبکه خبر به موضوع ساماندهی کارت‌های سوخت اختصاص داشت؛ رضا نواز سخنگوی صنف جایگاه داران سوخت کشور و محمد صادقی مدیر سامانه هوشمند سوخت، مهمانان حضوری و سردار حسین رمضانی مهمان تلفنی این برنامه بودند و به سوالات زیر پاسخ دادند:

وضعیت استفاده از کارت‌های سوخت در جایگاه‌ها چطور است؟

سخنگوی صنف جایگاه داران سوخت کشور: مشکلات نسبت به زمان آغاز طرح خیلی کم‌تر شده؛ چون اطلاع رسانی کاملی نشده بود. شیب اجرا هم نسبت به اوایل که تندتر بود کندتر شده زیرا مردم در ابتدا پذیرای طرح نبودند.

اکنون وضعیت بهتر شده و آمار استفاده از کارت سوخت شخصی برای استفاده از سهیمه بنزین آزاد رو به افزایش است.

مهمترین مشکل، تاخیر در صدور کارت‌های سوخت یا مشکلات در تحویل آن هاست که به دلایل مختلف رخ می‌دهد.

آیا زیرساخت لازم در جایگاه‌های سوخت برای تخصیص سهیمه سوخت با کارت بانکی وجود دارد؟

سخنگوی صنف جایگاه داران سوخت کشور: هدف از ایجاد. سامانه هوشمند سوخت از ابتدا این بوده که به ازای هر خودرو، سوختی را به صورت یارانه‌ای یا سهمیه یارانه‌ای تخصیص دهد، اما اکنون لازم است که با تکنولوژی‌های روز، نحوه توزیع سوخت را تغییر دهیم.

در چند ماه گذشته چند میلیون کارت سوخت المثنی یا جدید صادر شده که هر کدام ۱۰۰ هزار تومان هزینه برای مردم داشته است؛ با این روند نه تنها مردم ناراضی می‌شوند، بلکه آن کسی که کارت را صادر می‌کند یا واردات تراشه انجام می‌دهد هم متضر می‌شود.

اکنون کارت‌های سوخت هیچ نقشی به جز نشان دادن یک عدد (میزان سهمیه سوخت باقی‌مانده) ندارند؛ وقتی هم صحبت از حذف کارت سوخت می‌شود، منظور این است که شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با کارت‌های بانکی که در اختیار افراد است، همان یارانه و سهمیه را بتواند مدیریت کند اما نیازی به استفاده از دو کارت مختلف نباشد.

امکان فنی توزیع سوخت با کارت بانکی در جایگاه ها وجود دارد. با بانک مرکزی هم جلساتی داشتیم. الآن تاکسی‌های اینترنتی را داریم سهمیه با کارت بانکی می‌گیرند.

اکنون در هر سکوی جایگاه های سوخت چند کارت سوخت وجود دارد؟

صادقی مدیر سامانه هوشمند سوخت: در طرح ساماندهی کارت‌های مجاری عرضه بر اساس قانونی که امسال به ما ابلاغ شده است، باید تا پایان همین شهریور ماه سال جاری ۹۰ درصد مردم از کارت سوخت خودشان استفاده کنند. جایگاه ها همچنان کارت سوخت دارند اما بر اساس میزان فروش، کارت سوخت در اختیار خواهند داشت.

به ازای هر جایگاه یک کارت آزاد در اختیار جایگاه های کم‌ فروش قرار دادیم؛ جا‌هایی که فروش بالاتری دارند، به ازای هر دو سکو، چهار کارت تولید می‌کنیم که یکی در اختیار جایگاه دار است و بقیه اش در اختیار خود نواحی است تا اگر میزان سقفی که در کارت آزاد جایگاه ها وجود دارد تمام شود، نواحی ما بتوانند کارت را مجدد به آن‌ها بدهند.

در کلان شهر‌ها به ازای هر سکو دو کارت و به ازای هر سکو یک کارت در اختیار جایگاه ها قرار داده شده و در مجموع به ازای هر سکو، چهار کارت تولید شده است.

چه مشکلی وجود دارد که کارت‌های بانکی از چهار سال و نیم پیش تا کنون جایگزین کارت‌های بانکی نشده‌اند؟

صادقی مدیر سامانه هوشمند سوخت: کارت بانکی در وهله اول خیلی ساده به نظر می‌رسد؛ الآن در حوزه تاکسی‌های اینترنتی عملاً از کارت بانکی برای سوخت گیری استفاده نمی‌کنند، فقط برای پرداخت استفاده می‌کنند، همچنان از کارت هوشمند سوخت استفاده می‌کنند.

ما بعضی جایگاه هایمان داریم، نمی‌توانند آن بستر آنلاین را حفظ کنیم. شما تصور کنید به یک مجموعه کامل عرضه فراورده‌های نفتی را، کارت بانکی شما وقتی عنوان می‌کنی یعنی ۲۴ ساعته باید آنلاین باشد شبکه شما، بعضی موقع الزاماتی داریم که اصلاً نمی‌توانیم آنلاین باشیم، اما این نیست که ما به سمت کارت بانکی نرفتیم. ما الآن طرح‌ها و برنامه‌هایی در دستور کار خودمان داریم، هم کارت بانکی را انجام می‌دهیم و هم استفاده از سایر کارت‌های مغناطیسی.

چقدر طول می‌کشد تا از کارت‌های بانکی به جای کارت های سوخت برای سوختگیری استفاده شود؟

مدیر سامانه هوشمند سوخت: برای پیاده سازی اش ما تا یک ماه دیگر یک جایگاه به صورت آزمایشی داریم که در همان تهران داریم انجام می‌دهیم، یعنی کار مقدماتی اش انجام شده، برنامه نویسی هایش انجام شده، مستلزم این است که ما به سایر دستگاه‌هایی که می‌خواهیم در این شِیر اجرا کنیم باید وصل شویم، لینک شویم، مثل پلیس راهور که الآن انتقال به شرکت توسعه پژوهش ناجی از طریق آن اطلاعات را باید بگیریم.

اطلاعات لازم داریم، مثلاً احراز هویت فرد کنیم، نیازمند این است که به شرکت مخابرات باید وصل شویم که تلفن شان وصل شود؛ این‌ها مواردی است که در حوزه بانکی باید اتفاق بیفتد، چون شما می‌دانید در کارت بانکی پلاک خودرو و کلاس خودرو وجود ندارد، فقط یک بارکدی در آن دارد، فرض کنید یک شماره حساب فرد در آن جا دارد. من شماره حساب فرد را در دیتا بیس و بانک اطلاعاتی خودم ندارم. این مستلزم این است که یک فرایندی باید دیده شود که بتواند این را پوشش دهد.

چرا پلیس راهور اطلاعات مورد نیاز را به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی قرار نمی‌دهد؟

سردار رمضانی معاون اجرایی پلیس راهور: پلیس صداقت و عملکرد خود را در مرحله اول کارت های سوخت اثبات کرده؛ کارت های سوختی که یک بار به صورت کامل در کشور به وجود آمدند و در اختیار مالکین خودروها قرار گرفتند و آن جا همکاری صد درصد پلیس با شرکت ملی پخش وجود داشت و الآن هم وجود دارد و توانستیم آن طرح را به صورت موفق انجام دهیم.

می خواهیم کارت سوخت و خدمتی که به مردم بدهیم قطعاً می خواهیم بیاییم گره بزنیم به چندین بانک های اطلاعاتی دستگاه های مختلف مثل بانک مرکزی و پلیس که اینها اگر به موقع پشتیبانی نکنند، قطعاً ما مردم را دوباره در ارائه خدمات دچار مشکل خواهیم کرد، به همین دلیل من خواهش می کنم از شرکت ملی پالایش و پخش بدون عجله با بررسی همه جانبه این موضوع را پیش ببرند.

ما در پلیس راهور آمادگی داریم، خدمت مهندس نژادعلی هم جلسه اولیه را داشتیم، جلسات دیگری هم قرار شده از هفته آتی شروع کنیم.

در جلسات گذشته متوجه شدیم که به صورت غیرکارشناسی کار می‌کنند و بعضاً متوجه می شویم میزان اطلاعاتی که درخواست می شود بیش از آن سقف خدمت و مأموریتی است که می خواهند ارائه دهند و ما چون امانتدار اطلاعات مردم هستیم در حوزه پلاک و حریم خصوصی شان، نمی‌توانیم به راحتی اطلاعات را در اختیار قرار دهیم.

ما به زیرساخت فنی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی کاری نداریم، آن‌ها میزان اطلاعاتی که از حوزه خودروها و وسایل نقلیه نیاز دارند قطعاً اگر در جلسات کارشناسی باهم به قطعیت برسیم که خواهیم رسید ان شاء الله، در اختیارشان قرار می دهیم با مجوزهای قانونی که اخذ می کنیم و حتماً کمک خواهیم کرد که یک لیتر در این کشور قاچاق نشود، ولی راهکارهای سخت افزاری را ما باید کنار بگذاریم. ما خودمان در کارهای خودرو که در اختیار مردم قرار دادیم، آن چیپ فیزیکی و سخت افزاری که روی کارت ها نصب می شد ما را با مشکل مواجه کرد، مردم ناراضی می شدند.

ما به جای آن قطعه سخت افزاری از QR کدهای سه بعدی نرم افزاری با کمترین هزینه بهره بردیم و امروز می بینید کمتر از ۷۲ ساعت کارت هایی که توسط پلیس چاپ می شود به دست مردم می رسد.

قانون مدیریت داده ها و اطلاعات ملی آبان پارسال توسط رئیس جمهور به دستگاه های اجرایی مختلف ابلاغ شده و تاکید می‌کند که برای رفع این چالش‌ها، دستگاه های اجرایی باید از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات، داده‌ها را به اشتراک بگذارند. آیا این اقدام را انجام می‌دهید؟

مدیر سامانه هوشمند سوخت: آخرین مکاتباتی که انجام شده بر می گردد به برج سه، ما همه مکاتبات مان را انجام دادیم، با خود سردار رادان و سردار هادیان فر مکاتبات مان را انجام دادیم. مسأله ای که در این وسط وجود دارد این است که تمام کسانی که می روند در دفاتر پلیس برای کارت سوختشان ثبت نام می کنند اطلاعاتش آن جا تغذیه می شود، شرکت نفت هیچ دسترسی به این اطلاعات ندارد، این اطلاعات توسط شرکت پژوهش و توسعه ناجی که به عنوان یک شرکت یا خصوصی یا دولتی که من اطلاعات کافی در این خصوص ندارم.

اطلاعات می رود در آن جا پالایش می شود اطلاعاتشان، می فرستند به ما؛ نه اطلاعات کامل را فقط این مانده افرادی که درخواست کردند؛ مانده سوختشان چقدر است؟ ما دوباره می دهیم به آنها، آنها همین اطلاعات را ارسال می کردند به کارخانه که باید این کارت سوخت تولید شود.

هیچ کدام برخط نیستند، یعنی تا خود ناجی برخط است ولی بین ما بعد از آن اتفاقی که آبان ماه ۱۴۰۰ اتفاق افتاده برخط نیست. اطلاعات خودش می رود برای تولید کارت سوخت.

تنها چیزی که من به عنوان شرکت ملی پخش فراورده های نفتی دارم؛ فقط پَن کارت سوخت دارم. من از پلاک خودرو خبر دارم، نه از کد ملی افراد خبر دارم که بخواهم کارت بانکی را به آن لینک کنم. اطلاعاتی که آقای رمضانی هم به آن اشاره کردند قرار نیست ما کارت بانکی را لینک کنیم به بانک مرکزی یا به شاپرک یا به سایر دستگاه ها. فقط این فرد می آید کارت بانکی اش را به عنوان یک کارت سوخت؛ خودش خوداظهاری می کند.

شیوه ای که ما داریم طراحی می کنیم این کارت سوخت جمع آوری می شود، این کارت بانکی که وجود دارد فرد یکی از کارت های بانکی اش را به عنوان کارت سوخت معرفی می کند، کارتی که در بانک، برای همین گفتند که این باید احراز هویت شود، فردی که کارت بانکی اش را دارد به عنوان کارت سوخت اعلام می کند ما از شاپرک استعلام می کنیم این کارتی که این اعلام می کند الآن فعال است، فعال نیست؟

آن فرایند طی می شود می آید در سامانه من، در سامانه من بیاید این کد ملی فرد در سامانه من باید قرار بگیرد. وقتی این کد را استفاده می کند بتوانند برایش سهمیه اش را لحاظ کنند. تا پایان تیر در یکی از جایگاه‌های استان تهران این کار را انجام می‌دهیم.

سردار رمضانی معاون اجرایی پلیس راهور: وقتی که خیلی خوب زیرساخت های هم را نمی شناسیم، ممکن است انتظارات درستی از هم نداشته باشیم و این می تواند کار را با مشکل مواجه کند.

در حوزه خودرو و وسایل نقلیه؛ آن چیزی که خیلی سریع دارد تغییر می کند این است که ما هر روز شاهد ۲۸ هزار تعویض پلاک در سطح مراکز تعویض پلاک کشور هستیم و سالی یکی دو میلیون وسیله نقلیه نوشماره به ما اضافه می شود، یعنی بانک شماره گذاری وسایل نقلیه ما دائماً در حال تغییر است، به همین دلیل ما آمادگی کامل داریم با شرکت ملی پالایش و پخش و درگاه تعامل پذیری همکاری کامل را داشته باشیم اما انتظار ما این است آن سطح اطلاعاتی که از بانک های اطلاعاتی پلیس راهور نیاز دارند، سطحی باشد که مأموریت پلیس باشد.

در یکی دو جلسه کارشناسی آینده این کار قطعی می شود و جای نگرانی نیست. هفته بعد ما اولین جلسه را برای بررسی آن اقلام اطلاعاتی شان خواهیم داشت.