اقتصادنامه: ۳.۴ درصد؛ این عدد تورم ماهانه آبان است. اما این عدد به زبان ساده یعنی چه؟
فرض کنید یک خانواده، مهرماه برای خریدهای معمولش—خوراک، کرایه، پوشاک و خدمات—حدود ۱۰ میلیون تومان خرج می‌کرده. با تورم ماهانه ۳.۴ درصد، همان سبد در آبان حدود ۳۴۰ هزار تومان گران‌تر شده؛ بدون این‌که مقدار خرید یا کیفیت زندگی تغییر کرده باشد.
اینجا یک نکته مهم وجود دارد: تورم ماهانه مثل افزایش قیمت بنزین یا یک شوک ناگهانی نیست؛ آهسته می‌آید، اما هر ماه تکرار می‌شود. اقتصاددان‌ها به این می‌گویند اثر تجمعی تورم؛ یعنی افزایش‌های کوچک ماهانه، وقتی روی هم جمع می‌شوند، فشار بزرگی می‌سازند.
حالا این عدد را کنار یارانه بگذاریم:
یارانه نقدی یک خانوار چهار نفره حدود ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است. افزایش هزینه ماهانه ناشی از تورم آبان همین ۳۴۰ هزار تومان یعنی تقریبا یک‌پنجم یارانه فقط در یک ماه، بی‌صدا خنثی شده است.
یا از زاویه پس‌انداز نگاه کنیم:
اگر یک خانوار بتواند ماهی ۲ میلیون تومان پس‌انداز کند، تورم ماهانه آبان به‌تنهایی حدود ۱۷ درصد از این پس‌انداز را در همان ماه از بین برده؛ نه با خرج‌کردن، بلکه فقط با بالا رفتن قیمت‌ها.
نکته ظریف‌تر اینجاست: تورم ماهانه ۳.۴ درصد یعنی قیمت‌ها هنوز در «حالت حرکت» هستند، نه در وضعیت توقف.
در اقتصادی که تورم مهار شده باشد، تورم ماهانه معمولا زیر ۱ درصد می‌ماند. از طرف دیگر، وقتی تورم نقطه‌به‌نقطه نزدیک ۵۰ درصد است، این افزایش ماهانه روی بستری سوار می‌شود که از قبل داغ بوده.
یعنی خانوار نه‌تنها با گرانی جدید روبه‌روست، بلکه هنوز از گرانی‌های سال گذشته هم عبور نکرده است.
جمع‌بندی عدد آبان ساده است:
تورم شاید دیگر جهشی نباشد، اما هنوز «فعال» است. هر ماه کمی، اما مداوم، از یارانه کم می‌کند، از پس‌انداز می‌زند و قدرت خرید را آرام‌آرام فرسوده می‌کند و دقیقا به همین دلیل است که مردم حس می‌کنند حتی بدون شوک تازه، گرانی تمام نمی‌شود.