هرچند این اصلاحات ارزی ممکن است کمی نرخ تورم را افزایش دهد، اما پیش‌بینی می‌شود این افزایش موقتی باشد و شرایط برای مهار تورم با بهبود رشد اقتصادی فراهم شود. براساس تازه‌ترین آمار، تورم سالانه آرژانتین در ماه مارس به ۵۶درصد رسید.
فاطمه نصیری: پس از نهایی شدن یک توافق ۲۰میلیارد دلاری میان دولت آرژانتین و صندوق بین‌المللی، بخش قابل توجهی از کنترل‌های ارزی در این کشور لغو و ارزش پزو حدود ۱۰درصد در مقابل دلار کاهش یافت. دولت خاویر میلی از آغاز کار خود تاکنون اصلاحات اقتصادی گسترده‌ای با هدف کاهش هزینه‌های دولت برای کاهش تورم و همچنین آزادسازی‌های گسترده برای افزایش آزادی‌های اقتصادی اتخاذ کرده است. دولت او در دسامبر سال۲۰۲۳ ارزش رسمی پزو را حدود ۵۰درصد کاهش داد و پس از آن سیاست رشد خزنده را اعمال کرد؛ به‌طوری‌که تا فوریه۲۰۲۵، ارزش پزو در مقابل دلار به‌صورت ماهانه ۲درصد و پس از آن یک‌درصد کاهش می‌یافت. این سیاست به کاهش تورم کمک کرد؛ به‌طوری‌که تورم ماهانه آرژانتین از ۲۵.۵درصد در دسامبر۲۰۲۳ به ۳.۷درصد در مارس۲۰۲۵ رسید. با این حال بیشتر بودن میزان تورم ماهانه از کاهش ارزش پزو موجب شد تا پزو به‌صورت مصنوعی تقویت شود و ریسک‌های تضعیف صادرات، افزایش واردات، افزایش فشار به ذخایر بانک مرکزی و کاهش انگیزه سرمایه‌گذاران خارجی برای سرمایه‌گذاری در این کشور را برای اقتصاد آرژانتین به همراه داشته باشد.

پس از لغو کنترل‌های ارزی پیشین، نرخ ارز رسمی بین ۱۰۰۰ تا ۱۴۰۰پزو تعیین شده و قرار است بانک مرکزی برای کنترل نوسانات، فقط در نزدیکی سقف مداخله کند و در صورت افزایش تقاضا برای دلار، با افزایش نرخ بهره از خروج سرمایه جلوگیری خواهد کرد. در نهایت می‌توان گفت که حمایت صندوق بین‌المللی پول از این سیاست باعث افزایش اعتماد عمومی می‌شود و حذف کنترل‌ها می‌تواند موجب جذب سرمایه‌گذاری در این کشور شود.

کاهش کنترل‌های ارزی
همزمان با لغو بخش بزرگی از کنترل‌های ارزی و سرمایه‌ای ارزش پزو (پول ملی آرژانتین) در برابر دلار سقوط کرد. روز گذشته (۱۵آوریل) قیمت هر دلار آمریکا معادل ۱۱۹۶پزو بود. این در حالی است که پیش از کاهش کنترل‌های ارزی یعنی در ۱۳آوریل ارزش هر دلار آمریکا حدود ۱۰۷۵پزو بود. پرسشی که وجود دارد آن است که چرا ارزش پزو پس از اعلام این خبر کاهش یافت. نگاهی به تحولات اقتصادی نشان می‌دهد که خاویر میلی، رئیس جمهور لیبرتارین آرژانتین با آغاز دوران ریاست‌جمهوری خود در دسامبر سال گذشته، دست به اصلاحات اقتصادی گسترده‌ای زد.

برای مثال او در نخستین روز ریاست‌جمهوری خود، با هدف کاهش هزینه‌های دولت، نیمی از وزارتخانه‌های کشور را تعطیل و به مرور بسیاری از یارانه‌هایی را که دولت‌های پیشین تخصیص می‌دادند، حذف کرد. او همچنین سیاست‌های سخت‌گیرانه‌‌ای را در زمینه مخارج دولت‌های محلی و همچنین تخصیص بودجه برای پروژه‌های عمرانی اتخاذ کرد. هدف از اجرای این سیاست‌ها از بین ریشه‌های اصلی تورم آرژنتین در دهه‌های گذشته یعنی کسری بودجه فزاینده و بدهی‌های دولت این کشور بود. به‌صورت کلی می‌توان گفت که بخش قابل توجهی از سیاست‌های میلی از زمان آغاز اصلاحات اقتصادی مبتنی بر ایجاد آزادی‌های اقتصادی و کاهش سلطه دولت در این امور بوده است. با این حال سیاست‌های ارزی دولت تا پیش از لغو بسیاری از کنترل‌های ارزی در ۱۴آوریل سال جاری، با سایر سیاست‌های او در تضاد بود.

جلب اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی
خاویر میلی پس از روی کار آمدن در دسامبر۲۰۲۳، تصمیم گرفت ارزش پزو را به‌صورت کنترل‌شده کاهش دهد. در اولین اقدام رسمی خود در دسامبر، دولت او اعلام کرد که نرخ رسمی ارز را به‌طور ناگهانی تقریبا ۵۰درصد کاهش می‌دهد و سپس سیاست موسوم به رشد خزنده را اعمال کرد. بر اساس این سیاست تا فوریه سال ۲۰۲۵، ارزش پزو در برابر دلار هر ماه ۲درصد و پس از این تاریخ یک‌درصد کاهش می‌یافت. این کاهش ارزش پزو به یک‌درصد تقیل یافت. این اقدام به کاهش تورم کمک کرد؛ اما چون تورم ماهانه هنوز بالای ۲درصد بود، پزو بیش از حد ارزش‌گذاری شد.

کنترل‌های ارزی باعث دلسرد شدن سرمایه‌گذاران خارجی شد، پزو قوی باعث شد، صادرات آرژانتین نسبت به کالاهای داخلی گران‌تر شود و بازارها را به این نتیجه رساند که دیر یا زود ارزش پزو سقوط خواهد کرد. این موضوع خطر یک بحران ارزی را در پی داشت. از اواسط مارس، بانک مرکزی حدود ۲.۵میلیارد دلار خرج کرد تا نرخ ارز را حفظ کند. تا یازدهم آوریل، خالص ذخایر ارزی بانک مرکزی حدود منفی ۷میلیارد دلار بود. به عبارت دیگر بانک مرکزی آرژانتین دارای ۷میلیارد دلار بدهی بود؛ درحالی‌که دلار کافی برای پرداخت بدهی خود نداشت. دلسردی سرمایه‌گذاران خارجی در شرایطی که میلی قصد دارد تا با جذب سرمایه‌های خارجی، رشد اقتصادی آرژانتین را سرعت بخشد، یک مانع بزرگ محسوب می‌شد.

در نتیجه نهادهایی مانند صندوق بین‌المللی پول به دولت آرژانتین فشار می‌آوردند تا کنترل‌های ارزی را کاهش دهند. در نتیجه آرژانتین پس از پس از توافق جدید ۲۰میلیارد دلاری با صندوق بین‌المللی پول، بخش بزرگی از کنترل‌های ارزی در آرژانتین لغو شد.

بر اساس این توافق صندوق بین‌المللی پول ۱۲میلیارد دلار به‌صورت فوری و ۳میلیارد دلار تا پایان سال به بانک مرکزی آرژانتین کمک خواهد کرد تا بانک مرکزی بتواند از نرخ‌هایی منعطف‌تر حمایت کند. علاوه بر این، این ذخایر با ۶.۱میلیارد دلار وام از بانک‌های چندجانبه و یک خط مبادله ارزی ۵میلیارد دلاری با چین تقویت می‌شود. بر اساس تصمیم بانک مرکزی قرار است که نرخ رسمی دلار بین ۱۰۰۰ تا ۱۴۰۰پزو در نوسان باشد. در شرایطی که تقاضای مردم برای تبدیل پزو به دلار افزایش یابد و نرخ ارز به حدود ۱۴۰۰پزو برسد، بانک مرکزی با افزایش نرخ بهره و فروش دلار از افزایش بیش از نرخ هدف‌گذاری‌شده جلوگیری کند.

در نهایت می‌توان گفت که حمایت صندوق بین‌المللی پول از سیاست کاهش کنترل ارزش باعث افزایش اعتماد عمومی می‌شود و حذف کنترل‌ها می‌تواند موجب جذب سرمایه‌گذاری شود. فرناندو سدانو، اقتصاددان بانک مورگان استنلی در یادداشتی نوشت: «ما دیدگاه مثبتی نسبت به چارچوب جدید اقتصاد کلان داریم که می‌تواند به انباشت ذخایر ارزی و رشد پایدارتر کمک کند.» او همچنین هشدار داد که تورم ممکن است در کوتاه‌مدت افزایش یابد و نرخ بهره نیز ممکن است بالا برود.

فراز و فرود محبوبیت میلی
تا پیش از آغاز به کار دولت خاویر میلی، اقتصاد آرژانتین با تورم‌های بالا، کسری بودجه فزاینده و شبکه پیچیده‌ای از کنترل‌ها و نرخ‌های چندگانه ارزی مواجه بود. اصلاحات میلی که هزینه‌های دولت را مورد هدف قرار داده بود موجب شد تا تا در ماه‌های نخست تورم، نرخ فقر و بیکاری در این کشور افزایش یابد و نارضایتی‌هایی به‌ویژه در میان اقشار کم‌درآمد کشور به‌وجود بیاید. با این حال با گذشت بیش از یک سال از اصلاحات میلی نرخ تورم سالانه کاهش یافت و از ۲۱۱درصد در دسامبر۲۰۲۳، به ۵۶درصد در مارس سال جاری رسید.

همچنین نرخ فقر که در اوایل سال۲۰۲۴ معادل ۵۳درصد بود، اکنون به ۳۸درصد کاهش یافته است. در حال حاضر نیز دولت میلی در تلاش است تا پس از ایجاد ثبات نسبی در اقتصاد این کشور با اقداماتی نظیر جذب سرمایه‌های خارجی، رشد اقتصادی آرژانتین را تحریک کند. او هفته گذشته در یک برنامه تلوزیونی گفت: «به‌زودی دیگر کسی درباره رشد با نرخ چین صحبت نخواهد کرد؛ همه درباره رشد با نرخ آرژانتین حرف خواهند زد.» با این حال همچنان خطراتی دولت او را تهدید می‌کند. خطر اصلی برای میلی این است که این اصلاحات گسترده باعث افزایش تورم شود و به تنش‌های سیاسی دامن بزند. در حال حاضر می‌توان گفت که تضعیف پزو تورم را افزایش خواهد داد و پیش‌بینی می‌شود که تورم ماهانه تا محدوده ۵درصد نیز افزایش یابد.

از آنجا که کاهش تورم دلیل اصلی محبوبیت میلی محسوب می‌شود، او امیدوار است که تورم تا قبل از انتخابات میان‌دوره‌ای اکتبر کاهش یابد. محبوبیت میلی، که اکنون ۴۵درصد است از ابتدای سال کاهش یافته است و افزایش تورم می‌تواند خشم عمومی را برانگیزد. در شرایط فعلی این ریسک وجود دارد که با افزایش تورم محبوبیت میلی کاهش یابد و تحت تاثیر این کاهش محبوبیت مشکلات اقتصادی تشدید و بازارها ملتهب شوند. بر اثر این اتفاقات محبوبیت میلی می‌تواند بیش از بیش کاهش یابد و این چرخه ادامه پیدا کند. دولت آرژانتین برای جلوگیری از این وضعیت وعده داده است که هزینه‌ها را بیشتر گذشته کاهش دهد. وعده‌ای که خود خشم برخی از آرژانتینی‌‌ها را برانگیخته است.
منبع: دنیای اقتصاد