محمود نجفی‌عرب، رئیس اتاق تهران ضمن اعلام این موضوع اذعان کرد که اتاق بازرگانی باید به سمت درآمدزایی از منابع دیگر باشد؛ چراکه با از بین رفتن درآمد اتاق از منبع ۳ در هزار و ۴ در هزار، اتاق‌های بازرگانی دچار مشکل خواهند شد.
آخرین جلسه هیات‌نمایندگان اتاق تهران در سال‌جاری تشکیل شد؛ در این جلسه که عمدتا به مرور اتفاقات سال‌گذشته طی شد، بودجه ‌سال‌۱۴۰۳ نیز با رای اکثریت قاطع هیات‌نمایندگان به تصویب رسید، اما پیش از آن رئیس اتاق تهران خبر داد که شنیده‌‌‌‌ها حاکی از این مساله است که طرح تغییر قانون اتاق بازرگانی‌بار دیگر در دستور کار مجلس جدید قرار خواهد گرفت و احتمال قوی وجود دارد که درآمدهای ۳ در‌هزار و ۴ در‌هزار اتاق از بین برود، از همین‌رو اتاق باید به فکر منابع درآمدی جدید باشد.

او در ادامه با انتقاد از بودجه‌همچنان بلاتکلیف سال‌۱۴۰۳، با توجه به مفاد آن، سال‌۱۴۰۳ را سالی دشوار برای بنگاه‌های اقتصادی توصیف کرد. در ادامه بودجه‌اتاق به بحث گذاشته شد. خزانه‌‌‌‌دار اتاق تهران با تشریح نقاط قوت این بودجه‌آن را حامی تشکل‌ها، توسعه صادرات و برندینگ اتاق خواند و تفکیک درآمدهای توسعه‌‌‌‌ای و جاری را از نکات بارز آن دانست. این بودجه‌ در نهایت به رای گذاشته شد و تنها با یک رای مخالف تصویب شد.

نخستین سخنران پیش از دستور نشست سیزدهم، آرمان خالقی بود. این عضو هیات‌نمایندگان اتاق تهران در سخنان خود، به اهمیت بالای بیانات مقام‌معظم رهبری در حوزه اقتصاد و حمایت از بخش ‌‌‌‌خصوصی اشاره کرد و با بیان اینکه تبعیت از دستورات رهبری باید از شعار به‌عمل تبدیل شود، تصریح کرد که دستگاه‌های متولی باید در قبال اجرای این دستورات پاسخگو باشند.

او در بخش دیگری از سخنانش، به مساله اصلاح قانون کار اشاره کرد و با یادآوری اینکه در جلسات رسیدگی به این قانون در دولت، تفکر و نظرات چپگرایانه به‌وضوح احساس می‌شود، افزود: طبق این اصلاحیه، برای هر کار و شغل، باید قرارداد مستمر تدوین و امضا شود که این رویه می‌تواند برای مشاغل صنعتی و بنگاه‌های تولیدی خطرناک باشد و موجب ریزش نیروی کار در این بخش‌ها شود. آرمان خالقی همچنین به فرآیند تعیین حداقل دستمزد در روزهای پایان سال‌اشاره کرد و یادآور شد که کرسی اتاق بازرگانی در شورای‌عالی کار باید تقویت شود.

ضرورت تعامل بیشتر با بانک‌مرکزی
دومین سخنان پیش از دستور این جلسه را عطاالله اشرفی‌اصفهانی ایراد کرد. رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران با اشاره به تاکیدات رئیس‌‌‌‌جمهوری برای تعامل بیشتر بانک‌مرکزی با بخش‌خصوصی مخصوصا اتاق بازرگانی گفت: متاسفانه با وجود درخواست‌های مطرح‌شده در هیات‌نمایندگان و مکاتبات انجام‌شده توسط رئیس، هیات‌رئیسه و کمیسیون کشاورزی اتاق تهران برای ارتباط با بانک‌مرکزی، هنوز این ارتباط آنطور که باید شکل نگرفته‌است.

او افزود: متاسفانه هنوز نتوانسته‌ایم برای حل مشکل رفع تعهد ارزی بخش کشاورزی با بانک‌مرکزی تعامل داشته باشیم. در حال‌حاضر تولید توسط وزارت جهادکشاورزی به‌درستی اتفاق می‌افتد و بازارهای صادراتی توسط این وزارتخانه ایجاد می‌شود اما بانک‌مرکزی معضلات زیادی برای صادرات این بخش ایجاد‌کرده است.

این عضو هیات‌نمایندگان اتاق تهران با اشاره به اینکه تراز تجاری کشور منفی است و بخش کشاورزی با صادرات و ارزآوری می‌تواند در اصلاح این تراز موثر واقع شود، گفت: بانک‌مرکزی با قوانین رفع تعهد ارزی صادرکنندگان را زیر فشار برگشت ارز قرارداده و فعالیت‌های آنها را مختل کرده‌است. رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران ادامه داد: بخش کشاورزی با سیاست رفع تعهد ارزی در حال نابود‌شدن است. سختگیری‌‌‌‌های بانک‌مرکزی برای بازگرداندن ارز باعث‌شده تا روند صادرات محصولات کشاورزان با اختلال مواجه شود و محصول مازاد روی دست آنها باقی‌بماند.

وی اضافه کرد: بخش کشاورزی ایران به‌‌‌‌رغم مواجهه با مشکلاتی از قبیل خشکسالی، تحریم و اختلال در تامین نهاده‌‌‌‌های تولید در برخی محصولات همچون زعفران، پسته، خرما، گردو، آبزیانی نظیر میگو و قزل‌‌‌‌آلا دارای مزیت‌های صادراتی است اما سیاست رفع تعهد ارزی سبب‌شده که بازارهای این محصولات یکی پس از دیگری به رقبا واگذار شود.
اشرفی‌اصفهانی گفت: تصمیم بانک‌مرکزی برای تعلیق کارت بازرگانی صادرکنندگانی که ایفای تعهدات ارزی حاصل از صادرات آنها کمتر از ۶۰‌درصد باشد، زمینه تعلیق نیمی از کارت‌های بازرگانی را فراهم کرده و سبب خواهد شد که صادرکنندگان تخصصی و اصیل جای خود را به تازه‌‌‌‌واردهای کارنابلند واگذار کنند که ورود آنها قطعا ازدست‌رفتن بیشتر بازارها را به‌همراه داشته و انجام صادرات محصولات کشاورزی را همراه با آزمون و خطا خواهد کرد.

درخواست برای مستثنی‌شدن بخش کشاورزی
رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران با بیان اینکه نحوه تسویه تعهدات ارزی صادرات بخش کشاورزی دغدغه جدی صادرکنندگان است و مستثنی‌شدن صادرات محصولات کشاورزی از شمول قانون رفع تعهد ارزی یکی از درخواست‌های اصلی بخش کشاورزی است، ادامه داد: مابه‌‌‌‌التفاوت نرخ واقعی ارز با نرخ دستوری خرید ارز صادراتی، تقریبا صادرات محصولات کشاورزی را به یک بن‌‌‌‌بست می‌رساند. چنانچه صادرکننده‌‌‌‌ای نتواند صادرات خود را با واردات جایگزین کند، بانک‌مرکزی یا دستگاه‌های دیگر، فعال اقتصادی را تحت‌فشار قرارداده و او را مجبور می‌کنند از بازار داخل برای اجرای دیون و تعهدات خود ارز تهیه کند.

اشرفی‌اصفهانی ادامه داد: این مساله در بازار ارز هم اختلال ایجاد خواهد کرد. اجبار صادرکننده به تهیه ارز از بازار آزاد، تقاضای ارز را در بازار بالا می‌برد و این سیاست زمینه جهش نرخ ارز در بازار غیر‌رسمی را هم فراهم خواهد کرد.خود بانک‌مرکزی اگر صادرکنندگان یا واردکنندگانی نیاز به ارز داشته باشند و بخواهند رفع تعهد انجام دهند، به آنها اجازه تسویه‌ریالی نداده و از افراد دلار طلب می‌کند.

رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران اضافه کرد: نمونه‌‌‌‌هایی داشتیم که به هر دلیلی واردکننده کسری تخلیه داشته‌است، متاسفانه بانک‌ها نامه می‌زنند که حتما باید به آنها ارز تحویل داده شود. واردکننده حاضر است بر مبنای دلار آزاد، ‌ریال از حساب شرکت پرداخت کند اما بانک‌مرکزی تاکید دارد که اسکناس دریافت کند. دولت به بانک‌مرکزی اعلام می‌کند که اگر ارز از مجاری رسمی خریداری نشود، قاچاق محسوب می‌شود ولی فعال اقتصادی ناگزیر است از بازار آزاد اسکناس خریده و در اختیار بانک عامل قرار دهد.

عطاالله اشرفی‌اصفهانی در پایان سخنان خود اظهار امیدواری کرد که با همکاری و تعامل اتاق تهران و بانک‌مرکزی در سال‌آینده، معضلات و مشکلات ارزی به حداقل برسد. او از هیات‌رئیسه درخواست کرد که یکی از اولویت‌های ویژه سال‌بعد را تعامل با بانک‌مرکزی قرار دهند تا بسیاری از مشکلات و معضلات، در سایه این تعاملات حل شود.

سال ۱۴۰۳ سالی سخت است
محمود نجفی‌‌‌‌عرب، رئیس اتاق تهران در نطق خود با تبریک حلول ماه مبارک رمضان و نیز فرارسیدن عید نوروز گفت: یک سال‌عمر اتاق به‌سرعت گذشت و باید از انتخاب شما برای هیات‌رئیسه که منسجم اما همراه با چالش‌هایی پیش‌‌‌‌برنده بودند تشکر کرد. او ادامه داد: همه با هم همراهی کردیم و این مطلب نیز جای تقدیر دارد؛ همچنین نقدهای منصفانه شما.

رئیس اتاق تهران بیان کرد: سال‌۱۴۰۲ سالی سخت بود و پیش‌بینی ما این است که با توجه به مسائلی که پیش‌روی ما است، به‌نظر سال‌۱۴۰۳ سالی سخت‌تر نیز باشد. انتخابات مجلس و بودجه‌‌‌‌ای که همچنان نهایی نشده‌است، فشارهایی سخت بر بنگاه‌های اقتصادی وارد خواهد آورد. تصور ما این است که چالش‌های سال‌۱۴۰۳ بیشتر خواهد بود.

رئیس اتاق تهران گفت: با این وجود تلاش ما برای همراهی بیشتر، مشاوره بیشتر و چانه‌‌‌‌‌‌‌‌زنی بیشتر با دستگاه‌های حاکمیتی بیشتر خواهد بود. نجفی‌عرب پس از تشکر از حضور اعضای دولتی در اتاق اظهار کرد: تفاهم‌نامه‌‌‌‌ای که با گمرک امضا شد روند بسیار مثبتی دارد و دوستانی که در جلسات شرکت ندارند به شکل دیگر در صبحانه‌‌‌‌های کاری با یکدیگر همکاری داشته‌‌‌‌ایم. همچنین باید از حضور رسانه‌‌‌‌ها و خبرنگاران تشکر کنیم.

او ادامه داد: در سال‌۱۴۰۲ در اتاق با همکاری شما تغییراتی راهبردی انجام دادیم‌‌‌‌. در حوزه حکمرانی اتاق اولین کاری که انجام شد ایجاد دفتر حسابرسی داخلی بود در جهت ایجاد شفافیت بیشتر. همچنین کمیته حسابرسی تشکیل شد. نجفی‌عرب بیان کرد: اولین‌باری است که بودجه‌‌‌‌ریزی عملیاتی بر پایه برنامه راهبردی انجام گرفت و زحمت زیادی نیز برای آن کشیده شد. افزایش سطح مشارکت هیات‌رئیسه و هیات‌نمایندگان برای اتخاذ تصمیمات کلیدی، مساله‌ دیگری بود که همواره مدنظر بوده و نیز باید به ارتقای سطح رفاهیات کارکنان اتاق اشاره کرد که روحیه همکاری را افزایش داد. تسریع در اجرای پروژه‌های عمرانی اتاق و نیز مستقل‌کردن بیمارستان بازرگانان از بودجه‌اتاق از دیگر مزایای بودجه‌امسال اتاق است. تغییرات رویکردی و اعتمادسازی با حاکمیت دیگر مساله‌ای بود که نجفی‌‌‌‌عرب به آن اشاره کرد و گفت: مستحضر هستید که ما در جهت ایجاد روابط تنگاتنگ با حاکمیت و کمک‌کردن به تصمیم‌سازی‌‌‌‌ها و انتقال حرف بخش‌خصوصی به مسوولان کشور کار فراوانی انجام داده‌ایم. همکاری با بیت مقام‌معظم رهبری که همچنان نیز ادامه دارد و حتی در مورد شعار سال‌مقام‌معظم رهبری پیشنهادهایی خواسته شده که تعدادی هم آماده شده‌است. نتیجه کاری که در اتاق انجام شد نیز به‌دست مقام‌معظم رهبری رسیده‌است.

او دیگر دستاوردها را ایجاد دو شعبه حل اختلاف در اتاق تهران عنوان کرد و افزود: علاوه‌بر این با استاندار تهران و به‌طور کل استانداری تهران روابط بسیار حسنه و خوبی وجود داشته‌ و جلسات شورای گفت‌وگوی ما به‌صورت منظم برگزار شده‌است و از دل این جلسات ما دو سه مساله مهم را به نتیجه رسانده‌‌‌‌ایم.

تغییر قانون اتاق
رئیس اتاق تهران اضافه کرد: در نظام بودجه‌‌‌‌ریزی حرف ما این نیست که به نقطه ایده‌آل رسیده‌‌‌‌ایم اما تغییرات بسیار بنیادی و اساسی در آن ایجاد شده‌است. برخی از آنها را می‌توان برشمرد؛ اول تلاش برای رسیدگی به تک‌‌‌‌تک نقدهای منصفانه؛ ثانیا برای اولین‌بار بودجه‌جاری را از توسعه‌‌‌‌ای جدا کرده‌‌‌‌ایم. ۳۴‌درصد از بودجه ‌سال‌آینده صرف توسعه خواهد شد که این مهم‌ترین تغییر جهت همکاران من در بودجه ‌سال‌آینده بوده‌است‌‌‌‌. برای اولین‌بار بودجه‌حمایت از تشکل‌ها ۷‌برابر شده‌است که می‌توان نقش اساسی در توسعه تشکل‌ها، عضوگیری و امور مربوط به آنها داشته‌باشد. همچنین برای اولین‌بار منابع و مصارف ۴ در‌هزار مشخص شده‌است و نیز برای نخستین‌بار به سمت ایجاد منابع درآمد پایدار حاصل از خدمات حرکت کرده‌‌‌‌ایم.

او خبر دیگری داد و گفت: می‌دانید که بحث تغییر قانون اتاق اکنون مدت‌‌‌‌ها است که مطرح شده، اما شنیده‌‌‌‌ها حاکی از آن است که‌بار دیگر در مجلس این مساله به بحث گذاشته خواهد شد، از این‌رو تقریبا مطمئن هستیم که آسیب جدی به درآمد ۳ در‌هزار و ۴در‌هزار وارد می‌شود و بنابراین اتاق باید برای یک منبع درآمد مطمئن غیر‌از این‌‌‌‌ها، یعنی فروش خدمات، برنامه‌‌‌‌ریزی کند. نجفی‌‌‌‌عرب در نهایت امید به آینده بهتر در سال‌آینده و نیز بهبود وضعیت معیشت مردم را آرزو کرد.
منبع: دنیای اقتصاد