سارا نصیری: قیمت‌های بازار کالیفرنیا برای تخم‌‌‌‌‌مرغ‌‌‌‌‌های سری استاندارد شل به ۸.۰۴ دلار به ازای هر دوازده عدد افزایش‌یافته و در بازار نیویورک نیز قیمت تخم‌‌‌‌‌مرغ‌‌‌‌‌های کارتون شده برای خرده‌‌‌‌‌فروشی به ۶.۲۵ دلار رسیده‌است که افزایشی چشمگیر را نشان می‌دهد، در نتیجه دو شوک آنفلوآنزای فصلی و افزایش هزینه تولید، قیمت تخم‌مرغ نسبت به مدت مشابه در سال‌گذشته ۱۵۸درصد افزایش داشته که رشد قابل‌توجهی را نشان می‌دهد. برخی از گزارش‌های رسمی نشان می‌دهند متوسط قیمت دوازده عدد تخم‌‌‌‌‌مرغ بزرگ اما معمولی به ۵.۹۱ تا ۶.۰۵ دلار رسیده‌است؛ افزایشی شدید که تاثیرات گسترده‌ای بر تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان گذاشته‌است.

این افزایش قیمت عمدتا ناشی از شیوع آنفلوآنزای مرغی است. شیوع آنفلوآنزای مرغی در سرتاسر جهان موجب مرگ و میر گسترده مرغ‌‌‌‌‌ها شده و بر صنعت تولید گوشت سفید ضربه سختی وارد آورده ‌‌‌‌‌است. ویروس H۵N غالبا به مرغ‌‌‌‌‌های تخم‌‌‌‌‌گذار حمله می‌کند به‌طوری‌که در سال‌۲۰۲۴ حدود ۴۰‌میلیون مرغ تخم‌‌‌‌‌گذار به علت ابتلا به این بیماری ازبین رفته‌‌‌‌‌اند. این موضوع به‌طور مستقیم منجر به کاهش عرضه تخم‌مرغ در بازار شده‌است. این کاهش‌‌‌‌‌ها همزمان با تقاضای بالا در ایام تعطیلات و تغییر رژیم غذایی افراد به استفاده بیشتر از پروتئین و مصرف زیاد تخم‌‌‌‌‌مرغ برای پخت‌‌‌‌‌وپز بوده که همزمان باعث افزایش بی‌سابقه قیمت‌ها در سطح عمده‌‌‌‌‌فروشی و خرده‌‌‌‌‌فروشی شده‌است.
دنیل سامنر، اقتصاددان کشاورزی در دانشگاه کالیفرنیا، در این زمینه می‌گوید: «تخم‌‌‌‌‌مرغ از آن دسته کالاهایی است که قیمت آن بسیار حساس به تغییرات عرضه است. وقتی عرضه تخم‌‌‌‌‌مرغ کاهش پیدا می‌کند، به دلیل نبود جایگزین برای آن، قیمت‌ها به‌‌‌‌‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌‌‌‌‌یابد.» از آنجا که تخم‌‌‌‌‌مرغ یکی از مواد غذایی اصلی و ارزان‌‌‌‌‌قیمت برای بسیاری از خانوارها به‌شمار می‌رود، این تغییرات باعث نگرانی‌هایی درمیان مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارهای محلی شده‌است. جنگ روسیه و اوکراین به‌عنوان بازیگران اصلی در صادرات خوراک طیور منجر به افزایش قیمت خوراک طیور شده‌است. این افزایش هزینه خوراک طیور، حمل‌ونقل و بسته‌‌‌‌‌بندی نیز بر صنعت تخم‌‌‌‌‌مرغ فشار مضاعف وارد کرده‌است. از طرفی قیمت نهاده‌‌‌‌‌های کشاورزی همچنان در حال افزایش است و این مساله برای صنعت تخم‌‌‌‌‌مرغ‌‌‌‌‌ به یک چالش بزرگ تبدیل شده‌است. برای مثال، قیمت سوخت که بخش مهمی از هزینه‌های حمل‌ونقل و فرآوری محصولات کشاورزی را تشکیل می‌دهد، در سال‌های اخیر رشد زیادی داشته‌است.

از طرفی در ایالات‌متحده و دیگر کشورها، قوانین جدید مربوط به کشاورزی پایدار و حقوق حیوانات نیز بر هزینه تولید تاثیر گذاشته‌است، به‌ویژه در ایالت‌‌‌‌‌هایی مانند کالیفرنیا و میشیگان، قوانین جدیدی برای تولید تخم‌‌‌‌‌مرغ از مرغ‌‌‌‌‌های بدون قفس وضع شده‌است. این نوع تولید به هزینه‌های بیشتری نیاز دارد، زیرا نیاز به فضای بیشتر برای مرغ‌‌‌‌‌ها و نظارت دقیق‌تری بر سلامت و رفاه آنها دارد. همه تولیدکنندگان تخم‌‌‌‌‌مرغ موظف هستند که مرغ‌‌‌‌‌های تخم‌‌‌‌‌گذار را در قفس‌‌‌‌‌های بزرگ‌‌‌‌‌تر و با فضای کافی برای حرکت نگه‌‌‌‌‌دارند. این قوانین به‌‌‌‌‌طور غیرمستقیم باعث افزایش هزینه‌های تولید و در نتیجه افزایش قیمت تخم‌‌‌‌‌مرغ‌‌‌‌‌ها می‌شود. این افزایش هزینه‌ها باعث‌شده که تولیدکنندگان تخم‌‌‌‌‌مرغ نتوانند به‌راحتی هزینه‌ها را کنترل کنند و در نتیجه قیمت‌ها افزایش پیدا کرده‌است.

طبق آخرین گزارش منتشرشده در تاریخ ۱۰ژانویه۲۰۲۵ از وزارت کشاورزی آمریکا، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که قیمت تخم‌‌‌‌‌مرغ در سال‌۲۰۲۵ همچنان روند افزایشی داشته‌باشد و در صورت ادامه شیوع آنفلوآنزای مرغی، قیمت تخم‌‌‌‌‌مرغ به میزان ۱۱.۴‌درصد دیگر نیز افزایش یابد.

این قیمت‌های بالا باعث شده‌است که مصرف‌کنندگان با چالش‌های جدیدی روبه‌رو شده و بسیاری از آنها به‌دلیل قیمت‌های بالا، عادات خرید خود را تغییر دهند. از طرفی کاهش تولید تخم‌مرغ در تجارت این کالای اقتصادی نیز تاثیر گذاشته‌است. برای مثال این کاهش در تجارت تخم‌مرغ ایالات‌متحده آمریکا تاثیر بسزایی داشته‌است، حجم کلی صادرات از تخم‌‌‌‌‌مرغ در نوامبر ۲۰۲۴، ۲۱‌درصد کاهش داشته اما ارزش صادرات فقط ۴‌درصد کاهش ‌یافته‌است. صادرات به کانادا همچنان بخش عمده‌ای از حجم صادرات را تشکیل می‌دهد. از سوی دیگر، واردات محصولات تخم‌‌‌‌‌مرغ نیز ۵۳‌درصد کاهش‌یافته که به دلیل افزایش قیمت‌ها و محدودیت عرضه بوده‌است.

تخم‌‌‌‌‌مرغ‌‌‌‌‌ها ناقل بیماری هستند؟
درحالی‌که نگرانی‌هایی درباره ایمنی تخم‌‌‌‌‌مرغ‌‌‌‌‌ها در پی شیوع آنفلوآنزای مرغی وجود دارد، مقامات بهداشتی به مصرف‌کنندگان اطمینان می‌دهند که تخم‌‌‌‌‌مرغ و مرغ‌‌‌‌‌ها زمانی‌که به‌‌‌‌‌درستی نگهداری و پخته شوند، ایمن هستند. اداره غذا و داروی ایالات‌متحده(FDA) تاکید کرده‌است که احتمال آلوده‌بودن تخم‌‌‌‌‌مرغ‌‌‌‌‌ها بسیار کم است و فرآیندهای دقیق غربالگری و شناسایی سریع بیماری درمیان کشاورزان، احتمال آلوده‌بودن تخم‌‌‌‌‌مرغ‌‌‌‌‌ها به ویروس را کاهش می‌دهد. در این وضعیت، مقامات بهداشتی و کشاورزی تلاش دارند تا با بهبود مدیریت بیماری‌ها و افزایش همکاری با کشاورزان، عرضه تخم‌‌‌‌‌مرغ را افزایش دهند. علاوه‌بر این، راهکارهایی مانند تقویت تولید تخم‌‌‌‌‌مرغ‌‌‌‌‌های ارگانیک و پایدار و بهبود بهره‌‌‌‌‌وری در صنعت تخم‌‌‌‌‌مرغ‌‌‌‌‌سازی می‌تواند به‌‌‌‌‌طور موقت از شدت بحران بکاهد.

قیمت تخم‌مرغ به کدام‌سو می‌رود؟
به‌‌‌‌‌رغم چالش‌های جدی در صنعت تخم‌‌‌‌‌مرغ در پی شیوع آنفلوآنزای مرغی، کارشناسان امیدوارند که در آینده نزدیک عرضه تخم‌‌‌‌‌مرغ‌‌‌‌‌ها به حالت عادی بازگردد، اما مصرف‌کنندگان باید آماده باشند که قیمت‌ها همچنان دچار نوسان‌‌‌‌‌های قابل‌توجهی در ماه‌های آینده باشند و به‌دنبال جایگزین‌‌‌‌‌هایی مانند تخم‌‌‌‌‌مرغ‌‌‌‌‌های ارگانیک و تولید محلی باشند که می‌تواند به کاهش هزینه‌های اضافی کمک کند. درنتیجه افزایش قیمت تخم‌‌‌‌‌مرغ در پی شیوع آنفلوآنزای مرغی و چالش‌های اقتصادی به‌ویژه در زمینه تولید، به‌‌‌‌‌طور گسترده‌ای بر بازار تاثیر گذاشته‌است و امکان تغییر وضعیت در کوتاه‌مدت وجود ندارد.
منبع: دنیای اقتصاد