بورس ایران در هفته دوم آذرماه با نماهای مثبت فراوان و ثبت رکوردهای تاریخی، تصویری زیبا از خود نشان داد، اما کارشناسان هشدار میدهند که این زیبایی میتواند خطرناک باشد؛ چرا که اعتماد از دست رفته سهامداران هنوز بازنگشته و رشد دلار و مداخلات نهاد ناظر، سایه ریسک بر بازار انداخته است.
هفتهای که گذشت، بورس ایران پر از نمادهای مثبت بود؛ از ۳۹۷ شرکت فعال در بورس، ۲۷۲ نماد رشد کردند، ۳۴ نماد خنثی و تنها ۹۱ نماد با کمی بازیگوشی منفی شدند. در فرابورس هم ۱۵۲ نماد مثبت، ۶ نماد خنثی و ۹۰ نماد منفی بودند. شاخص کل بار دیگر رکورد زد و ارزش معاملات هفته به ۵.۵ هزار میلیارد تومان رسید.
اما این رشد چشمگیر با هشدارهایی همراه است. در ۵ روز اخیر، دلار ۵.۵ درصد افزایش یافت و این سؤال برای سرمایهگذاران مطرح شد که چرا با وجود جهش ارز، بورس همچنان صعود میکند؟ کارشناسان معتقدند بازار در واقع تنها بخشی از پول از دست رفته سهامداران را بازپس میگیرد و هنوز شروع یک دوره صعود پایدار نیست.
هومن عمیدی، کارشناس بازار سرمایه، در گفتوگو با ایرنا تأکید کرد: «رشد اخیر بیشتر ناشی از تغییرات نرخ دلار نیمایی و افزایش فروش شرکتهای صادراتی بهویژه فولادیها بوده و نه اصلاح بنیادی بازار. گزارشهای عملکرد مهر و آبان شرکتها نشان میدهد EPS بسیاری از صنایع رشد داشته و این موضوع موجب آغاز روند صعودی تازه از اوایل هفته شد.»
وی افزود: «شاخص کل تنها نشاندهنده وضعیت ۳۰ تا ۴۰ شرکت بزرگ است و کلیت پرتفوی سهامداران همچنان در زیان است. بورس هنوز نتوانسته آثار بیاعتمادی ناشی از سال ۹۹ را رفع کند و رشد فعلی، بازگشت جزئی از سرمایه سهامداران است، نه آغاز روند صعودی پایدار.»
اعتمادسازی؛ شرط بازگشت پایدار بورس
عمیدی مهمترین پیشنیاز بازگشت اعتماد به بازار را حاکمیت شرکتی واقعی و توقف مداخلات نهاد ناظر میداند. وی گفت: «دامنه نوسان محدود، یکی از علتهای اصلی تشکیل صفهای خرید و فروش است و حجم مبنا که ابزاری اضطراری در دهه ۸۰ بود، هنوز در بازار دستکاری میشود. نظارت بر معاملات مشتقه مانند آپشنها هم باید جدیتر شود تا موجهای قیمتی غیرعادی کنترل شود.»
وی همچنین به هزینه بالای معاملات در بورس ایران اشاره کرد و گفت: «در حالی که در دنیا رقابت بین کارگزاریها برای کاهش هزینهها است، در ایران مصوبه افزایش کارمزد صادر میشود و این با روح رقابت در تضاد است.»
چشمانداز بازار
با توجه به حجم نقدینگی در جامعه، رشد نرخ دلار و ارزندگی بالای سهام سرکوبشده، عمیدی پیشبینی میکند بازار بتواند بهتدریج قد راست کند و حتی شانس یک رالی صعودی در ماههای پیشرو وجود دارد، اما تحقق این چشمانداز منوط به رفع معاملات مشکوک، کاهش مداخلات قیمتی و ایجاد جریان آزاد ورود پول است.
وی هشدار داد: «ارزش دلاری بازار سرمایه ایران امروز حتی به ۱۰۰ میلیارد دلار نمیرسد و هنوز حداقل ۳۰ درصد فاصله با ارزش واقعی وجود دارد؛ بنابراین بازار ظرفیت بالقوه بالایی برای رشد دارد، اما نیازمند اصلاحات جدی و اعتمادسازی است.»
.gif)
