شاخص کل بورس تهران برای نخستین‌بار از کانال ۳.۶ میلیون واحد عبور کرد؛ عددی که پس از چند سال افت و نوسان، حالا به‌عنوان یک رکورد تازه ثبت شده است. اما در حالی که نماگرهای بازار سبزپوش‌اند و نقدینگی به تالار شیشه‌ای برگشته، پرسش اصلی همچنان پابرجاست: این رشد، جبران زیان‌های انباشته گذشته است یا آغاز موجی هیجانی؟
 
معاملات بازار سرمایه در روز شنبه ۲۲ آذر ۱۴۰۴ با رشد قابل‌توجه شاخص‌ها به پایان رسید. شاخص کل بورس تهران با افزایش ۶۶ هزار و ۸۹۱ واحدی، در سطح ۳ میلیون و ۶۲۸ هزار واحد ایستاد و عملاً وارد کانالی شد که تا پیش از این تجربه نشده بود. شاخص هم‌وزن نیز با رشد بیش از ۱۵ هزار واحدی به عدد یک میلیون و ۱۶ هزار واحد رسید؛ نشانه‌ای از همراهی نسبی سهام کوچک و متوسط با روند صعودی بازار.

ارزش معاملات و حجم دادوستدها نیز تصویر بازاری فعال را نشان می‌دهد. بیش از ۶۸۰ هزار معامله به ارزش حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان انجام شد و حجم معاملات از ۴۳ میلیارد سهم عبور کرد. در این میان، نمادهای شاخص‌ساز مانند «فملی»، «فارس» و «فولاد» بیشترین نقش را در صعود شاخص کل ایفا کردند؛ نمادهایی که وزن بالای آن‌ها بار دیگر نقش سهام بزرگ در شکل‌دهی به مسیر بازار را پررنگ کرد.

در فرابورس نیز روندی مشابه ثبت شد. شاخص این بازار با افزایش ۴۸۰ واحدی به سطح ۳۰ هزار و ۶۰۲ واحد رسید و نمادهایی مانند «مارون»، «آریا» و «کگهر» بیشترین اثر مثبت را بر جای گذاشتند.

بازگشت آرام یا جهش شتاب‌زده؟

عبور شاخص کل از مرز ۳.۶ میلیون واحد، ادامه مسیری است که از اواخر آبان‌ماه آغاز شده؛ مسیری که طی آن بورس به‌تدریج کانال‌های ۳.۳، ۳.۴، ۳.۵ و حالا ۳.۶ میلیون واحد را پشت سر گذاشته است. این رشد، در حالی رخ داده که آمارها از افزایش تعداد سهامداران فعال حکایت دارد؛ به‌طوری که شمار فعالان بازار در آبان‌ماه نسبت به مهر، رشدی حدود ۷۴ درصدی داشته است.
با این حال، همزمان با نزدیک‌شدن شاخص به مرز چهار میلیون واحد، تردیدها درباره پایداری این روند نیز پررنگ‌تر شده است. محدودیت‌های انرژی، ابهام در گزارش‌های فصلی شرکت‌ها و نبود نشانه‌های روشن از جهش سودآوری، عواملی هستند که نگاه محتاطانه به بازار را تقویت می‌کنند.

روایت کارشناسان از پشت صحنه رشد

علیرضا توکلی کاشی، کارشناس بازار سرمایه، معتقد است بررسی‌های بنیادی شرکت‌ها توجیه روشنی برای این رشد پرشتاب ارائه نمی‌دهد. به گفته او، بخشی از افزایش شاخص را می‌توان ناشی از جبران افت‌های سنگین یکی دو سال گذشته دانست؛ بازگشتی تدریجی به سطوح تعادلی که با نوسان و احتیاط همراه بوده است.
او در عین حال تأکید می‌کند که با عبور شاخص از محدوده ۳.۳ و ۳.۴ میلیون واحد و حرکت به سمت چهار میلیون، سهم هیجان در معاملات پررنگ‌تر شده است. از نگاه این کارشناس، افزایش نرخ دلار ــ بیش از آنکه اثر مستقیم و قطعی داشته باشد ــ نقش روانی در تحریک تقاضا ایفا کرده است؛ آن هم در شرایطی که بسیاری از شرکت‌ها همچنان محصولات خود را با نرخ‌های رسمی و نه آزاد عرضه می‌کنند.

بورس تهران حالا در نقطه‌ای ایستاده که هم می‌تواند نشانه‌ای از ترمیم زخم‌های گذشته باشد و هم هشداری درباره رشد شتاب‌زده بدون پشتوانه قوی. عبور از کانال ۳.۶ میلیون واحد، یک عدد تاریخی است؛ اما آنچه مسیر بازار را تعیین می‌کند، نه رکوردها، بلکه نسبت میان انتظارات، واقعیت‌های اقتصادی و تصمیم‌های سیاست‌گذار خواهد بود.